Thi đua, khen thưởng tạo động lực thúc đẩy cho việc thực hiện thắng lợi chương trình công tác toàn khóa

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đại biểu tham dự Đại hội

Phong trào thi đua lan tỏa sâu rộng, tạo khí thế đoàn kết, đổi mới trong toàn hệ thống

Theo Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tổng kết công tác thi đua, khen thưởng giai đoạn 2020 - 2025, phương hướng, nhiệm vụ giai đoạn 2025 – 2030, trong giai đoạn 2020 - 2025, thực hiện Chỉ thị số 34-CT/TW của Bộ Chính trị “Về tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng” và Chỉ thị số 41/CT/TW của Bộ Chính trị “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thi đua, khen thưởng trong tình hình mới”, Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành, sửa đổi và hoàn thiện nhiều văn bản quy phạm quan trọng về thi đua, khen thưởng; thành lập Hội đồng Thi đua - Khen thưởng của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và kiện toàn Thường trực Hội đồng.

Quang cảnh Đại hội

Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội cũng đã xây dựng kế hoạch hành động (thi đua) hằng năm, gắn chặt từng phong trào với nhiệm vụ của Quốc hội.

Trong đó, năm 2021 - 2022, thực hiện phương châm “Lập pháp chủ động - Giám sát hiệu quả - Quyết sách kịp thời - Bứt phá phát triển”. Năm 2023, công tác thi đua hướng tới mục tiêu xây dựng một Quốc hội “chuyên nghiệp, hiện đại”, theo đó, nội dung của phương châm hành động này là “Đoàn kết, kỷ cương, đổi mới, sáng tạo vì Quốc hội chuyên nghiệp, hiện đại”.

Năm 2024 – 2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã phát động phong trào thi đua chào mừng “Kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (1946 - 2026)”, tiếp tục đổi mới tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội với phương châm “Dân chủ, pháp quyền, hiện đại, chuyên nghiệp, khoa học, công khai, minh bạch, hiệu lực, hiệu quả”; thi đua tiếp tục học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thi đua thực hiện thắng lợi Nghị quyết đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII. Lần đầu tiên, việc phát động phong trào thi đua được triển khai đồng bộ tới các cơ quan của Quốc hội, Văn phòng Quốc hội và các Đoàn đại biểu Quốc hội ngay sau khi Nghị quyết số 44/2024/UBTVQH15 của UBTVQH được ban hành.

Các đại biểu tham dự Đại hội

Đồng thời, hưởng ứng các phong trào thi đua do Thủ tướng Chính phủ phát động, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chủ động, sáng tạo trong việc cụ thể hóa chương trình hành động cụ thể phù hợp chức năng, nhiệm vụ.

Đánh giá chung, Báo cáo nêu rõ, công tác thi đua, khen thưởng của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giai đoạn 2020 - 2025 đã đạt được những kết quả nổi bật cả về ý nghĩa chính trị, pháp lý và phương thức lãnh đạo, thể hiện rõ tinh thần đổi mới sáng tạo của cơ quan thường trực Quốc hội.

Trong đó, công tác thi đua, khen thưởng gắn chặt với nhiệm vụ chính trị trọng tâm, tạo động lực thúc đẩy cho việc thực hiện thắng lợi chương trình công tác toàn khóa. Các phong trào thi đua được phát động đúng, thời điểm, thiết thực, sát chức năng, nhiệm vụ; không dàn trải, không hình thức. Phong trào “Lập pháp chủ động - Giám sát hiệu quả - Quyết sách kịp thời - Bứt phá phát triển” đã trở thành khẩu hiệu hành động đặc trưng của Quốc hội khóa XV, giúp nâng cao hiệu suất và chất lượng trong mọi khâu điều hành. UBTVQH đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật quan trọng, tạo hành lang pháp lý hoàn chỉnh cho công tác TĐKT trong cơ quan Quốc hội, điển hình là Nghị quyết số 43/2024/UBTVQH15, Nghị quyết số 44/2024/UBTVQH15 được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 79/2025/UBTVQH15 của UBTVQH.

Thi đua, khen thưởng được đưa vào kế hoạch công tác hằng năm, coi đó là một tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của từng cá nhân, từng cơ quan của khối Quốc hội. Phong trào thi đua lan tỏa sâu rộng, tạo khí thế đoàn kết, đổi mới trong toàn hệ thống, trong tập thể Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Văn phòng Quốc hội, các cơ quan tham mưu, giúp việc của Đảng ủy Quốc hội đến Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố, đến từng cá nhân cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tại các cơ quan, đơn vị. Các phong trào gắn liền với thực tiễn như phòng, chống dịch COVID-19, công tác lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, chuyển đổi số, xóa nhà tạm, cải cách hành chính... đã minh chứng sức lan tỏa và tác động xã hội tích cực.

