Thế hệ trẻ với khát vọng độc lập, tự do của cha ông

Tọa đàm “Thế hệ trẻ với khát vọng độc lập, tự do của cha ông” (Ảnh: THÀNH ĐẠT)

Cùng giới trẻ ôn lại các mốc đấu tranh, trưởng thành của Đảng

Tọa đàm với chủ đề “Thế hệ trẻ với khát vọng độc lập, tự do của cha ông” thuộc chuỗi Tọa đàm "Tự hào tiến bước dưới ánh sáng cờ Đảng soi đường" trong khuôn khổ triển lãm “95 năm Cờ Đảng soi đường”.

Mở đầu Tọa đàm, các diễn giả gồm: PGS, TS Nguyễn Mạnh Hà, nguyên Phó Viện trưởng Viện Lịch sử quân sự (nay là Viện Chiến lược và lịch sử quốc phòng Việt Nam), nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, hiện là Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, đã cùng các bạn trẻ, người tham dự Tọa đàm nhìn lại chặng đường đấu tranh cách mạng từ năm 1930 đến 1945 - một giai đoạn đặc biệt, đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ của dân tộc.

Theo PGS, TS Nguyễn Mạnh Hà, chặng đường 15 năm từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời năm 1930 đến thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 có thể chia thành ba thời đoạn rõ rệt. Ở thời đoạn đầu tiên (1930-1931), Đảng đã lãnh đạo cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh. Dù phong trào chưa thành công như mong muốn, nhưng đây là minh chứng đầu tiên cho thấy sự lãnh đạo của một tổ chức chính trị có khả năng tập hợp, vận động quần chúng đứng lên giành chính quyền, trong bối cảnh lực lượng đảng viên khi ấy chỉ vài trăm người.

PGS, TS Nguyễn Mạnh Hà.

Bước sang giai đoạn 1936-1939, khi Chính phủ của Mặt trận Bình dân Pháp lên cầm quyền và nới lỏng một số quyền tự do dân chủ ở thuộc địa, Đảng đã kịp thời khôi phục cơ sở, mở rộng hoạt động công khai. Đây cũng là thời kỳ Đảng tập hợp quần chúng qua các hoạt động báo chí, bầu cử, mít-tinh lớn với hàng vạn người. Qua phong trào Mặt trận Dân chủ, Đảng vừa khẳng định vai trò lãnh đạo trước nhân dân, vừa tích lũy kinh nghiệm chỉ đạo đấu tranh công khai, đồng thời “tập dượt” cho quần chúng trong tiến trình cách mạng.

Đặc biệt, từ năm 1939 đến 1945, khi Chiến tranh Thế giới thứ hai nổ ra, Đảng và lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc xác định rõ đây là thời cơ thuận lợi để giành độc lập dân tộc. Từ đó, chiến lược đấu tranh được chuyển từ đòi quyền dân sinh, dân chủ sang ưu tiên giải phóng dân tộc.

Một dấu mốc có ý nghĩa quyết định là ngày 28 tháng 1 năm 1941, Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng, cùng Trung ương xây dựng lực lượng chính trị, vũ trang và căn cứ địa, đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của đồng minh để chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cho cuộc khởi nghĩa.

Thời điểm tháng 8/1945, khi phát-xít Đức đã bại trận ở châu Âu và phát-xít Nhật đầu hàng ở châu Á-Thái Bình Dương, Đảng đã kịp thời chớp lấy “thời cơ ngàn năm có một”, phát động toàn dân đứng lên tổng khởi nghĩa.

“Trên cơ sở lực lượng đã được chuẩn bị chu đáo, nhân dân cả nước đã giành chính quyền về tay mình, làm nên thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do và khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa”, PGS, TS Nguyễn Mạnh Hà nói với các bạn trẻ tham dự Tọa đàm.

Không gian Tọa đàm.

Khẳng định vai trò, tầm vóc của lãnh tụ Hồ Chí Minh với các bạn trẻ và những người quan tâm đến lịch sử, PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ nói thêm với các các bạn trẻ: Trước năm 1930, các phong trào yêu nước ở Việt Nam đều rơi vào bế tắc. Trong bối cảnh đó, ngày 5/6/1911, người thanh niên Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước, đã chọn sang Pháp tới tận “sào huyệt của kẻ xâm lược” để tìm hiểu và từ đó xác định con đường giải phóng dân tộc.

Bước ngoặt đến khi Nguyễn Ái Quốc tiếp cận Luận cương của Lê-nin năm 1920 và gia nhập Quốc tế Cộng sản, trở thành người cộng sản Việt Nam đầu tiên tham gia tổ chức này. Từ đây, Người tìm thấy ánh sáng của chủ nghĩa Mác-Lênin, soi đường cho cách mạng Việt Nam. Đầu năm 1930, tại Hồng Kông (Trung Quốc), Nguyễn Ái Quốc chủ trì hợp nhất ba tổ chức cộng sản, thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, cách mạng nước ta đã trải qua các phong trào lớn: Xô viết Nghệ Tĩnh 1930-1931, phong trào mặt trận dân chủ 1936-1939, cao trào đấu tranh giải phóng dân tộc 1941-1945. Đặc biệt, sự kiện Hồ Chí Minh trở về Tổ quốc năm 1941 đã trực tiếp dẫn dắt cao trào cứu nước, mở đường cho thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám 1945.

