Theo những bước chân tuần rừng

Cán bộ Kiểm lâm cùng Bộ đội Biên phòng, dân quân trên đường tuần tra rừng.

Tổ tuần rừng hôm nay có hơn 20 người, gồm anh Hoàng Trọng Thắng, Phó Giám đốc Ban Quản lý rừng đặc dụng Xuân Nha, kiểm lâm viên, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Chiềng Sơn và thành viên các tổ bảo vệ rừng các bản Khò Hồng, Suối Quanh, xã Chiềng Sơn. Một chuyến tuần rừng của tổ thường kéo dài cả ngày, thậm chí đến vài ngày, tùy địa hình hoặc khi nhận tin báo của nhân dân.

Chúng tôi theo đường mòn dẫn vào vùng lõi rừng, trời âm u như muốn trút xuống cơn mưa, gió núi hun hút cùng với làn sương lạnh. Càng đi sâu vào vùng lõi, rừng Xuân Nha càng mang vẻ hùng vĩ và hoang sơ. Những cây gỗ cổ thụ cao vút hàng chục mét, thân phải 2-3 người ôm mới xuể. Nhưng xen lẫn trong những vòm lá xanh thẫm ấy vẫn còn những “vết thương cũ” của cây rừng do lâm tặc để lại. Anh Hoàng Trọng Thắng, Phó Giám đốc Ban Quản lý rừng đặc dụng Xuân Nha, chia sẻ: Khu rừng có 10,7 km tiếp giáp với nước bạn Lào; 15,6 km tiếp giáp với tỉnh Thanh Hóa. Trước đây, khu rừng từng bị lâm tặc lén lút khai thác gỗ, giờ đã yên bình hơn nhiều. Nhưng chỉ cần lơ là, rừng lại có thể bị xâm hại, nên chúng tôi phải thường xuyên tuần tra rừng.

Tổ tuần tra kiểm tra, giám sát rừng.

Việc tuần tra khu rừng đặc dụng Xuân Nha không hề dễ dàng, nhất là mùa mưa, cán bộ kiểm lâm nơi đây thường xuyên đối mặt nhiều hiểm nguy, như rắn độc, vắt rừng, lũ quét bất ngờ, thậm chí cả sự chống đối của lâm tặc. Nếu không có Bộ đội Biên phòng và Công an xã hỗ trợ kịp thời, hậu quả khó lường. Điển hình, ngày 4/3/2024, khi nhận tin tố giác từ Tổ bảo vệ rừng bản Sa Lai, xã Tân Xuân, huyện Vân Hồ (cũ) về phát hiện khu rừng đặc dụng thuộc bản Sa Lai, giáp bản Ún, xã Mường Lý, huyện Mường Lát cũ, tỉnh Thanh Hóa, đang bị chặt phá, cán bộ Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Xuân Nha (cũ) đã nhanh chóng phối hợp với các lực lượng đi thực địa, tiến hành điều tra và đã xác định 2 đối tượng truyền đạo trái phép từ Thanh Hóa đã xúi giục người dân phá rừng. Khi làm việc, các đối tượng không hợp tác, thậm chí còn dọa dẫm lực lượng Kiểm lâm. Vụ việc đã được Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Xuân Nha khởi tố vụ án và chuyển cơ quan Công an tiếp tục điều tra, xử lý.

Rừng đặc dụng Xuân Nha rộng khoảng 18.173 ha, nằm trên địa bàn 2 xã Xuân Nha và Chiềng Sơn. Trong đó, phân khu bảo vệ nghiêm ngặt trên 10.185 ha, phân khu phục hồi sinh thái trên 7.981 ha và phân khu dịch vụ hành chính 6,5 ha. Rừng có vị trí đặc biệt quan trọng với giá trị bảo tồn cao, sở hữu hệ sinh thái đa dạng cùng nhiều loài động, thực vật quý hiếm, với 1.161 loài, thuộc 499 chi, 162 họ của 5 ngành thực vật bậc cao có mạch. Trong số đó, có 41 loài nằm trong Sách Đỏ Việt Nam; 29 loài có giá trị bảo tồn cấp khu vực và toàn cầu (theo IUCN Red List) và 43 loài thuộc diện quản lý theo Nghị định số 84/2021/NĐ-CP của Chính phủ...

Tổ tuần tra phát dọn thực bì.

Từ đầu năm đến nay, Hạt Kiểm lâm khu vực XVI và Khu rừng đặc dụng Xuân Nha đã phát hiện và xử lý 1 vụ phá rừng trái pháp luật, 95 m² rừng đặc dụng bị xâm phạm, xử phạt vi phạm hành chính 5 triệu đồng; 3 vụ vi phạm về hành vi tàng trữ, lâm sản trái pháp luật, tạm giữ trên 6,5 m³ gỗ xẻ gỗ thông thường; 1 vụ vi phạm các quy định về bảo vệ rừng, thu nộp ngân sách 1,5 triệu đồng.

Tham gia Tổ tuần rừng, Trưởng bản Khò Hồng Phàng A Di cho biết: Bản có 165 hộ, 903 nhân khẩu. Trước đây, người dân thường vào rừng khai thác gỗ, làm nương rẫy. Được cán bộ Kiểm lâm tuyên truyền thường xuyên, bà con đã nâng cao ý thức, cùng đồng lòng bảo vệ rừng. Là một trong những bản tham gia bảo vệ rừng đặc dụng thông qua hợp đồng khoán, mỗi năm, bản được nhận khoảng 200 triệu đồng tiền dịch vụ môi trường rừng, có kinh phí để đổ bê tông đường nội bản, xây dựng sân thể thao, nhà văn hóa và nhiều công trình công cộng khác...

Các lực lượng tham gia trồng cây lim xanh.

Không chỉ tuần tra, bảo vệ rừng, lần này, Tổ tuần rừng còn mang theo 20 cây lim xanh để trồng vào các khu đất trống. Anh Hoàng Trọng Thắng cho biết thêm: Khu vực này, chúng tôi đã trồng thử nghiệm cây dổi, nhưng chưa thành công. Lần này, chúng tôi tiếp tục trồng thử nghiệm cây lim xanh để phủ xanh khu đất trống.

Vừa hoàn thành việc trồng lim xanh, trời bỗng đổ cơn mưa, mang lại nguồn nước cần thiết để cây phát triển tốt. Kết thúc đợt tuần tra, chúng tôi trở về Ban Quản lý rừng đặc dụng Xuân Nha, khi cơn mưa vẫn đang phủ kín dãy núi Pha Luông, nhìn những gương mặt sạm nắng, vương nước mưa và bùn đất của những thành viên trong tổ tuần tra rừng, chúng tôi thấu hiểu những khó khăn, vất vả của lực lượng Kiểm lâm thực hiện nhiệm vụ giữ rừng nơi biên giới. Họ đang nỗ lực góp phần bảo vệ lá phổi xanh của quê hương, đất nước.

Vũ Tuấn