Thiết lập cơ chế liên kết cho khu vực kinh tế tư nhân

Doanh nghiệp đối mặt với hàng loạt thách thức

Cộng đồng doanh nghiệp (DN), đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) trong nước, đang đối mặt với nhiều áp lực lớn từ cả yếu tố bên ngoài và nội tại. Những biến động khó lường của kinh tế thế giới đang tạo ra một môi trường kinh doanh đầy thử thách.

Một trong những thách thức chính là áp lực thuế quan. Khả năng Mỹ áp dụng chính sách thuế đối ứng riêng đối với các mặt hàng điện tử, máy tính, và chất bán dẫn có nguồn gốc từ Việt Nam đang là một mối lo ngại lớn. Mặc dù phần lớn xuất khẩu điện tử sang Mỹ phụ thuộc vào các DN FDI, nhưng chính sách này vẫn có thể tạo ra những tác động gián tiếp và gây khó khăn cho toàn bộ cộng đồng DN.

Bên cạnh đó là vấn đề về quy mô và hạn chế nội tại. Phần lớn DN Việt Nam vẫn còn ở quy mô nhỏ, đối mặt với những hạn chế đáng kể về nhân lực, máy móc và hạ tầng. Nhiều DN vẫn sử dụng công nghệ thô sơ, và lao động chưa được đào tạo bài bản, dẫn đến năng suất và chất lượng chưa cao.

Vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu cũng là một thách thức, khi năng lực của DN Việt, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, hiện chủ yếu dừng lại ở vai trò nhà cung ứng cấp 2, cấp 3 cho các tập đoàn FDI. Điều này cho thấy DN Việt chưa nắm giữ vị trí then chốt và ít giá trị gia tăng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Để đáp ứng vào chuỗi cũng cần sự nỗ lực của các bên. Ảnh: Khắc Kiên

Thiết lập các cơ chế liên kết doanh nghiệp

Theo Phó Chủ tịch Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ TP Hà Nội (HANSIBA) Nguyễn Vân, việc thiết lập các cơ chế liên kết DN, đặc biệt với khu vực tư nhân nhỏ và vừa, không chỉ là yêu cầu cấp bách mà còn là “chìa khóa” chiến lược giúp tăng sức chống chịu của nền kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Sự cần thiết của việc liên kết được thể hiện qua nhiều khía cạnh. Liên kết giúp các DNNVV vượt qua những hạn chế về quy mô và nguồn lực, tận dụng sức mạnh cộng hưởng để đối phó với biến động kinh tế và cạnh tranh trên thị trường quốc tế, từ đó tăng cường sức chống chịu và năng lực cạnh tranh. Liên kết cũngthúc đẩy hình thành chuỗi sản xuất - chuỗi cung ứng. Việc này sẽ tạo điều kiện để các DN lớn dẫn dắt chuỗi cung ứng nội địa, kết nối với các DNNVV và hộ kinh doanh. Điều này giúp phát triển các cụm liên kết ngành, đặc biệt trong công nghiệp hỗ trợ, chế biến chế tạo, nông sản, thực phẩm, công nghệ thông tin và công nghiệp sáng tạo.

Doanh nghiệp rất mong thiết chế đi vào thực tiễn để phát triển. Ảnh: Khắc Kiên

Để khuyến khích liên kết, cần tận dụng chính sách ưu đãi. Chính phủ cần đưa ra các chính sách ưu đãi vượt trội như miễn giảm thuế, hỗ trợ tiếp cận tín dụng, bảo lãnh vay vốn, và ưu đãi mặt bằng kinh doanh, được thiết kế theo mức độ tham gia liên kết của DN. Điều này khuyến khích DN chủ động tham gia vào các chuỗi liên kết.

Bên cạnh đó, cần điều chỉnh chính sách thu hút FDI theo hướng tăng điều kiện ràng buộc về tỷ lệ nội địa hóa và tỷ lệ sản phẩm, dịch vụ mà các DNNVV trong nước cung cấp cho DN nước ngoài. Điều này tạo cơ hội cho DN trong nước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị của các tập đoàn FDI. Việc liên kết cũng hỗ trợ chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực, khi các DN lớn cần chuyển giao công nghệ, hỗ trợ thử nghiệm sản phẩm, kỹ thuật, kiến thức và đào tạo nguồn nhân lực cho DNNVV. Việc sử dụng sản phẩm, dịch vụ của DNNVV cũng nên được xem là một tiêu chí quan trọng để hưởng các chính sách ưu đãi của Nhà nước.

Thúc đẩy liên kết DN còn giúp kích cầu tiêu dùng và thị trường nội địa, khi nó hỗ trợ nhiệm vụ kích cầu tiêu dùng, khai thác tối đa thị trường trong nước, giảm mặt bằng lãi suất cho vay, tạo điều kiện cho DN tiếp cận nguồn vốn với chi phí hợp lý. Cuối cùng, để liên kết hiệu quả, cần cải cách thể chế và môi trường kinh doanh không chỉ dừng lại ở việc cắt giảm thủ tục hành chính mà còn là cắt giảm chi phí tuân thủ, tạo ra môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch và kịp thời thông tin cho DN.

“Chỉ khi cộng đồng DN Việt Nam thực sự gắn kết, chuyển mình theo hướng đổi mới và chuyên nghiệp hóa, chúng ta mới có thể nâng tầm vị thế quốc gia trong sân chơi toàn cầu đầy biến động”- ông Nguyễn Vân nhấn mạnh.

Khắc Kiên