Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy: 'Thế hệ trẻ có tinh thần dân tộc rất rõ ràng'

VOV.VN - Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy - Anh hùng LLVTND khẳng định rằng, thế hệ trẻ hôm nay không hề thờ ơ, mà ngược lại, họ hiểu lịch sử, trách nhiệm và có tinh thần dân tộc rất rõ ràng.

PV: Chiến tranh đã lùi xa, nhưng chắc hẳn nhiều kỷ niệm trong cuộc đời binh nghiệp vẫn còn in đậm trong ông, nhất là về các đồng đội, thưa Thiếu tướng?

Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy: Trong kháng chiến chống Mỹ, Sư đoàn 304 của chúng tôi được giao nhiệm vụ tham gia cuộc Tổng tấn công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 với nhiệm vụ bao vây, tiêu diệt lực lượng Mỹ ở Khe Sanh, Quảng Trị. Đây là một chiến trường ác liệt, mục tiêu của ta là nghi binh làm sao kéo lực lượng của Mỹ ra Khe Sanh tạo điều kiện cho mặt trận khác để nổi dậy và nếu có điều kiện sẽ giải phóng một vùng đất tây Quảng Trị.

Tại Tà Cơn, Mỹ bố trí 6 tiểu đoàn thủy quân lục chiến, đóng tại sân bay Tà Cơn (dài hơn 3km, rộng 2km) với hàng chục tiểu đoàn pháo binh, lô cốt bê tông kiên cố, nhiều hàng rào thép gai xen lẫn với mìn, hỏa lực B52 và trực thăng chi viện liên tục. Có ngày chúng xuất kích 300 - 500 phi vụ phản lực, hàng chục trận B52 rải thảm, hỏa lực rất mạnh.

Trước sức mạnh của đối phương, ta không chủ trương dồn quân tấn công ồ ạt, mà chọn cách dùng lực lượng vừa phải, bám chốt, đào công sự lấn dần, tiêu diệt địch cơ động ở trong đó, buộc địch phải ra ngoài công sự để ta đánh.

Bấy giờ, tôi là tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 3, nhận nhiệm vụ tại hướng chủ yếu của sân bay Tà Cơn. Nhiệm vụ của đơn vị là đánh, đào công sự lấn sâu, phá hủy công sự lô cốt của địch, tổ chức hỏa lực đánh vào lực lượng cơ động. Tại các chốt quan trọng, tôi còn bố trí tổ bắn tỉa, khống chế nguồn nước duy nhất của địch. Chỉ trong hai ngày, chúng tôi đã tiêu diệt hơn 150 quân thủy quân lục chiến của Mỹ. Điều ác liệt ở đây là mỗi ngày, địch bắn và dội bom vào các chốt chủ yếu của chúng ta, có ngày thương vong hàng chục đồng chí.

Tuy nhiên, sự kiện này đã tạo một sức ép ghê gớm cho địch. Ngày 26/3/1968, 2 đại đội thủy quân lục chiến vượt hàng rào tấn công vào 2 chốt trọng yếu của ta với ý đồ đẩy ta ra xa. Thế nhưng, bộ đội chúng ta đã dựa vào công sự và chiến đấu rất kiên cường cho nên buộc địch phải rút. Từ đây, ta thu được nhiều vũ khí, vô tuyến điện của địch.

Một trong những trận đánh cũng ác liệt khác đó là ở chốt Làng Khoai. Chúng tôi chỉ có trên dưới 40 cán bộ, chiến sĩ, trong đó khoảng 20 đồng chí bộ binh thôi, thương vong gần 10 người, nhưng đã đánh lui nhiều đợt tiến công của cả tiểu đoàn địch, diệt hàng trăm tên địch trước trận địa.

Tính ra chỉ trong vòng 1 tháng, chúng tôi đã đánh thiệt hại nặng 2 đại đội thủy quân lục chiến ở Tà Cơn và 2 tiểu đoàn kị binh đường không, tiêu diệt được gần 600 quân địch.

PV: Trong những năm tháng ác liệt ấy, điều gì đã trở thành sức mạnh tinh thần giúp ông và các chiến sĩ vượt qua gian khổ, chiến đấu và giành thắng lợi?

Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy: Tại trận Làng Khoai, đồng chí Bùi Gia Ngoãn, Đại đội phó, chỉ huy chốt Làng Khoan bị thương nặng, gãy chân. Anh em muốn đưa về sau cứu chữa, nhưng đồng chí Ngoãn kiên quyết ở lại, tự rút dao găm cắt phần chân bị dập, băng bó rồi tiếp tục chỉ huy.

