Thêm động lực cho cổ phiếu bán lẻ và phân phối ICT

Sau khi VN-Index lùi về sát mốc tâm lý 1.300 điểm, lực cầu bắt đáy được kích hoạt giúp thị trường lấy lại sự cân bằng trong phiên 10/6, với điểm nhấn thuộc về các cổ phiếu bán lẻ, phân phối thiết bị công nghệ thông tin và truyền thông (ICT).

Đua nhau khởi sắc

Trong đó, cổ phiếu MWG, FRT, PNJ, PSD, MSN,… đồng loạt tăng mạnh, thậm chí DGW tăng kịch trần “trắng bên bán”, còn PET có thời điểm chạm trần.

Đây là sự đồng thuận hiếm thấy bởi ngay trong nhóm bán lẻ cũng có sự phân hóa nhất định do sự khác biệt về tệp sản phẩm.

Cổ phiếu bán lẻ nổi sóng trước chiến dịch truy quét hàng giả và siết chặt quản lý thuế.

Thực tế, các doanh nghiệp bán lẻ trên sàn chứng khoán đều có hệ thống lớn, uy tín hay là nhà phân phối ủy quyền, độc quyền của các thương hiệu nổi tiếng. Điển hình là mảng điện thoại, điện máy, chuỗi Thế Giới Di Động/Điện Máy Xanh (TGDĐ/ĐMX) của TGDĐ, FPT Shop của FPT Retail, Digiworld… là những tên tuổi có thị phần lớn nhất. "Bộ đôi" Petrosetco và PSD đều là đơn vị phân phối ủy quyền các sản phẩm của Apple.

Với lĩnh vực hàng tiêu dùng nhanh, thiết yếu, Winmart/Winmart+ của Masan và Bách Hóa Xanh (BHX) của TGDĐ là 2 thế lực “thống trị”. Trong khi đó, PNJ là doanh nghiệp kinh doanh vàng, trang sức hàng đầu Việt Nam.

Trong lĩnh vực bán lẻ dược phẩm, Long Châu của FPT Retail và An Khang của TGDĐ cùng với Pharmacity là 3 chuỗi hàng đầu Việt Nam. Trong đó, Long Châu có hệ thống lớn nhất với hơn 2.117 cửa hàng tính đến tháng 6/2025.

Theo giới phân tích, cổ phiếu bán lẻ "nổi sóng" trước chiến dịch truy quét hàng giả và siết chặt quản lý thuế.

Trong báo cáo phân tích mới đây, SSI Research chỉ ra rằng chiến dịch chống hàng giả đang đẩy nhanh quá trình dịch chuyển từ kênh thương mại truyền thống sang thương mại hiện đại.

Gần đây, các cơ quan chức năng đẩy mạnh triệt phá đường dây sản xuất các mặt hàng tiêu dùng giả như sữa, thuốc, mỹ phẩm. Điều này làm dấy lên lo ngại về nguồn gốc xuất xứ sản phẩm, do đó thúc đẩy người tiêu dùng tìm tới các điểm bán hàng tin cậy thông qua kênh hiện đại. Các chuỗi nhà thuốc và siêu thị hiện đại được cho là sẽ hưởng lợi chính từ việc triệt phá cơ sở sản xuất hàng giả.

Mặt khác, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP từ 1/6/2025, các hộ kinh doanh phải trang bị thiết bị để xuất hóa đơn điện tử khi bán hàng, do đó giảm thiểu tình trạng trốn thuế. Một số hộ kinh doanh tạm ngưng hoạt động do chưa thích nghi được với các thủ tục pháp lý mới. Những hộ kinh doanh còn lại phải đóng thuế cao hơn và có thể sẽ phải tăng giá bán ra cho người tiêu dùng cuối cùng, do đó thu hẹp chênh lệch giá bán giữa kênh truyền thống và kênh hiện đại, và thúc đẩy người tiêu dùng chuyển sang mua sắm tại kênh hiện đại. Các chuỗi siêu thị hiện đại hưởng lợi chính từ việc tăng cường thu thuế từ hộ kinh doanh.

