Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục nhập khẩu khí đốt Nga: Cân bằng lợi ích trong bối cảnh địa chính trị nhiều biến động

Việc duy trì nhập khẩu khí đốt và dầu mỏ của Nga được xem là nền tảng của an ninh năng lượng quốc gia của Thổ Nhĩ Kỳ - Ảnh: Alisa Fatikhova

Bộ trưởng Năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ, ông Alparslan Bayraktar, mới đây tuyên bố nước này sẽ không từ bỏ nguồn cung khí đốt Nga, bất chấp những nỗ lực gây sức ép từ Mỹ và các đồng minh phương Tây. Ông nhấn mạnh chiến lược năng lượng của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ưu tiên lợi ích quốc gia thay vì những áp lực chính trị từ bên ngoài.

Quan hệ năng lượng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đã có bề dày lịch sử từ cuối những năm 1980, khi các thỏa thuận cung cấp khí đốt được ký kết với Liên Xô cũ. Đến nay, khoảng 50% nhu cầu khí đốt của Thổ Nhĩ Kỳ được đáp ứng từ nguồn cung này, qua các tuyến đường ống như "Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ" và "Dòng chảy Xanh".

GIA HẠN HỢP ĐỒNG - BẢO ĐẢM NGUỒN CUNG ỔN ĐỊNH

Năm 2025 là mốc quan trọng khi các hợp đồng dài hạn giữa Gazprom và công ty quốc doanh Thổ Nhĩ Kỳ Botas sẽ hết hạn. Việc gia hạn hợp đồng được xem là then chốt để duy trì ổn định nguồn cung và giữ vững vai trò của Thổ Nhĩ Kỳ như một trung tâm khí đốt khu vực.

Các cuộc đàm phán gia hạn vẫn đang được tiến hành, và cuộc điện đàm gần đây giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan càng củng cố sự sẵn sàng chính trị để tiếp tục hợp tác lâu dài.

Không chỉ dừng lại ở khí đốt, Thổ Nhĩ Kỳ còn là một trong những khách hàng lớn của dầu thô và sản phẩm dầu mỏ Nga. Một phần đáng kể nguồn nguyên liệu nhập khẩu được tinh chế và tái xuất sang thị trường châu Âu, mang lại lợi ích kinh tế quan trọng cho các doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, từ tháng 1/2026, Liên minh châu Âu áp dụng lệnh cấm nhập khẩu các sản phẩm dầu mỏ chế biến từ nguyên liệu Nga, kể cả khi tinh chế ở các quốc gia thứ ba.

Quy định mới này tạo ra thách thức lớn cho mô hình tái xuất khẩu truyền thống, buộc Ankara phải cân nhắc kỹ lưỡng để vừa giữ được lợi thế kinh tế, vừa không vi phạm các quy định quốc tế.

ÁP LỰC TỪ MỸ VÀ KỊCH BẢN KHÓ KHĂN CHO CÁC ĐỐI TÁC NGA

Mỹ đang tăng cường áp lực với các nước mua năng lượng Nga thông qua dự luật áp thuế lên đến 500% đối với hàng hóa nhập khẩu từ những quốc gia không ngừng hợp tác với Nga trong lĩnh vực năng lượng, uranium và các mặt hàng khác.

Nếu dự luật này được thông qua, không chỉ Thổ Nhĩ Kỳ mà nhiều nước châu Á và Trung Đông phụ thuộc vào nguồn năng lượng Nga sẽ phải đối mặt với các khó khăn trong quan hệ thương mại với Washington.

Trước tình hình phức tạp này, Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục theo đuổi chính sách năng lượng linh hoạt, nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định và duy trì vai trò chiến lược trong khu vực. Việc giữ nguyên nhập khẩu khí đốt và dầu mỏ từ Nga được xem như một nền tảng quan trọng cho an ninh năng lượng quốc gia. Mọi biện pháp trừng phạt hay sức ép từ bên ngoài được Ankara đánh giá là rủi ro cần được quản lý qua ngoại giao, chứ không làm thay đổi cốt lõi chiến lược năng lượng của nước này.

Giữa bối cảnh địa chính trị đầy biến động, Thổ Nhĩ Kỳ đang thể hiện sự kiên định trong chiến lược năng lượng quốc gia với trọng tâm là cân bằng lợi ích quốc gia và duy trì sự ổn định nguồn cung. Việc tiếp tục nhập khẩu khí đốt và dầu mỏ từ Nga không chỉ giúp Ankara duy trì vị thế năng lượng khu vực mà còn phản ánh sự linh hoạt trong chính sách đối ngoại của nước này.

Trọng Hoàng