Thiếu hụt vitamin ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe não

Sự thiếu hụt vitamin đặc biệt là một số chất dinh dưỡng quan trọng có thể âm thầm làm suy yếu chức năng não

Trên thực tế, chức năng của não bộ còn vượt xa phạm vi đó và đó là lý do tại sao nó cần nguồn cung cấp dinh dưỡng ổn định, bao gồm vitamin, để hỗ trợ trí nhớ, tâm trạng, sự tập trung và duy trì sự minh mẫn, cân bằng và khỏe mạnh. Vì vậy, khi thiếu hụt các vitamin thiết yếu, sức khỏe não bộ có thể bị ảnh hưởng.

Trong khi hầu hết mọi người nghĩ đến việc tập thể dục hoặc ngủ khi chăm sóc trí óc, thì sự thiếu hụt vitamin đặc biệt là một số chất dinh dưỡng quan trọng có thể âm thầm làm suy yếu chức năng não.

Đây là sự thật khoa học: thiếu hụt vitamin không chỉ làm cơ thể suy yếu mà còn có thể dẫn đến các vấn đề về trí nhớ, thay đổi tâm trạng, và thậm chí nguy cơ suy giảm nhận thức hoặc chứng mất trí nhớ cao hơn khi chúng ta già đi. Nhưng tin tốt là: chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn uống đơn giản, tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và bổ sung vitamin cẩn thận (khi cần thiết), nhiều nguy cơ này có thể được giảm thiểu. Bằng cách hiểu rõ loại vitamin nào quan trọng nhất cho não bộ và cách bổ sung chúng, bạn có thể chủ động bảo vệ sức khỏe nhận thức của mình, ngay bây giờ và trong tương lai. Cho dù bạn đang ở độ tuổi trung niên và cảm thấy mơ hồ, hay ở tuổi xế chiều và lo lắng về tình trạng mất trí nhớ, hướng dẫn này sẽ giúp bạn thực hiện các bước thông minh để hỗ trợ sức khỏe não bộ thông qua dinh dưỡng.

Vai trò của vitamin B

Vitamin B có lẽ là dưỡng chất được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất khi nói đến sức khỏe nhận thức. Các vitamin như B12 (cobalamin), folate (B9) và B6 rất quan trọng cho chức năng não và tham gia vào các quá trình như tổng hợp DNA, phục hồi thần kinh và điều hòa homocysteine, một phân tử liên quan đến lão hóa não.

Suy giảm nhận thức và thể tích não: Nghiên cứu cho thấy người lớn tuổi hấp thụ nhiều vitamin B6 và B12 có xu hướng có thể tích não tốt hơn ở một số vùng quan trọng, được đo bằng phương pháp chụp MRI.

Tâm trạng và trí nhớ: Nồng độ B12, B6 và folate thấp có liên quan đến rối loạn chức năng nhận thức và trầm cảm, đặc biệt ở những người mắc bệnh tâm thần.

Làm chậm quá trình suy giảm nhận thức: Một phân tích tổng hợp cho thấy việc bổ sung vitamin B sớm và lâu dài có thể làm chậm quá trình suy giảm nhận thức, đặc biệt là ở những người có thể đã bắt đầu mất chức năng não.

Cơ chế: Các vitamin nhóm B này giúp giảm nồng độ homocysteine, hỗ trợ quá trình methyl hóa (một quá trình sinh hóa trong não) và duy trì tế bào thần kinh và bao myelin khỏe mạnh.

Tuy nhiên, không phải tất cả các nghiên cứu đều hoàn toàn nhất quán. Trong khi một số báo cáo lợi ích rõ rệt, một số khác lại cho kết quả trái chiều khi bổ sung vitamin B khi về già. Tuy nhiên, các chuyên gia đều đồng ý rằng việc duy trì mức vitamin B lành mạnh rất có giá trị cho sức khỏe não bộ lâu dài.

