Thị trường Canada mở cơ hội kết nối chuỗi cung ứng khu vực Bắc Mỹ

Quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Canada những năm gần đây không ngừng được mở rộng cả về quy mô lẫn chiều sâu. Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Canada và đứng đầu trong số các nước ASEAN, chiếm gần 45% tổng kim ngạch Canada nhập khẩu từ khu vực.

Lợi nhuận bị chia sẻ qua các khâu trung gian

Đánh giá Canada là một trong những thị trường tiềm năng hàng đầu của Việt Nam, ông Hoàng Minh Chiến, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, với nền kinh tế mở cùng nhu cầu đa dạng về hàng hóa, sở hữu sức mua lớn và hệ thống tiêu chuẩn cao, Canada đóng vai trò là cửa ngõ quan trọng để DN Việt Nam tiếp cận sâu hơn chuỗi cung ứng khu vực Bắc Mỹ.

Dừa xiêm xanh và Bưởi da xanh Bến Tre được Cơ quan Sở hữu trí tuệ Canada cấp văn bằng bảo hộ dưới hình thức nhãn hiệu chứng nhận

Đặc biệt, việc cả hai quốc gia cùng là thành viên Hiệp định CPTPP đã tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy hợp tác thương mại song phương, thông qua các cam kết về cắt giảm thuế quan, mở cửa thị trường và cải cách thủ tục. Nhiều ngành hàng xuất khẩu chủ lực của hai bên đang có cơ hội tiếp cận thị trường đối tác, góp phần thúc đẩy tăng trưởng xuất nhập khẩu theo hướng thực chất và bền vững.

Tuy nhiên, ông Hoàng Minh Chiến nhận định, bên cạnh kết quả tích cực, hoạt động thương mại vẫn tồn tại một số vấn đề. Đơn cử như thay vì xuất khẩu trực tiếp, một phần đáng kể khoảng 4 tỷ USD trong tổng kim ngạch hàng hóa Việt Nam vào thị trường Canada vẫn phải thông qua các kênh phân phối trung gian đặt tại Mỹ.

Mô hình phân phối này phần nào giúp hàng hóa Việt Nam tiếp cận thuận lợi hơn tới người tiêu dùng Canada nhờ tận dụng cơ sở hạ tầng và năng lực phân phối hiện đại. Nhưng đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức trong việc kiểm soát thị trường mục tiêu, nâng cao năng lực xây dựng thương hiệu quốc gia, cũng như tối ưu hóa giá trị gia tăng và phát triển xuất khẩu bền vững trong dài hạn.

“Ngoài vấn đề kênh phân phối, sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam hiện vẫn đối mặt với một số hạn chế về năng lực chế biến sâu, nhận diện thương hiệu chưa được định vị rõ ràng và chất lượng chưa đồng đều. Điều này khiến nhiều nhóm hàng, đặc biệt là nông sản, thực phẩm, dù có sản lượng cao nhưng giá trị kim ngạch chưa tương xứng, phần lớn lợi nhuận vẫn bị chia sẻ qua các khâu trung gian”, ông Chiến nói.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tiếp Bộ trưởng Ngoại giao Canada Mélanie Joly năm 2022

Đề cao tính tương đồng giữa Việt Nam và Canada trong các quan điểm về toàn cầu hóa, hệ thống thương mại và đa dạng hóa nguồn cung giảm phụ thuộc vào một thị trường, song bà Trần Thu Quỳnh, Tham tán thương mại Việt Nam tại Canada nhận xét, các nhà xuất khẩu của Việt Nam còn ít quan tâm đến thị trường Canada bởi các yếu tố như khoảng cách địa lý xa, yêu cầu cao về chất lượng, yêu cầu giá cả… Bên cạnh đó, Canada là thị trường khá khắc nghiệt với ngành hàng nông sản và thực phẩm chế biến, do nhiều đối thủ cạnh tranh có khả năng cung ứng tốt các sản phẩm cùng loại với mức giá cạnh tranh hơn.

DN khai thác những cơ hội lớn hơn

Để thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Canada, bà Quỳnh cho rằng, DN Việt Nam cần chủ động nghiên cứu các đối thủ cạnh tranh, các xu hướng thị trường và các cơ hội ngành hàng; chủ động khai thác các hình thức kinh doanh mới (thương mại điện tử, đấu giá trực tuyến…), tận dụng lợi thế của các FTA…Đặc biệt, DN cần chú trọng hơn nữa đến việc xây dựng website, chú trọng khâu bảo quản sau thu hoạch, thiết kế bao bì, hướng dẫn sử dụng và chỉ tiêu chất lượng sản phẩm bằng tiếng Anh (Halal, ISO, VietGap, GlobalGap…).

“Với cơ cấu mặt hàng và nguyên liệu đầu vào của hai nước là bổ trợ không cạnh tranh, chuỗi sản xuất của hai nước có nhiều cơ hội để cùng hợp tác. Việc khai thác các FTAs nói chung và CPTPP nói riêng không chỉ là khai thác các ưu đãi về thuế để nhằm thúc đẩy xuất khẩu ngắn hạn, cần khai thác những cơ hội lớn hơn về kết nối sản xuất, đầu tư, công nghệ và thương hiệu giữa hai nước để tạo ra chuỗi giá trị cao hơn”, bà Quỳnh khuyến nghị.

Dừa xiêm xanh của Bến Tre được người tiêu dùng Canada ưa chuộng

Chia sẻ kinh nghiệm dưới góc độ DN đã có mặt tại thị trường Canada, bà Thạch Vũ Thùy Linh, Chủ tịch HĐQT Công ty Renso Foods cho rằng, các DN Việt Nam cần tập hợp lại cùng xây dựng, phát triển thương hiệu Việt Nam tại thị trường này. Bởi sản phẩm từ nhiều nước xuất khẩu trong khu vực đang chiếm ưu thế với các sản phẩm thế mạnh của Việt Nam.

“Thị trường Canada rất nghiêm ngặt, đặc biệt khi nước này hỗ trợ y tế toàn dân nên càng kiểm soát chặt chẽ hơn các sản phẩm nhập khẩu. Chính vì vậy, DN Việt trước khi vào thị trường này phải rà soát các tiêu chí cần đáp ứng của thị trường. Nếu cần thiết, các DN cần hợp tác xây dựng một chuỗi sản xuất, thay vì mỗi DN làm 1 sản phẩm cạnh tranh với nhau”, bà Linh chia sẻ.

Nguyễn Quỳnh/VOV.VN