Thỏa thuận TikTok: bước đột phá hiếm hoi giữa căng thẳng Mỹ - Trung

Các quan chức Mỹ và Trung Quốc ngày 15/9 thông báo hai bên đã đạt được một thỏa thuận khung nhằm chuyển ứng dụng video ngắn TikTok sang quyền sở hữu do Mỹ kiểm soát.

Thỏa thuận này dự kiến sẽ được xác nhận trong cuộc điện đàm vào thứ Sáu giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch, Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình.

TikTok hiện có khoảng 170 triệu người dùng tại Mỹ, là một trong những nền tảng mạng xã hội phổ biến nhất.

Việc hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tìm được tiếng nói chung về ứng dụng này được xem là một bước đột phá hiếm hoi, sau nhiều tháng đàm phán kéo dài và căng thẳng trong bối cảnh tranh chấp thương mại leo thang gây lo ngại trên thị trường toàn cầu.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết thời hạn chót ngày 17/9 đã tạo sức ép không nhỏ, buộc các nhà đàm phán Trung Quốc nhượng bộ để tiến tới thỏa thuận.

Các quan chức Mỹ và Trung Quốc ngày 15/9 cho biết hai bên đã đạt được một thỏa thuận khung nhằm chuyển ứng dụng video ngắn TikTok sang quyền sở hữu do Mỹ kiểm soát. Ảnh: Brookings

Ông tiết lộ thời hạn có thể được gia hạn thêm 90 ngày nhằm hoàn tất các chi tiết nhưng từ chối cung cấp thông tin cụ thể.

Theo ông Bessent, khi được công bố, thỏa thuận sẽ vừa đáp ứng yêu cầu an ninh quốc gia của Mỹ, vừa duy trì những yếu tố văn hóa mà phía Trung Quốc coi là sức mạnh mềm gắn liền với ứng dụng.

Ông nói: “Họ quan tâm đến những đặc điểm Trung Quốc của TikTok, trong khi chúng tôi quan tâm đến an ninh quốc gia”.

Khi được hỏi về khả năng Trung Quốc vẫn giữ cổ phần trong TikTok, Tổng thống Trump cho biết vấn đề này chưa có quyết định cuối cùng và sẽ được thảo luận trực tiếp với ông Tập.

Ông nhấn mạnh cần có sự xác nhận ở cấp cao nhất để đảm bảo thỏa thuận được thông qua. Trong khi đó, Vương Cảnh Đào, quan chức thuộc Cơ quan Quản lý không gian mạng Trung Quốc, cho biết thỏa thuận có thể bao gồm việc cấp phép sử dụng quyền sở hữu trí tuệ, trong đó có thuật toán - phần quan trọng nhất của TikTok.

Tuy nhiên, ông Bessent không tiết lộ liệu ByteDance, công ty mẹ của TikTok, có chấp nhận chuyển giao toàn bộ công nghệ nền tảng cho bên mua tại Mỹ hay không.

Một trở ngại lớn khác nằm ở Quốc hội Mỹ. Bất kỳ thỏa thuận nào cũng cần được thông qua tại đây, trong khi Quốc hội do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã thông qua luật từ năm 2024 yêu cầu ByteDance thoái vốn khỏi TikTok vì lo ngại dữ liệu người dùng Mỹ có thể bị Bắc Kinh tiếp cận.

Tuy nhiên, chính quyền ông Trump nhiều lần từ chối phương án đóng cửa ứng dụng, bởi động thái này có thể gây bất mãn cho hàng triệu người dùng và làm gián đoạn các hoạt động truyền thông chính trị.

Ông Trump cũng từng thừa nhận TikTok đóng góp đáng kể trong chiến dịch tái tranh cử của mình, khi tài khoản cá nhân của ông thu hút hơn 15 triệu người theo dõi.

Nhà Trắng thậm chí còn chính thức lập tài khoản TikTok vào tháng trước, cho thấy tầm quan trọng của nền tảng này đối với đời sống chính trị Mỹ.

Trong thông điệp trên Truth Social, ông Trump cho biết đã đạt được thỏa thuận liên quan đến một công ty được giới trẻ ưa chuộng và sẽ trao đổi thêm với ông Tập, khẳng định quan hệ hai bên vẫn bền chặt.

Đây là lần thứ hai trong năm nay hai nước tuyên bố sắp đạt được thỏa thuận liên quan đến TikTok. Hồi tháng 3, một thông báo tương tự đã được đưa ra nhưng cuối cùng không thành hiện thực. Chính vì vậy, dư luận vẫn còn thận trọng chờ đợi kết quả cuộc điện đàm sắp tới giữa hai nhà lãnh đạo để xem liệu thỏa thuận lần này có được hiện thực hóa hay không.

Tùng Lâm