Vitamin D không chỉ tốt cho sức khỏe xương

Mặc dù nổi tiếng với vai trò tăng cường sức mạnh xương, vitamin D - vitamin của ánh nắng mặt trời - cũng rất quan trọng đối với sức khỏe não bộ. Trên thực tế, các bằng chứng mới nổi cho thấy mối liên hệ giữa thiếu vitamin D với tình trạng viêm não, nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao hơn và trí nhớ kém hơn. Vitamin D cũng giúp điều hòa sự phát triển của tế bào thần kinh, hỗ trợ sản xuất chất dẫn truyền thần kinh và đóng vai trò trong chức năng miễn dịch của não. Thiếu vitamin D, não có thể dễ bị căng thẳng, suy giảm nhận thức và rối loạn tâm trạng hơn.

Kẽm và chức năng não

Mặc dù không phải là vitamin, kẽm là một khoáng chất vi lượng có liên quan chặt chẽ đến hiệu suất nhận thức. Thiếu kẽm có liên quan đến các vấn đề về học tập, cáu kỉnh, uể oải và thậm chí là các triệu chứng trầm cảm. Kẽm đóng vai trò trong việc truyền tín hiệu dẫn truyền thần kinh và sức khỏe thần kinh, khiến nó trở thành một phần nhỏ nhưng thiết yếu trong bức tranh dinh dưỡng của não bộ.

Axit béo Omega-3

Mặc dù về mặt kỹ thuật không phải là vitamin, nhưng các axit béo Omega-3 như DHA (axit docosahexaenoic) rất cần thiết cho cấu trúc và chức năng não bộ. DHA chiếm phần lớn màng tế bào thần kinh, giúp truyền tín hiệu và bảo vệ tế bào. Các nghiên cứu cho thấy sự kết hợp giữa thiếu hụt vitamin B12 và nồng độ Omega-3 thấp có thể làm tăng nguy cơ suy giảm nhận thức.

Những cách đơn giản để giảm thiểu rủi ro

Mặc dù ảnh hưởng của tình trạng thiếu vitamin lên não có thể rất đáng sợ và gây ra hậu quả nghiêm trọng, nhưng tin tốt là nhiều tình trạng thiếu hụt này có thể được giải quyết bằng những thay đổi nhỏ và thiết thực.

Áp dụng chế độ ăn tốt cho não: Bao gồm các thực phẩm giàu vitamin B12 (như cá, trứng, sữa hoặc thực phẩm bổ sung từ thực vật), folate (rau lá xanh, đậu, các loại hạt) và vitamin B6 (đậu gà, cá hồi, thịt gà).

Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời an toàn: Dành 10-20 phút dưới ánh nắng mặt trời vài lần một tuần, tùy thuộc vào vị trí và màu da của bạn, để tăng cường vitamin D một cách tự nhiên.

Cân nhắc kỹ lưỡng việc bổ sung: Nếu bạn có nguy cơ (tuổi cao, chế độ ăn uống kém, ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời), hãy yêu cầu bác sĩ xét nghiệm máu. Thực phẩm bổ sung có thể giúp ích, nhưng cần được theo dõi việc lạm dụng vitamin tan trong chất béo như vitamin D hoặc lạm dụng thực phẩm bổ sung nhóm B có thể gây ra rủi ro.

Bổ sung thực phẩm giàu kẽm hoặc bổ sung cẩn thận: Thịt, đậu, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt là những nguồn cung cấp kẽm tốt. Tuy nhiên, tránh dùng kẽm liều cao nếu không có chỉ định của bác sĩ.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Hãy yêu cầu bác sĩ kiểm tra nồng độ vitamin B12, folate và vitamin D theo định kỳ, đặc biệt là khi bạn già đi hoặc nếu bạn gặp vấn đề về trí nhớ, thay đổi tâm trạng hoặc năng lượng thấp.

Thực hiện lối sống lành mạnh: Kết hợp dinh dưỡng hợp lý với giấc ngủ, kiểm soát căng thẳng và hoạt động thể chất. Tất cả những điều này giúp não bộ hấp thụ và sử dụng chất dinh dưỡng hiệu quả hơn.

H.Thanh