Các đại biểu tham dự Đại hội

Công tác khen thưởng đổi mới theo hướng thực chất, kịp thời, công bằng và minh bạch. Việc áp dụng hình thức Bằng khen của UBTVQH đã rút ngắn quy trình khen thưởng theo đúng quy định; ưu tiên phụ nữ, khuyến khích người trẻ tuổi, người dân tộc thiểu số và người có sáng kiến.

Thi đua trở thành văn hóa làm việc của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan của Quốc hội. Phong trào thi đua không chỉ là công cụ điều hành, mà còn hình thành chuẩn mực hành vi công vụ mới - “làm hết việc, không làm hết giờ”; thể hiện tinh thần cống hiến, kỷ luật, kỷ cương, trách nhiệm và sáng tạo của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan của Quốc hội.

Thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong công tác thi đua khen thưởng đạt bước tiến vượt bậc. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu, quản lý hồ sơ thi đua, khen thưởng điện tử, giúp nâng cao tính minh bạch, giảm đáng kể thời gian xử lý hồ sơ, góp phần xây dựng hệ sinh thái cơ sở dữ liệu, quản lý thống nhất trong các cơ quan Quốc hội.

Tạo chuyển biến hiệu quả về chất và lượng trong ba lĩnh vực trụ cột

Các phong trào thi đua đã tạo ra chuyển biến hiệu quả về chất và lượng trong cả 3 lĩnh vực trụ cột của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Trong đó, về lập pháp đã hoàn thành nghiên cứu, rà soát 282 luật, nghị quyết quy phạm pháp luật; vượt chỉ tiêu gần 99% nhiệm vụ lập pháp; nâng cao chất lượng thẩm tra, phản biện chính sách.

Hoạt động giám sát và quyết định vấn đề quan trọng của đất nước: Tổ chức thành công 8 phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp Quốc hội và 6 phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại phiên họp của UBTVQH; xử lý 18.927 kiến nghị cử tri, trình Quốc hội 90 nội dung quan trọng về kinh tế, xã hội, tài chính, ngân sách; ban hành 43 nghị quyết phân bổ, điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước; 395 nghị quyết về công tác nhân sự, tổ chức bộ máy.

Các đại biểu tham dự Đại hội

Ban hành 88 nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính; kết thúc hoạt động 696 đơn vị hành chính cấp huyện và 7.277 xã; đổi mới cơ cấu nhân sự, hoạt động tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Việc sắp xếp đơn vị hành chính các cấp đã cơ bản hoàn thành, đảm bảo tiến độ, chất lượng, tạo điều kiện đưa đồng bộ mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vào hoạt động trên phạm vi cả nước từ ngày 1/7/2025.

Triển khai App Quốc hội 2.0, VOffice QHVN và Trợ lý ảo AI, hệ thống dữ liệu điện tử hóa toàn bộ quy trình kỳ họp và phiên họp….

Từ thực tiễn chỉ đạo và tổ chức công tác thi đua khen thưởng giai đoạn 2020 - 2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã rút ra 5 nhóm bài học kinh nghiệm quan trọng sau:

Bài học về tư tưởng và định hướng: Phải quán triệt sâu sắc tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua; những người thi đua là những người yêu nước nhất”. Thi đua phải xuất phát từ mục tiêu chính trị và lợi ích quốc gia, chứ không chỉ từ chỉ tiêu hành chính; phải gắn liền với nhiệm vụ trọng tâm, lấy hiệu quả làm thước đo.

Bài học về tổ chức và lãnh đạo: Người đứng đầu phải trực tiếp lãnh đạo phong trào thi đua, chịu trách nhiệm về kết quả; coi việc tham gia thi đua là tiêu chí đánh giá năng lực, uy tín và trách nhiệm của cán bộ lãnh đạo, quản lý.

Bài học về phối hợp và điều hành: Phải phối hợp chặt chẽ, thực chất, “từ sớm - từ xa” giữa Ủy ban Thường vụ Quốc hội với các Ban Đảng ở Trung ương, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, các cơ quan hữu quan để thống nhất trong chỉ đạo, điều hành, nhất là ở các nhiệm vụ liên ngành như lập pháp, giám sát, chuyển đổi số và cải cách hành chính.

Bài học về đổi mới và động lực: Phải đổi mới công tác khen thưởng theo hướng thực chất, kịp thời, công bằng và minh bạch ; chú trọng phát hiện - bồi dưỡng - nhân rộng điển hình tiên tiến; khuyến khích sáng kiến và sáng tạo trong công vụ.

Bài học về phương thức và công nghệ: Cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong toàn bộ quy trình thi đua, khen thưởng - từ đăng ký, chấm điểm, xét duyệt, đến khen thưởng và lưu trữ dữ liệu; hoàn thiện cơ sở dữ liệu liên thông về thi đua, khen thưởng; coi đây là bước đột phá chiến lược để hình thành “Quốc hội số - Thi đua số - Khen thưởng thông minh".

Thanh Hải; Ảnh: Lâm Hiển