Thiếu nhân lực, một lữ đoàn Ukraine mở chiến dịch tuyển nữ quân nhân

“Trí tuệ là sức mạnh của cô ấy. Lựa chọn của cô ấy là Khartiia” - đó là thông điệp được chia sẻ trên tất cả các tài khoản mạng xã hội của Lữ đoàn Vệ binh Quốc gia số 13 Khartiia của Ukraine vào tháng 5 vừa qua.

Dòng khẩu hiệu ngắn này dẫn đầu cho chiến dịch tuyển quân đầu tiên trong lịch sử Ukraine nhắm đến phụ nữ, do lữ đoàn Khartiia phát động nhằm thu hút phụ nữ vào các vị trí công nghệ trong quân đội.

Trong bối cảnh Ukraine tiếp tục đối mặt tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nhân lực trong cuộc chiến với Nga, quân đội đang nỗ lực hết sức để thu hút tân binh, theo tờ Kyiv Independent.

Nữ quân nhân thuộc Lữ đoàn Khartiia. Ảnh: X/LỮ ĐOÀN KHARTIIA

Tân binh có động lực và kỹ năng

Hơn 3 năm sau khi xung đột bùng phát, quân đội Ukraine ngày càng phụ thuộc vào lực lượng động viên thay vì các tân binh tình nguyện, dẫn đến việc các đơn vị thường nhận được những binh sĩ kém nhiệt huyết hơn.

Vì Ukraine không bắt buộc phụ nữ nhập ngũ, các tình nguyện viên nữ được cho là nhóm binh sĩ có động lực cao nhưng lại bị sử dụng chưa đúng mức.

“Phụ nữ có động lực sẽ làm tốt mọi việc hơn đàn ông thiếu động lực” - cô Alina Andreieva, một nữ điều khiển máy bay không người lái (UAV) thuộc đơn vị trinh sát của Khartiia và là người khởi xướng chính của chiến dịch, cho biết.

Cô Andreieva nói với Kyiv Independent rằng cô “ám ảnh” với ý tưởng tuyển phụ nữ kể từ khi cô gia nhập quân đội cách đây khoảng một năm rưỡi.

Khi Khartiia hợp tác với hai tổ chức phi lợi nhuận là Quỹ Dignitas và tổ chức Hà Lan “Protect Ukraine” để xây dựng chiến dịch tuyển quân, cô Andreieva và các nữ quân nhân khác trong Khartiia đã tham gia sát sao vào quá trình phát triển nội dung.

Một y tá 21 tuổi, mật danh “Jess”, hiện là thành viên trong Lữ đoàn Khartiia đã nhanh chóng trở thành người tiên phong vận hành hệ thống robot mặt đất chỉ trong vài tháng sau khi gia nhập lữ đoàn.

Cô “Jess”, một người điều khiển Xe bộ binh không người lái thuộc Lữ đoàn Khartiia chuẩn bị cho một nhiệm vụ ở địa điểm không xác định ở Ukraine. Ảnh: X/LỮ ĐOÀN KHARTIIA

“Tôi học nhanh những điều cơ bản như hàn linh kiện và lắp ráp bộ truyền tin cho UAV của chúng tôi, rồi tự tìm hiểu cách các UAV hoạt động, sau đó có thể đề xuất ý tưởng mới” - cô chia sẻ.

Các vị trí công nghệ mà Khartiia mời gọi phụ nữ tham gia bao gồm: điều khiển UAV và robot mặt đất, làm chuyên viên về tác chiến điện tử và tình báo, cũng như phụ trách điều phối thông tin trong chiến đấu theo mô hình NATO (bao gồm việc thu thập tình báo, giám sát, xác định mục tiêu và trinh sát).

Sự thay đổi trong văn hóa

Khartiia đã trở thành lá cờ đầu trong công cuộc cải cách lực lượng quân sự của Ukraine.

Kể từ khi được thành lập vào năm 2022, Khartiia đã nổi bật trong môi trường quân đội của Ukraine hậu Xô Viết, với phong cách quản lý tiến bộ, tạo dựng bầu không khí cởi mở hơn cho phụ nữ.

Cô Sofiia Pryduvalova - người phụ trách quan hệ công chúng của Khartiia - chia sẻ về những trải nghiệm tuyển quân đầy thất vọng mà cô và những phụ nữ khác đã trải qua trước khi gia nhập Khartiia.

“Có những lữ đoàn cố tình làm nản lòng phụ nữ” - cô Pryduvalova kể.

