Thống đốc BoJ phát tín hiệu sẵn sàng tăng lãi suất

Thống đốc Ueda cũng phát tín hiệu rằng cơ quan quản lý tiền tệ Nhật Bản tiếp tục thu hẹp chương trình mua trái phiếu khổng lồ ngay cả sau khi chương trình hiện tại kết thúc vào tháng 3, một động thái cho thấy quyết tâm duy trì lộ trình rút lại chính sách tiền tệ siêu nới lỏng một cách chậm rãi nhưng chắc chắn.

Trụ sở Ngân hàng Trung ương Nhật Bản tại Tokyo. Ảnh: AFP

Về tác động thuế quan của Mỹ đối với nền kinh tế Nhật Bản, Thống đốc Ueda cho rằng tác động đầu tiên có thể kể đến là sự sụt giảm xuất khẩu, điều này có thể gây tổn hại đến lợi nhuận của doanh nghiệp và tâm lý người tiêu dùng.

"Mức thuế quan của Mỹ có thể ảnh hưởng phần nào đến khoản tiền thưởng mùa đông của các công ty Nhật Bản và các cuộc đàm phán về tiền lương năm tới với các tổ chức công đoàn", Thống đốc Ueda phát biểu trước quốc hội.

"Tăng trưởng tiền lương có thể chậm lại đôi chút. Nhưng chúng tôi kỳ vọng tăng trưởng kinh tế và tiền lương sẽ tăng tốc trở lại" và duy trì xu hướng tăng vừa phải, người đứng đầu BoJ nói thêm.

Cơ quan quản lý tiền tệ Nhật Bản đã kết thúc một gói kích thích kinh tế lớn vào năm ngoái và vào tháng 1 vừa qua đã tăng lãi suất ngắn hạn lên 0,5% khi cho rằng nền kinh tế sắp đạt được mục tiêu lạm phát 2% một cách bền vững.

Trong khi Ngân hàng Trung ương Nhật Bản ra tín hiệu sẵn sàng tăng lãi suất hơn nữa, thì những hậu quả kinh tế từ mức thuế quan cao hơn của Mỹ đã buộc họ phải cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế vào tháng 5.

Giá thực phẩm cao, phần lớn là do chi phí nhập khẩu tăng và giá gạo tăng vọt, cũng làm phức tạp thêm các quyết định lãi suất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản, bằng cách đồng thời gây tổn hại đến tiêu dùng và neo lạm phát toàn phần ở mức cao hơn nhiều so với mục tiêu 2%.

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đang neo lãi suất cơ bản ở mức thấp, ngay cả khi lạm phát toàn phần đạt 4,6% vào tháng 4 - cao hơn nhiều so với mục tiêu 2%, bởi họ kỳ vọng giá thực phẩm sẽ chững lại.

Thống đốc Ueda cho biết lạm phát cơ bản - hay giá cả tăng do nhu cầu trong nước và tiền lương cao hơn - vẫn ở mức dưới 2%, nhưng có khả năng sẽ tăng tốc trở lại sau một thời gian trì trệ.

"Nếu chúng tôi tin rằng dự báo của mình sẽ thành hiện thực, chúng tôi sẽ điều chỉnh mức hỗ trợ tiền tệ bằng cách tăng lãi suất", Thống đốc Ueda cho biết, nhưng lưu ý rằng sự không chắc chắn về triển vọng là "cực kỳ cao".

Kết quả một cuộc thăm dò của Reuters, được thực hiện vào ngày 7-13/5, cho thấy hầu hết các nhà kinh tế dự đoán Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sẽ giữ nguyên lãi suất cơ bản cho đến tháng 9 và phần lớn dự báo đặt kỳ vọng vào việc tăng lãi suất vào cuối năm.

Tại cuộc họp chính sách tiếp theo vào ngày 16-17/6, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sẽ tiến hành xem xét lại kế hoạch thu hẹp trái phiếu hiện tại và đưa ra chương trình mới dự kiến áp dụng từ tháng 4/2026.

Kế hoạch này đang thu hút sự chú ý của thị trường vì lo ngại về tình hình tài chính xấu đi của Nhật Bản và nhu cầu giảm sút từ các nhà đầu tư trong nước đã khiến lợi suất trái phiếu chính phủ siêu dài hạn tăng đột biến vào tháng trước.

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã tổ chức cuộc họp với các bên tham gia thị trường trái phiếu vào ngày 20-21/5 để tìm hiểu quan điểm của họ về kế hoạch thu hẹp trái phiếu mong muốn. Kế hoạch này sẽ được đưa vào xem xét tại cuộc đánh giá lãi suất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản trong tháng này.

"Đối với kế hoạch của chúng tôi sau tháng 4/2026, nhiều ý kiến kêu gọi BoJ tiếp tục thu hẹp, đồng thời cân bằng nhu cầu thực hiện linh hoạt và có thể dự đoán được", Thống đốc Ueda cho biết.

Biên bản cuộc họp được công bố vào ngày 2/6 cho thấy Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã nhận được một số lượng lớn đề nghị của các bên tham gia thị trường về duy trì hoặc giảm nhẹ tốc độ thu hẹp mua vào trái phiếu từ năm tài chính 2026 trở đi.

Trong khi những người tham gia không thống nhất về mức độ mà Ngân hàng Trung ương Nhật Bản nên thu hẹp mua vào trái phiếu sau tháng 4/2026, một số người kêu gọi giảm lượng mua hàng tháng xuống còn khoảng 1.000 - 2.000 tỷ yên (tương đương 7 - 14 tỷ USD) vào cuối chương trình thu hẹp mới, biên bản cuộc gặp cho thấy.

Nền kinh tế Nhật Bản suy giảm 0,2% trong quý I/2025, đánh dấu lần suy giảm theo quý đầu tiên trong một năm qua, theo dữ liệu sơ bộ được chính phủ nước này công bố ngày 16/5.

Ngọc Minh