Thổ Châu - Điểm sáng về 'số hóa' kinh tế biển đảo

Thổ Châu thuộc vùng biển Tây Nam của Tổ quốc, cách đất liền 220km cách đặc khu Phú Quốc 110km, Thổ Châu có diện tích khoảng13,98km², dân số khoảng 2.000 người, gồm quần đảo 8 hòn lớn nhỏ, trong đó đảo Thổ Chu là hòn chính, nằm ở vị trí chiến lược biên phòng - biển đảo, tiếp giáp tuyến hàng hải quốc tế và là điểm cơ sở A1 để tính chiều rộng lãnh hải Việt Nam.

Một góc đặc khu Thổ Châu (tỉnh An Giang).

Theo ông Võ Minh Trung - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh An Giang, đầu những năm 1990, Thổ Châu gần như biệt lập với đất liền, cách trung tâm hơn 200km, liên lạc chủ yếu bằng máy vô tuyến HF và tuyến vi ba analog AWA 1504 - phương tiện truyền dẫn độc lập trong điều kiện khó khăn của biển đảo. Thiết bị vi ba analog chỉ truyền thoại và dữ liệu tốc độ thấp, nhưng đã trở thành mắt xích quan trọng kết nối đảo với đất liền, phục vụ chỉ đạo hành chính, cứu hộ - cứu nạn và kết nối đời sống người dân.

Nhắc lại giai đoạn khó khăn thời đó, ông Võ Minh Trung cho biết, ngày đó thiết bị ít, điều kiện thiếu thốn, anh em chỉ mong tuyến đừng đứt để giữ được mạch thông tin với đất liền. “Chính những nền tảng công nghệ giản đơn nhưng kiên trì ấy đã mở đường cho quá trình hiện đại hóa sau này”, ông Trung chia sẻ.

Thiết bị công nghệ bưu chính viễn thông của Thổ Châu thời kỳ 1990 lạc hậu nhưng vẫn đảm bảo thông tin liên lạc, nay còn lưu giữ tại đảo.

Ngày nay, Thổ Châu đã khoác lên mình diện mạo hoàn toàn mới với hạ tầng số hiện đại. Hệ thống truyền dẫn kỹ thuật số được triển khai ổn định, sóng 4G/5G phủ rộng, internet băng rộng đáp ứng nhu cầu thông tin cho chính quyền, lực lượng chức năng, người dân và du khách.

Hệ thống camera an ninh, giám sát tàu thuyền, cảnh báo sớm được đưa vào vận hành, hỗ trợ đắc lực cho nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền và an ninh biển đảo. Công nghệ số đã giúp truyền tải nhanh thông tin thời tiết, cứu hộ, hỗ trợ ngư dân và du khách - thay thế hoàn toàn sự chậm trễ của thời kỳ liên lạc analog.

TS. Nguyễn Ngọc Mạnh Bảo - Giảng viên Trường Đại học Nguyễn Tất Thành (TP Hồ Chí Minh) trình bày đề án chiến lược phát triển đặc khu Thổ Châu đồng hành giữa an ninh chủ quyền và đô thị số.

Sự đối lập giữa hai giai đoạn cho thấy bước tiến dài của hạ tầng công nghệ: từ máy HF và anten parabol lớn tới mạng số hiện đại, từ liên lạc hạn chế tới kết nối nhanh và ổn định. Thổ Châu hôm nay trở thành điểm sáng về ứng dụng công nghệ vào quản lý, phát triển kinh tế và bảo vệ chủ quyền. Hành trình từ máy HF, anten parabol đến mạng số hiện đại cho thấy bước tiến vượt bậc của công nghệ trong cuộc sống, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của hạ tầng số trong phát triển bền vững biển đảo.

Bí thư đặc khu Thổ Châu Lâm Minh Hiển cho rằng, hướng tới tỉnh An Giang sẽ cùng phối hợp các bộ, ngành trung ương nghiên cứu quy hoạch phát triển lâu dài cho đặc khu từ xây dựng khu dân cư ổn định, hoàn thiện mạng lưới giao thông, điện, viễn thông, đến phát triển du lịch sinh thái biển đảo và hậu cần nghề cá công nghệ cao, đảm bảo phát triển kinh tế và chiến lược quốc phòng - an ninh.

“Việc kết nối đồng bộ giữa công nghệ - chính quyền - đời sống dân cư trên Thổ Châu sẽ mở ra cơ hội lớn cho cả kinh tế biển và chủ quyền an ninh quốc gia”, Bí thư đặc khu Thổ Châu nhận định.

Hoàng Nghiệp