Tất cả nữ quân nhân thuộc Khartiia đều nói rằng họ cảm thấy an toàn trong lữ đoàn, nhờ vào nỗ lực hiện đại hóa từ cấp chỉ huy và cam kết đối xử công bằng với mọi binh sĩ, bất kể giới tính. Các nữ quân nhân trong lữ đoàn cũng thường xuyên hợp tác để vận động cho những thay đổi tích cực hơn nữa.

“Tôi thấy rằng thái độ không định kiến đối với phụ nữ đã được hình thành ngay từ trong quá trình huấn luyện” - cô “Jess” nói về một khóa đào tạo cô từng tham gia với lữ đoàn.

“Khartiia là lữ đoàn duy nhất vào thời điểm tôi đăng ký (năm 2023) sẵn sàng cân nhắc phụ nữ vào vị trí chiến đấu” - theo cô Andreieva.

Theo số liệu chính thức, tính đến năm 2025, khoảng 5.500 phụ nữ đang phục vụ ở các vị trí chiến đấu tiền tuyến trong quân đội Ukraine, tăng so với con số chưa đến 5.000 vào năm 2023.

“Các chỉ huy luôn đối xử bình đẳng với phụ nữ. Điều quan trọng không phải là giới tính, mà là cách bạn thực hiện công việc” - cô Andreieva nói thêm.

Kết quả chiến dịch

Theo sĩ quan phụ trách truyền thông của Khartiia - ông Volodymyr Dehtiarov, kết quả của chiến dịch tuyển quân, được khởi động vào tháng 5, dự kiến sẽ có vào mùa thu năm nay.

Với quy trình gồm phỏng vấn ban đầu, kiểm tra y tế và ít nhất hai khóa huấn luyện cơ bản do Lực lượng Vệ binh Quốc gia và Khartiia tổ chức, một tân binh không có chuyên môn có thể mất ít nhất ba tháng trước khi bắt đầu thực hiện các nhiệm vụ thường nhật của đơn vị.

“Cho đến nay, kết quả không nằm ở số lượng, mà ở chất lượng” - ông Dehtiarov nói với Kyiv Independent. Trước đây, phụ nữ đăng ký nhập ngũ thường không nêu rõ vị trí mong muốn. Nhưng hiện nay, nhờ các video chiến dịch có sự tham gia chia sẻ của các nữ quân nhân Khartiia, ngày càng nhiều người đăng ký vào các vị trí như “truyền tin” hoặc “điều khiển UAV”.

Ông Dehtiarov cho biết thêm rằng tổ chức phi lợi nhuận Dignitas Fund – đơn vị tài trợ cho chiến dịch – cũng đã vận động được các nhà tài trợ để chi trả chi phí huấn luyện cho hàng chục nữ tân binh.

“Nhưng chúng tôi cần lấp đầy hàng trăm vị trí trong Lữ đoàn Khartiia và hàng ngàn vị trí trong toàn bộ lực lượng do chỉ huy Khartiia dẫn đầu” - ông Dehtiarov nói thêm, đề cập đến cả nam và nữ tân binh.

Cô Vitalina - một nữ quân nhân của Lữ đoàn Khartiia. Ảnh: X/LỮ ĐOÀN KHARTIIA

Tương lai của phụ nữ trong quân đội Ukraine

Khi hình ảnh nữ quân nhân ngày càng xuất hiện nhiều hơn trên truyền thông, một số người bắt đầu lo ngại rằng đây có thể là bước đầu dẫn tới việc bắt buộc phụ nữ nhập ngũ – theo bà Kateryna Pryimak, người đứng đầu tổ chức phi chính phủ Veteranka Movement – nhóm vận động vì quyền lợi của phụ nữ trong quân đội Ukraine.

“Điều đó không đúng – đất nước chúng ta chưa sẵn sàng để cưỡng bức huy động phụ nữ” - bà bà Pryimak nói thêm.

Các sĩ quan Khartiia cũng tin rằng tỉ lệ phụ nữ trong quân đội sẽ tiếp tục tăng ngay cả khi không có lệnh bắt buộc.

“Sẽ có rất nhiều phụ nữ tham gia vào mảng UAV vì công việc này đòi hỏi trí tuệ, trực giác và kỹ năng công nghệ, chứ không dựa vào sức mạnh thể chất” - ông Ihor Raikov, chỉ huy trung đội UAV thuộc đại đội tên lửa chống tăng của Khartiia, cho biết. Ông kỳ vọng số lượng tình nguyện viên nữ sẽ tiếp tục gia tăng.

Bà Pryimak cũng nhận định rằng trong tương lai, khi các nữ quân nhân có kinh nghiệm dày dạn trong chiến tranh hiện đại trở thành giảng viên, họ có thể tạo ra bước ngoặt tại các học viện quân sự – nơi phụ nữ vẫn đang gặp nhiều rào cản trong việc học tập.

THẢO VY