Thị trường xe máy điện 2025: Cú hích xanh, cơ hội cho doanh nghiệp Việt

Doanh số xe máy điện Việt Nam nửa đầu 2025 tăng 99,2 %.

Làn sóng chuyển đổi phương tiện tại đô thị lớn

Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt lớn của thị trường xe máy điện tại Việt Nam khi Hà Nội sẽ triển khai hạn chế tiến tới cấm xe xăng trong vành đai 1, còn TP.HCM đặt mục tiêu chuyển đổi toàn bộ 400.000 xe dịch vụ công nghệ sang xe điện. Những chính sách này không chỉ thúc đẩy xu hướng giao thông xanh, giảm phát thải khí nhà kính mà còn mở ra cơ hội bứt phá chưa từng có cho các doanh nghiệp sản xuất và phân phối xe máy điện trong nước.

Việc Hà Nội áp dụng lệnh cấm xe xăng trong vành đai 1 từ 2025 là bước đi mạnh mẽ nhằm giảm ùn tắc và ô nhiễm không khí. Theo Sở Giao thông Vận tải Hà Nội, khu vực này hiện có mật độ phương tiện thuộc hàng cao nhất cả nước, với khoảng 5,7 triệu xe máy lưu thông thường xuyên. Cấm xe xăng đồng nghĩa hàng trăm nghìn phương tiện sẽ phải thay thế hoặc chuyển đổi, và xe máy điện trở thành lựa chọn khả thi nhất.

Tại TP.HCM, việc yêu cầu 400.000 xe dịch vụ công nghệ (Grab, Be, Gojek…) chuyển sang chạy điện không chỉ mang tính bắt buộc mà còn giúp hình thành thị trường tiêu thụ ổn định, bảo đảm đầu ra cho các hãng sản xuất. Nếu tính mức giá trung bình 25–35 triệu đồng/xe, đây là phân khúc trị giá tới hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Doanh nghiệp Việt trước cơ hội vàng để mở rộng thị phần

Thị trường xe máy điện Việt Nam hiện vẫn do các thương hiệu ngoại và liên doanh chiếm ưu thế, nhưng chính sách 2025 có thể đảo ngược tình thế. VinFast, Pega, Dat Bike… đã sẵn sàng các mẫu xe đáp ứng nhu cầu đô thị, từ phân khúc phổ thông đến cao cấp.

Theo dự báo của Bộ Công Thương, nhu cầu xe máy điện có thể tăng trưởng 45–50%/năm giai đoạn 2025–2030. Nếu các doanh nghiệp Việt tận dụng tốt lợi thế sản xuất trong nước, mạng lưới phân phối sẵn có và nguồn hỗ trợ từ chính sách thuế, họ hoàn toàn có thể mở rộng thị phần, thậm chí vươn ra xuất khẩu.

Xe máy điện đang dần trở thành xu hướng chủ đạo trong giao thông đô thị.

Chính sách hỗ trợ và ưu đãi tài chính

Bên cạnh việc hạn chế xe chạy xăng dầu, Nhà nước dự kiến áp dụng nhiều chính sách khuyến khích: giảm thuế nhập khẩu linh kiện, ưu đãi vay vốn cho doanh nghiệp sản xuất, trợ giá trực tiếp cho người tiêu dùng khi mua xe điện. Mô hình này từng giúp Trung Quốc tăng lượng xe điện lên hơn 300 triệu chiếc trong vòng một thập kỷ.

Dù tiềm năng lớn, quá trình chuyển đổi sang xe điện vẫn đối mặt nhiều rào cản. Hạ tầng trạm sạc chưa đồng bộ, thời gian sạc lâu và chi phí thay pin vẫn là lo ngại lớn với người dùng. Ngoài ra, tâm lý quen sử dụng xe xăng, cùng sự e ngại về độ bền của xe điện trong điều kiện mưa bão, ngập úng… cũng cần được giải quyết bằng chiến lược truyền thông và cam kết bảo hành dài hạn.

Indonesia và Thái Lan đang đẩy mạnh chương trình hỗ trợ xe máy điện, tập trung vào phân khúc xe dịch vụ giao hàng và chở khách. Thành công của họ cho thấy tầm quan trọng của việc triển khai đồng bộ: chính sách – hạ tầng – ưu đãi tài chính – truyền thông. Việt Nam có thể học hỏi và điều chỉnh phù hợp để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi.

Triển vọng thị trường 2025–2030

Nếu đạt được mục tiêu thay thế ít nhất 2 triệu xe xăng bằng xe điện vào 2030, Việt Nam có thể giảm tới 5 triệu tấn CO₂ mỗi năm, đồng thời tiết kiệm hàng tỷ USD nhập khẩu xăng dầu. Với tốc độ tăng trưởng dự kiến 50%/năm, thị trường xe máy điện sẽ trở thành mảnh đất màu mỡ không chỉ cho doanh nghiệp sản xuất mà còn cho chuỗi cung ứng pin, dịch vụ bảo dưỡng và thương mại điện tử trong lĩnh vực phụ tùng, linh kiện.

Năm 2025 sẽ là thời điểm quyết định để xe máy điện khẳng định vai trò trong chiến lược giao thông xanh của Việt Nam. Doanh nghiệp nội địa, nếu nhanh chóng nắm bắt xu hướng, đầu tư vào công nghệ, dịch vụ hậu mãi và truyền thông, hoàn toàn có thể biến làn sóng chuyển đổi này thành bàn đạp để vươn lên dẫn dắt thị trường.

Mai Văn Minh