Đồng chí Bùi Gia Ngoãn nói với anh em chúng tôi là: “Địch nó đương tấn công, tôi là người chỉ huy, tôi sẽ ở lại đây chiến đấu đến cùng”. Khoảng nửa tiếng sau, đồng chí hy sinh ngay tại trận địa.

Hành động dũng cảm đó đã trở thành tấm gương, thôi thúc tất cả anh em noi theo người chỉ huy của mình tiếp tục giữ chốt, tiếp tục chiến đấu vì đất nước.

Còn một trường hợp nữa mà tới giờ tôi vẫn áy náy vì chưa tìm được ra, đó là khi bao vây Tà Cơn, trong một lần tôi bị địch phát hiện, nhảy xuống giao thông hào ẩn nấp, ngay lập tức có một chiến sĩ xuất hiện, ôm lấy tôi, đẩy vào bên trong rồi lấy thân mình che cho tôi. Đó là một biểu hiện của tinh thần đoàn kết, sẵn sàng hy sinh. Cho nên những người chỉ huy như chúng tôi luôn tìm cách làm thế nào để đánh thắng nhưng phải giảm thương vong nhất có thể.

Tinh thần rất quan trọng, không có thì khó thắng lợi. Điều giúp chúng tôi luôn vượt qua những khó khăn chính là sự đoàn kết, hiệp đồng chặt chẽ, chính là sức mạnh tinh thần của chúng tôi lúc bấy giờ.

PV: Sau này, ông lại tiếp tục lên đường, đảm nhận trọng trách ở Mặt trận Vị Xuyên. Cảm xúc của Thiếu tướng khi đó như thế nào?

Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy: Năm 1985, tôi là Đại tá, Phó Tham mưu trưởng Quân khu Thủ Đô. Gia đình vừa chuyển từ quê Thái Bình lên Hà Nội, vợ con còn rất khó khăn. Tôi nghĩ sẽ ổn định, lo cho các con ăn học. Nhưng khi tình hình Vị Xuyên ác liệt, Nhà nước nhận thấy cuộc chiến biên Vị Xuyên còn kéo dài cho nên yêu cầu huy động lực lượng, cán bộ dày dặn kinh nghiệm thay nhau chiến đấu giữ sức.

Tôi bàn với vợ, lúc đầu rất lo, vì một mình nuôi ba con nhỏ, lương giáo viên ít ỏi, nhà cửa chưa có, gánh nặng gần như dồn hết cho vợ. Nhưng sau bà nói: “Anh cứ lên đi, em ở nhà sẽ lo được. Yêu cầu của Tổ quốc cần thì phải đi”. Tôi xác định mình là công dân Việt Nam, là quân nhân của Quân đội nhân dân Việt Nam, lại là cán bộ cao cấp của quân đội, có kinh nghiệm chiến đấu thì phải sẵn sàng làm những nhiệm vụ khó khăn nhất để bảo vệ từng mảnh đất thiêng liêng của Tổ quốc.

Thế là 15 ngày sau, Bộ Quốc phòng đã có quyết định điều Đại tá Nguyễn Đức Huy lên làm Phó Tham mưu Trưởng Quân khu 2, đồng thời trực tiếp là Tham mưu Trưởng Mặt trận Vị Xuyên.

PV: Ông có thể chia sẻ cảm xúckhi được trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước?

Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy: Đây là niềm vinh dự lớn lao, vinh dự này không chỉ dành cho cá nhân tôi mà còn thuộc về đồng đội đã cùng chiến đấu, hy sinh trong những năm tháng ác liệt. Tôi xin tri ân, dâng tặng vinh dự này cho đồng đội và gia đình, đồng thời cảm ơn Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Tư lệnh Quân khu 2 đã ghi nhận, xác minh và trình phong tặng danh hiệu cao quý này cho tôi.

PV: Thưa Thiếu tướng, ông cảm nhận thế nào về sự phát triển của Việt Nam nói chung và sự phát triển của QĐND Việt Nam nói riêng?

Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy: Nếu so sánh với ngay sau ngày giải phóng thì khác biệt là rất lớn. Thời ấy chúng ta còn thiếu thốn trăm bề, có những lúc thiếu cả gạo để ăn. Nay nhìn quanh Hà Nội, TP.HCM hay các tỉnh khác, nhà cửa, đường sá, cầu cống, cơ sở hạ tầng đã thay đổi rõ rệt, nhà cao tầng, ô tô nhiều, phố xá khang trang. Kinh tế từ đói nghèo đã tiến dần lên mức thu nhập trung bình khá; đó là bước tiến quan trọng, mở ra kỷ nguyên phát triển mới cho đất nước.

