Thí điểm tài sản mã hóa: Bộ lọc loại bỏ những mô hình rủi ro

Vốn đầu tư chảy vào thị trường tiền số vượt 220 tỉ USD

Sáng 2.10, tại Hà Nội, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, Ủy ban Chứng khoán nhà nước, Hiệp hội Blockchain và tài sản số Việt Nam phối hợp tổ chức diễn đàn "Thị trường tài sản số - từ xu hướng tới bứt phá".

Chia sẻ về bức tranh tài sản mã hóa (TSMH) toàn cầu, ông Phan Đức Trung, Chủ tịch VBA, Chủ tịch Công ty 1Matrix cho biết token hóa tài sản thực (RWA - Real World Assets) đang trở thành xu hướng không thể đảo ngược với quy mô lên tới 19.000 tỉ USD vào năm 2033, tương đương hơn 10% GDP toàn cầu, theo báo cáo của BCG.

Minh chứng cho xu hướng này là hàng loạt dự án do các định chế tài chính hàng đầu thế giới triển khai như JPMorgan vận hành Tokenized Collateral Network với khối lượng giao dịch tích lũy hơn 1.500 tỉ USD, trung bình 2 tỉ USD/ngày trong năm 2025; Hồng Kông phát hành trái phiếu xanh đa tiền tệ trị giá 6 tỉ HKD cho phép giao dịch T+1 bằng nhiều loại tiền.

Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và tài sản số Việt Nam

“Chúng ta đang ở kỷ nguyên token hóa. Đây là một bước đột phá trong đổi mới tài chính, có thể so sánh với sự ra đời của quỹ tương hỗ vào thập niên 1970 và quỹ hoán đổi danh mục (ETFs) vào thập niên 1990. Tuy nhiên, với các khuôn khổ pháp lý phù hợp, tác động của RWA sẽ trở nên phổ biến hơn nhiều vì cho phép bất kỳ loại tài sản nào cũng có thể được số hóa và giao dịch trên blockchain”, ông Phan Đức Trung cho biết.

Ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) nhấn mạnh, thế giới đang chứng kiến một cuộc cách mạng kinh tế sâu sắc, nơi công nghệ số và đổi mới sáng tạo đang giữ vai trò tiên phong. Nổi lên trong đó là tài sản mã hóa với tốc độ phát triển chưa từng có.

Ông Huy cho biết khu vực châu Á - Thái Bình Dương (APEC) chính là tâm điểm của công cuộc đổi mới này từ Thung lũng Silicon. Nền tảng công nghệ Blockchain cho thấy giá trị giao dịch trên chuỗi (on-chain) của APEC đã tăng “phi thường”.

“Từ khoảng 81 tỉ USD vào tháng 7.2022, lên mức kỷ lục 244 tỉ USD vào tháng 12.2024, gấp 3 lần chỉ trong 30 tháng và xác lập vị thế là một khu vực tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Trong đó, Việt Nam hiện đứng thứ 3 trong khu vực với dòng vốn TSMH vào thị trường vượt 220 tỉ USD, tăng 55% so với năm trước đó”, ông Vũ Quốc Huy nói.

Tuy nhiên, ông Huy nhấn mạnh hầu hết toàn bộ hoạt động giao dịch diễn ra trên các sàn giao dịch nước ngoài. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách để quản lý, nhằm kiểm soát rủi ro và bảo vệ nhà đầu tư.

“Các chính sách mới đang mở ra cơ hội cho Việt Nam phát triển hệ sinh thái tài sản số, từ cấp phép sàn giao dịch, thành lập quỹ đầu tư, đến triển khai hạ tầng blockchain quốc gia; hướng tới trở thành trung tâm tài sản số có kiểm soát tại châu Á, góp phần phát triển sâu hơn thị trường vốn nội địa”, ông Huy khẳng định.

Trợ lực cho tăng trưởng 2 con số

Tại Việt Nam, ông Tô Trần Hòa, Phó trưởng ban Phát triển thị trường Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nói rằng Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường TSMH được Chính phủ ban hành ngày 9.9.2025 là nền tảng quan trọng cho việc hình thành thị trường TSMH trong nước.

Ông Tô Trần Hòa, Phó trưởng ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán nhà nước

Ông Hòa cho rằng cơ chế thí điểm này không chỉ mở đường cho đổi mới sáng tạo, mà còn đóng vai trò “bộ lọc”, loại bỏ những mô hình tiềm ẩn rủi ro. Nhờ đó, thị trường có thể vận hành minh bạch, tạo niềm tin cho nhà đầu tư trong và ngoài nước, đồng thời giúp Việt Nam hội nhập với tiêu chuẩn quốc tế trong quản lý TSMH.

Đồng quan điểm, ông David Chan, Giám đốc Phát triển thị trường tại Hồng Kông, BCG nhận định TSMH là phần mở đầu của một xu thế rộng lớn hơn - xu thế “on-chain economy flywheel” - cơ chế tăng trưởng tự củng cố của nền kinh tế, hoạt động và giao dịch trực tiếp trên blockchain.

Ngoài ra, các nền kinh tế lớn đang hành động quyết liệt: Mỹ ban hành Đạo luật Genius về stablecoin, Liên minh châu Âu triển khai MiCA, trong khi hơn 90% ngân hàng trung ương toàn cầu đã nghiên cứu hoặc thí điểm CBDC.

Những bước đi này cho thấy RWA không còn là khái niệm mới nổi, mà đang trở thành chuẩn mực định hình lại cấu trúc của thị trường tài chính quốc tế. Tuy nhiên, ông David cũng khuyến cáo tài sản kỹ thuật số cũng đề ra những rủi ro mới nên các quốc gia cũng cần có hướng dẫn về quy định và hợp tác công tư để hướng tới mục tiêu phát triển chung.

Các chuyên gia tham gia tọa đàm

GS-TS Phan Trung Lý, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng quy định pháp luật hiện hành mới dừng ở mức nguyên tắc, cần sớm ban hành các thiết chế quản lý chuyên trách để biến tài sản mã hóa từ tiềm năng thành động lực tăng trưởng “2 con số”

Theo ông Lý, việc hoàn thiện thể chế pháp luật phát triển blockchain và tài sản số có vai trò rất quan trọng; qua đó tạo dựng “niềm tin số” - giảm chi phí giao dịch, tăng hiệu suất kinh tế.

Hơn nữa, sản phẩm số (phần mềm, nội dung số, tài sản số, dịch vụ số) có chi phí biên thấp và khả năng mở rộng rất lớn trên thị trường toàn cầu. Blockchain bổ trợ bằng cơ chế quản lý bản quyền, thanh toán xuyên biên giới, tài sản số hóa, giúp doanh nghiệp Việt gia tăng giá trị xuất khẩu không phụ thuộc vào tài nguyên truyền thống. Đây là con đường thực tế để đạt “tăng trưởng 2 con số” trong các phân khúc lợi nhuận cao.

Ông Lý cũng cho rằng tài sản số, nền tảng blockchain mở đường cho các mô hình tài trợ mới (tokenization, DeFi có kiểm soát), giúp doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt SMEs và startup, tiếp cận vốn với chi phí thấp hơn. Điều này phù hợp với chỉ đạo trọng tâm về phát huy vai trò khu vực tư nhân.

Lam Thanh