Thời gian cấp giấy phép xây dựng dự kiến sẽ rút ngắn còn tối đa 7 ngày

Các đại biểu Quốc hội tham dự phiên họp tại hội trường sáng 4-11. Ảnh: Quochoi.vn

Đề cập về sự cần thiết của việc sửa đổi Luật Xây dựng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nhấn mạnh, Luật Xây dựng năm 2014 (có hiệu lực từ năm 2015), qua 10 năm thực hiện, bên cạnh các kết quả đạt được, đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, đặt ra yêu cầu phải sửa đổi để đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Do đó, dự thảo Luật được sắp xếp, bố cục lại gồm 8 chương và 97 điều (giảm 71 điều so với Luật hiện hành).

Các nội dung sửa đổi tập trung vào các nhóm vấn đề: Đổi mới phương thức và nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư xây dựng; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư kinh doanh; phân định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước và trách nhiệm các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng.

Đáng lưu ý, theo dự thảo, quy định về cấp giấy phép xây dựng được sửa theo hướng mở rộng đối tượng miễn, đơn giản hóa thủ tục. Chính phủ đề xuất thực hiện cấp giấy phép xây dựng trực tuyến, giảm tối đa thời gian cấp - dự kiến nhiều nhất là 7 ngày.

Hiện tại, thời gian cấp giấy phép này với nhà ở riêng lẻ là 15 ngày, công trình (không phải nhà ở riêng lẻ) là 20 ngày và công trình cấp I, II không quá 30 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Cũng theo dự thảo luật, các dự án đã được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi có thể được miễn giấy phép xây dựng. Chính phủ cũng đề xuất nguyên tắc từ khi chuẩn bị đến khởi công chỉ kiểm soát 1 lần (1 thủ tục hành chính) với mỗi dự án, công trình.

Dự luật cũng bổ sung quy định về hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu quốc gia về hoạt động xây dựng nhằm định danh công trình, quy trình rút gọn với dự án đầu tư công đặc biệt...

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tờ trình dự án Luật. Ảnh: Quochoi.vn

Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải khẳng định, Ủy ban cơ bản nhất trí với phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật.

Đáng lưu ý, về việc lập, thẩm định dự án và quyết định đầu tư xây dựng, Ủy ban cho rằng, dự thảo Luật mới chỉ quy định thẩm định đối với dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh, mà chưa làm rõ thẩm quyền thẩm định đối với nhóm “dự án đầu tư xây dựng khác”, như: Vốn ODA, vốn vay ưu đãi…, cần bổ sung để tránh khoảng trống pháp lý trong thực hiện.

Về quản lý thiết kế xây dựng triển khai sau khi dự án đầu tư được phê duyệt, Ủy ban nhận thấy việc bãi bỏ thủ tục thẩm định thiết kế sau thiết kế cơ sở, theo hướng cơ quan quản lý chỉ kiểm soát một lần, thể hiện chủ trương giảm tiền kiểm, tăng hậu kiểm, phân quyền và tiết kiệm chi phí.

Tuy nhiên, điều này tiềm ẩn rủi ro về chất lượng, an toàn công trình nếu năng lực tư vấn thẩm tra hạn chế. Do đó, Ủy ban cho rằng cần quy định chế tài mạnh, cơ chế kiểm tra nghiệm thu chặt chẽ với những công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn cộng đồng và có biện pháp hạn chế rủi ro khi thay đổi thiết kế sau thẩm định.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Quochoi.vn

Về giấy phép xây dựng, Ủy ban cơ bản nhất trí với quy định miễn giấy phép xây dựng cho một số công trình, đây là nội dung mới, phù hợp chủ trương của Đảng, góp phần cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian và giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp trong hoạt động xây dựng.

Tuy nhiên, việc quy định nguyên tắc, tiêu chí, danh mục các công trình được miễn giấy phép xây dựng trong các văn bản dưới Luật cần hết sức thận trọng, bảo đảm an toàn, chính xác dễ áp dụng, tránh tình trạng công trình được miễn giấy phép xây dựng nhưng lại phát sinh nhiều thủ tục hành chính trung gian hay “giấy phép con”.

Ngoài ra, khi công trình được miễn giấy phép xây dựng sẽ không có căn cứ pháp lý xác định tài sản gắn liền với đất để cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu, do vậy cần bổ sung quy định này tại các luật có liên quan, bảo đảm quyền lợi của người dân.

Mặt khác, cần cân nhắc việc cho miễn giấy phép xây dựng và tự nghiệm thu đối với những công trình có yêu cầu cao về an toàn, hay tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cộng đồng, mất an toàn về phòng cháy... Đối với những công trình này, nếu được miễn giấy phép xây dựng thì cần nghiên cứu việc cấp giấy phép sử dụng cho công trình trước khi chính thức đi vào hoạt động.

Đình Hiệp