Thể thức thi mới tạo cơ hội cho sinh viên 'tập dượt' nghề an ninh mạng

Có chủ đề “An ninh dữ liệu và bảo vệ dữ liệu cá nhân”, “Sinh viên An ninh mạng 2025” là cuộc thi được Bộ Công an và Bộ GD&ĐT bảo trợ, do Hiệp hội An ninh mạng quốc gia - NCA chủ trì, phối hợp với Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - A05 tổ chức.

Như VietNamNet đã thông tin, kết thúc vòng Sơ khảo “Sinh viên An ninh mạng 2025” diễn ra ngày 18/10, từ 327 đội sinh viên đến từ 62 trường của 8 nước ASEAN và Nhật Bản, Ban giám khảo cuộc thi chọn được 76 đội giành quyền vào đua tài ở vòng Chung kết, gồm 20 đội bảng A và 56 đội bảng B.

Vòng Chung kết cuộc thi "Sinh viên An ninh mạng 2025" sẽ diễn ra vào ngày 15/11 tại Hà Nội. Ở vòng này, các đội bảng A thi đấu tập trung theo mô hình “Attack & Defense (Tấn công và Phòng thủ) tại Đấu trường an ninh mạng. Trong khi đó, 56 đội bảng B sẽ thi theo hình thức trực tuyến, mô hình Jeopardy CTF tương tự như vòng Sơ khảo, nhưng độ khó cao hơn và được mở rộng thêm với chủ đề mới về IoT, Blockchain và AI.

Chung kết bảng A cuộc thi "Sinh viên An ninh mạng 2025" sẽ thực sự là 1 đấu trường khốc liệt khi quy tụ 20 đội thi đã thể hiện tốt nhất vòng Sơ khảo.

Những thông tin đầu tiên về đề thi ở vòng Chung kết vừa được chuyên gia Vũ Ngọc Sơn, Trưởng Ban Nghiên cứu, tư vấn, phát triển công nghệ và Hợp tác quốc tế của NCA, Trưởng Ban giám khảo cuộc thi chia sẻ.

Hướng dẫn dài 24 trang A4 bằng song ngữ Anh - Việt sẽ sớm được gửi tới các đội để hướng dẫn, gợi ý chuẩn bị tốt nhất cho trận chung kết. “Chung kết bảng A sẽ thực sự là 1 đấu trường khốc liệt khi quy tụ 20 đội thi đã thể hiện tốt nhất vòng Sơ khảo. Không những vậy, năm nay hứa hẹn nhiều bất ngờ bởi lẽ lần đầu tiên thể thức mới được đưa vào cuộc thi, quy tụ cả 3 yếu tố: Kỹ năng, Chiến thuật và May mắn”, chuyên gia Vũ Ngọc Sơn cho biết.

Cụ thể, về kỹ năng – “Trái tim” của cuộc thi, các kỹ năng tìm lỗ hổng, khai thác lỗ hổng và vá lỗ hổng sẽ được yêu cầu tối đa. Các đội thi sẽ phải thực sự đầu tư nghiêm túc cho chất lượng để đủ sức vượt qua 88 hiệp thi đấu liên tục, căng thẳng. Mỗi hiệp sẽ có thời gian giảm dần: 4 tiếng đầu 10 phút/1 hiệp, 2 tiếng tiếp theo: 5 phút/1 hiệp, 2 tiếng cuối 3 phút/1 hiệp.

“Các đội thi sẽ gần như không có thời gian nghỉ, nhưng cường độ này là cần thiết bởi “Nghề an ninh mạng” trong môi trường thực tế còn phải chịu sức ép lớn hơn nhiều. Khi bạn nghỉ thì đối thủ của bạn có thể tấn công bất cứ lúc nào”, chuyên gia Vũ Ngọc Sơn cho hay.

Song song đó, để chiến thắng, các đội thi cần phải có chiến thuật rõ ràng và có thể hoàn toàn bất ngờ với các chiến thuật từ các đội bạn. Thử thách chính tấn công - phòng thủ giúp các đội ghi những điểm số quan trọng quyết định đến thứ hạng.

Các thử thách được mô tả như một cuộc thám hiểm, mỗi đội sẽ đánh chiếm các vùng đất và tìm cách bảo vệ chúng khỏi sự tấn công của những đội khác; giữ được càng lâu các vùng đất bằng cách vá những lỗ hổng mà mình đã tìm ra sẽ giúp các đội khai thác được điểm số tối đa qua từng hiệp đấu. Tuy nhiên, điều bất ngờ sẽ đến khi các đội khác có đủ khả năng chiếm lại vùng đất hay thậm chí sẽ mua được nó bằng tiền (coins).

Ngoài ra, sẽ có những thử thách Jeopardy giúp các đội chơi kiếm "coins" để mua bí mật giúp dễ tấn công, vô hiệu hóa phòng thủ, đóng băng vùng đất hay mua thêm lượt phòng thủ. Các đội sẽ cần thử, sai và rút kinh nghiệm rất nhiều. Đây cũng là đặc trưng của an ninh mạng, không ai có thể biết trước điều gì cho đến khi bị tấn công, và đối thủ có thể rất giỏi, nhưng cũng có thể có rất nhiều tiền để mua lỗ hổng hay vũ khí mạng để tấn công.

Đặc biệt, với “Đấu trường An ninh mạng” ở vòng Chung kết, lần đầu tiên khái niệm "Ngôi sao may mắn" được đưa vào cuộc thi. Một mô phỏng quá trình tấn công thực tế được giả lập, giúp các đội có cơ hội nhận về ngôi sao may mắn.

“Nếu thuận lợi, bạn có thể lấy về 40% điểm số của đội dẫn đầu, điều này khiến cho bạn có cơ hội vươn lên dẫn đầu kể cả khi đang xếp cuối bảng xếp hạng. Trong an ninh mạng, may mắn luôn là điều cần thiết và là phần thưởng cho ai quyết tâm. Tuy nhiên, may mắn không đến tự nhiên mà phải từ trình độ. Bạn phải đưa ra được lời giải và chứng minh lời giải bằng cách chạy trên hệ thống vật lý đã được Ban giám khảo chuẩn bị sẵn, nếu bạn thất bại, may mắn sẽ đến với người khác, bạn chỉ được làm điều đó 1 lần duy nhất. Phải thật sự cẩn thận với quyết định của mình”, đại diện Ban Giám khảo lý giải.

Chia sẻ thêm về thiết kế đề thi, chuyên gia Vũ Ngọc Sơn nhấn mạnh: “Đề thi cuộc thi Sinh viên An ninh mạng 2025 thực chất là sự tích hợp của 3 thể thức thi chuyên sâu trong cùng một đề, tạo nên một cấu trúc toàn diện cả về chiều rộng kiến thức lẫn chiều sâu kỹ năng.

Cách thiết kế này không chỉ mở ra dư địa để các đội thi thể hiện năng lực kỹ thuật vượt trội, mà còn đặt ra yêu cầu cao về khả năng làm việc nhóm, tư duy chiến thuật linh hoạt và sự sáng tạo trong ứng phó trước các tình huống bất ngờ đến từ những đội chơi khác. Đây chính là thước đo chân thực nhất để tìm ra những tài năng an ninh mạng toàn diện cho kỷ nguyên số”.