Có thể thấy, từ Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024, Triển lãm Thành tựu đất nước 80 năm và Lễ diễu binh, diễu hành mừng Quốc khánh 2/9 vừa qua, nhân dân có thể chiêm ngưỡng dàn khí tài rất hoành tráng, cho thấy năng lực, tiềm lực và bước tiến rõ rệt của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Trong đó, có nhiều sản phẩm, trang thiết bị do chúng ta nghiên cứu, chế tạo đã đạt trình độ cạnh tranh. Từ xe bọc thép, pháo binh, súng trường đến tàu tên lửa, có những bước tiến đáng tự hào. Tôi tin, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta sẽ vươn mình trong kỷ nguyên mới.

PV: Là người lính trải qua nhiều trận chiến ác liệt, Thiếu tướng nghĩ thế nào về tinh thần sẵn sàng vì Tổ quốc của thế hệ trẻ ngày nay?

Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy: Có người quan niệm sai lầm rằng sau bao năm hòa bình, nếu xảy ra chiến tranh thì sẽ khó huy động được lực lượng. Tôi khẳng định: đánh giá ấy hoàn toàn không đúng.

Lấy ví dụ ở Vị Xuyên, trận địa của chúng tôi có chỗ chốt bốn hầm, cách địch chừng 30-40m, mà phần lớn chiến sĩ là người trẻ Hà Nội. Khi tôi ra kiểm tra, họ ôm lấy tôi và nói: “Thủ trưởng yên tâm, chúng em sẽ đánh, sẽ giữ đất, địch không làm gì được đâu, chúng em sẽ đẩy địch ra".

Thực tế đã chứng minh điều đó. Trong suốt nhiều năm, ở những trận địa chốt cách địch chỉ vài chục mét, ngày nào cũng 3-4 trận đánh, nhưng anh em vẫn kiên trì bám trụ, giành thắng lợi, nhiều người hy sinh. Đó là bản lĩnh của người lính, là tinh thần chiến đấu không chùn bước trước hiểm nguy.

Và ngày nay tôi tin rằng thế hệ trẻ cũng vậy. Đại đa số thanh niên đều hiểu rõ hòa bình, độc lập hôm nay phải trả giá bằng xương máu của cha ông. Tôi thấy họ học hành, rèn luyện để đóng góp cho đất nước. Và tôi tin rằng, khi Tổ quốc cần, họ sẽ sẵn sàng lên đường, bảo vệ non sông.

Đặc điểm của dân tộc ta là như thế: bình thường không có chuyện gì nhưng khi có kẻ xâm lược thì già, trẻ, gái, trai đều đứng lên để bảo vệ từng tấc đất của Tổ quốc.

PV: Từ các sự kiện gần đây, có thể thấy thế hệ ngày nay rất quan tâm tới lịch sử, tới QĐND và dành nhiều tình yêu cho đất nước, thưa Thiếu tướng?

Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy: Tôi cũng thường theo dõi và thực sự tin tưởng vào thế hệ trẻ ngày nay. Các bạn lớn lên trong hòa bình, được học hành, tiếp cận công nghệ hiện đại và quan trọng hơn là có ý thức đóng góp cho đất nước.

Chính con cháu trong gia đình tôi cũng vậy, tôi luôn động viên các cháu đi học, đi trải nghiệm ở nhiều nơi, sau này về phục vụ Tổ quốc. Tôi nhận ra rằng thế hệ trẻ hôm nay không hề thờ ơ, mà ngược lại, họ hiểu lịch sử, họ có trách nhiệm và có tinh thần dân tộc rất rõ ràng. Đừng bao giờ đánh giá thấp thế hệ trẻ, họ sẵn sàng đứng lên bảo vệ Tổ quốc.

Trong dịp diễu binh, diễu hành mừng Quốc khánh vừa qua, hàng vạn bạn trẻ và người dân đổ ra đường, hân hoan khi thấy hình ảnh quân đội hùng dũng, khí tài hiện đại. Đó không chỉ là niềm tự hào, mà còn là thông điệp mạnh mẽ: dân tộc Việt Nam luôn đoàn kết, nhân dân và quân đội gắn bó và thế hệ trẻ hôm nay đang tiếp nối, đang gánh vác trách nhiệm lịch sử, không chỉ giữ vững hòa bình hôm nay mà còn bảo vệ tương lai của dân tộc.

PV: Xin cảm ơn Thiếu tướng!

Nội dung: Quỳnh Trang
Đồ họa: Quỳnh Trang
Hình ảnh: Đồng Toàn, CTV Hoàng Nguyên