Thiết chế văn hóa cơ sở góp phần giảm nghèo đa chiều

Kinh nghiệm thực tiễn đến giải pháp lan tỏa

Trong khuôn khổ Dự án 6 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, thực hiện theo Hướng dẫn số 4056/HD-BVHTTDL của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nội dung “Hỗ trợ đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao và trang thiết bị tại các thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi” đang được triển khai rộng rãi. Mục tiêu là tạo dựng không gian sinh hoạt văn hóa cộng đồng, khuyến khích phong trào thể thao, văn nghệ, từ đó nâng cao đời sống tinh thần cho người dân vùng khó khăn.

Theo kế hoạch, các thôn, bản hoặc đơn vị tương đương thuộc khu vực dân tộc thiểu số, miền núi sẽ được hỗ trợ xây dựng Nhà văn hóa - Khu thể thao ở những nơi chưa có, hoặc được cải tạo, nâng cấp tại những địa phương có công trình xuống cấp. Việc ưu tiên tập trung vào những nơi có phong trào văn nghệ, thể thao sôi nổi và hiệu quả. Ngoài ra, chương trình còn hỗ trợ trang thiết bị phục vụ hoạt động văn hóa, thể thao theo quy định tại khoản 8 Điều 33 Thông tư số 55/2023/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Quan trọng hơn, các thiết chế này không chỉ dừng lại ở việc “xây nhà, dựng sân”, mà còn được xem như “địa chỉ đỏ” trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc rất ít người như Ơ Đu, Brâu, Rơ Măm, Pu Péo, Si La, Cống, Bố Y, Cơ Lao, Mảng, Lô Lô, Chứt, Lự, Pà Thẻn, La Ha… Thông qua các hoạt động phục dựng lễ hội, dạy dân ca - dân vũ, truyền nghề thủ công truyền thống hay tổ chức trò chơi dân gian, người dân được khơi dậy niềm tự hào dân tộc và ý chí vươn lên thoát nghèo.

Nâng cao đời sống tinh thần bằng văn hóa

Đầu tư vào thiết chế văn hóa vùng dân tộc thiểu số chính là đầu tư cho con người và phát triển bền vững. Khi người dân có nơi giao lưu, học hỏi và sinh hoạt cộng đồng, họ không chỉ nâng cao hiểu biết mà còn được tạo cơ hội chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, trao đổi thông tin thị trường, qua đó thúc đẩy sinh kế và phát triển kinh tế hộ gia đình.

Các nguyên tắc, giải pháp triển khai, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 nhấn mạnh: “Phân quyền, phân cấp cho địa phương trong xây dựng, tổ chức thực hiện Chương trình phù hợp với điều kiện, đặc điểm, tiềm năng, thế mạnh, bản sắc văn hóa, phong tục tập quán tốt đẹp của các dân tộc, các vùng miền gắn với củng cố quốc phòng, an ninh”.

Có thể thấy, khi được tổ chức hoạt động bài bản, thiết chế văn hóa là kênh truyền thông hiệu quả để đưa chủ trương, chính sách đến người dân - đặc biệt trong các vùng khó khăn. Những hoạt động như diễn đàn giao lưu, CLB văn nghệ, chiếu phim cộng đồng, triển lãm địa phương, giao lưu dân ca dân tộc… không chỉ làm phong phú đời sống tinh thần mà còn khơi dậy tình cảm cộng đồng, cảm giác gắn bó, tự hào về văn hóa vùng quê.

Đời sống tinh thần được cải thiện giúp người dân có tâm thế tích cực hơn trong lao động, sản xuất, học tập, từ đó góp phần ổn định trong công tác giảm nghèo. Ở những địa phương thực hiện tốt việc đầu tư, đổi mới phương thức hoạt động thiết chế văn hóa, người dân được tiếp cận dịch vụ văn hóa, nghệ thuật, giải trí quy mô phù hợp, hỗ trợ tinh thần trong điều kiện thu nhập hạn chế.

Đỗ Trang