Đồng thời, thương mại điện tử (TMĐT) cũng tạo môi trường lành mạnh cho doanh nghiệp chính thống. Theo Luật sửa đổi số 56/2024/QH15, từ ngày 1/4/2025 các sàn giao dịch TMĐT sẽ phải khai và nộp thuế thay cho cá nhân kinh doanh hoạt động trên nền tảng của mình. Như vậy, các shop kinh doanh hàng xách tay, hàng không kê khai thuế đầy đủ trên sàn TMĐT sẽ phải đóng thuế cao hơn, qua đó thu hẹp chênh lệch giá so với các doanh nghiệp đóng thuế đầy đủ.

Cũng theo Quyết định 01/2025/QĐ-TTg, từ ngày 18/2/2025, hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh giá trị dưới 1 triệu đồng/đơn sẽ bị áp thuế VAT thay vì miễn thuế VAT như trước. Những sản phẩm có giá trị dưới 1 triệu đồng chủ yếu là quần áo, mỹ phẩm, phụ kiện điện thoại và hàng gia dụng nhỏ. Đồng thời, từ 1/4/2025, Shopee và Tiktok Shop (2 sàn thương mại điện tứ lớn nhất tại Việt Nam với tổng thị phần trên 90% trong 2024) đồng loạt tăng phí với người bán.

“Các doanh nghiệp bán lẻ hiện đại sẽ được cạnh tranh một cách công bằng hơn và đỡ phải cạnh tranh gay gắt về giá hơn”, báo cáo nêu.

Ít chịu tác động từ thuế quan

Trước đó, nhóm cổ phiếu bán lẻ đã được thị trường chú ý bởi dù chịu ảnh hưởng từ các biến động thương mại toàn cầu, đặc biệt là "cuộc chiến" thuế quan Mỹ – Trung, thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn ghi nhận sự phục hồi tích cực.

Thống kê 5 tháng đầu năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành ước đạt 2.851,4 nghìn tỷ đồng, tăng 9,7% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy nhu cầu với các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm và dược phẩm vẫn ổn định, ít chịu tác động từ biến động thuế quan.

Thực tế, kết quả kinh doanh quý I/2025 của các “ông lớn” niêm yết trên sàn chứng khoán cũng cho thấy sự phục hồi của nhóm ngành này.

Điển hình, TGDĐ ghi nhận lợi nhuận sau thuế đạt 1.548 tỷ đồng, tăng tới 71%, trở thành quý có lợi nhuận cao thứ hai trong lịch sử hoạt động của doanh nghiệp này - chỉ sau kỷ lục được thiết lập vào quý IV/2021.

FPT Retail cũng cho thấy sự bứt phá rõ rệt khi công bố lợi nhuận sau thuế đạt 212 tỷ đồng, cao gấp hơn 3,5 lần so với quý I/2024.

Không chỉ riêng nhóm bán lẻ điện máy - công nghệ, ngành bán lẻ tiêu dùng nhanh (FMCG) cũng đang ghi nhận sự hồi sinh đáng chú ý.

Chẳng hạn, Tập đoàn Masan công bố doanh thu thuần hợp nhất quý I đạt 18.897 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 983 tỷ đồng, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Mỗi trụ cột trong hệ sinh thái Masan đều ghi nhận tăng trưởng.

Không chỉ được hậu thuẫn bởi nội lực doanh nghiệp, nhóm ngành này còn hưởng lợi từ nhiều yếu tố vĩ mô hỗ trợ như: lãi suất thấp, chính sách kích cầu, tiêu dùng nội địa tăng và xu hướng tiêu dùng thay đổi theo hướng bền vững, tiện lợi hơn.

Ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh số, Chứng khoán VPBank (VPBankS) nhận định nhóm cổ phiếu bán lẻ sẽ là cổ phiếu dẫn dắt thị trường trong nửa cuối năm.

Tuy nhiên, SSI Research vẫn đưa ra lưu ý rủi ro liên quan tới thuế quan và tỷ giá trong tương lai. Hiện, các vòng đàm phán liên tục giữa Mỹ và Việt Nam đã góp phần củng cố kỳ vọng rằng mức thuế đối ứng áp dụng sẽ không quá cao. Trong khi đó, áp lực tỷ giá gia tăng trong thời gian gần đây vẫn chưa tạo ra tác động đáng kể đến lạm phát, chủ yếu nhờ xu hướng giảm của giá hàng hóa cơ bản trên thị trường quốc tế.

Hải Giang