Bản “Tuyên ngôn Độc lập” là một áng hùng văn truyền qua các thế hệ

Trong phần trao đổi với các bạn trẻ, PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ nhấn mạnh rằng Tuyên ngôn Độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một áng hùng văn đặc biệt, được viết trong thời gian rất ngắn nhưng hàm chứa giá trị to lớn. Ông cho biết, trong bối cảnh đất nước kiệt quệ sau nạn đói năm 1945 và vừa giành chính quyền từ tay phát-xít Nhật, Hồ Chí Minh đã về Hà Nội, ở ngôi nhà 48 Hàng Ngang, tại đây Người đã soạn thảo bản Tuyên ngôn Độc lập. Người còn chỉ đạo lập đài phát thanh để tiếng nói độc lập vang đến đồng bào cả nước và thế giới, đồng thời chọn Quảng trường Ba Đình làm nơi tổ chức Lễ Độc lập nhằm khẳng định với cộng đồng quốc tế ý chí độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam.

PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ.

Theo PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ, điểm đặc sắc của Tuyên ngôn Độc lập chính là việc Hồ Chí Minh trích dẫn những bản Tuyên ngôn nổi tiếng thế giới, đó là Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Pháp, Tuyên ngôn Độc lập của Mỹ, khẳng định quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc của mọi dân tộc. Văn kiện hơn 1.000 chữ này không chỉ nêu cơ sở pháp lý, chính trị, văn hóa, mà còn thể hiện sâu sắc giá trị nhân văn, đạo lý.

Ông khẳng định, đây là minh chứng cho trí tuệ kiệt xuất và tầm vóc thiên tài của Hồ Chí Minh, bởi chỉ trong thời gian ngắn Người đã viết nên một văn kiện vừa là tuyên bố về quốc quyền, vừa là lời khẳng định dân quyền và nhân quyền. Với giá trị lịch sử và nhân văn ấy, Tuyên ngôn Độc lập xứng đáng được tôn vinh là bảo vật quốc gia, đồng thời để lại thông điệp sâu sắc cho thế hệ trẻ hôm nay: chỉ khi đất nước độc lập, người dân mới thực sự được hưởng tự do và hạnh phúc.

“Được lắng nghe về giá trị của Bản Tuyên ngôn Độc lập, tiếp tục tìm hiểu, nghiên cứu về Chủ tịch Hồ Chí Minh, tôi nhận thấy mình đã thu lượm được những vấn đề bổ ích”, Hồng Liên - một bạn sinh viên năm 2 tham dự chương trình Tọa đàm bày tỏ.

“Là một người con của Nghệ An - quê hương Bác Hồ, và được sinh ra vào ngày 19/5, ngày sinh của Bác, điều này khiến em vô cùng xúc động khi được nghe những câu chuyện mà PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ kể về Bác Hồ”, bạn trẻ Đỗ Ngọc Sơn chia sẻ.

Các bậc cách mạng tiền bối với khát vọng về độc lập truyền cho giới trẻ lòng tự hào và quyết tâm xây dựng đất nước

Lắng nghe những lát cắt lịch sử hào hùng của dân tộc, từ hàng ghế khán giả, Hoa hậu Việt Nam 2024 Hà Trúc Linh cho biết mối quan tâm đến những tấm gương thanh niên tiêu biểu đã tham gia cách mạng trong giai đoạn 1930-1945 và mong muốn được hiểu hơn về những nhân vật lịch sử. “Tấm gương của cha ông, các bậc cách mạng tiền bối với khát vọng về độc lập truyền thêm cho giới trẻ chúng em cảm hứng và động lực trong học tập, rèn luyện, đóng góp cho đất nước”, Hà Trúc Linh bày tỏ.

Hoa hậu Việt Nam 2024 Hà Trúc Linh chia sẻ tại tọa đàm.

Đáp lại, PGS, TS Nguyễn Mạnh Hà cho biết, ngay từ khi Đảng mới thành lập, nhiều thanh niên đã sớm đảm nhiệm trọng trách quan trọng, trở thành những lãnh tụ trẻ tuổi, tiêu biểu cho khát vọng độc lập, tự do.

Ông dẫn chứng Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng là Trần Phú, đảm nhận cương vị khi mới 26 tuổi. Người kế nhiệm, Lê Hồng Phong, trở thành Tổng Bí thư năm 1935 khi 33 tuổi. Các Tổng Bí thư Hà Huy Tập và Nguyễn Văn Cừ đều ở độ tuổi ngoài 20 đến đầu 30 khi giữ cương vị lãnh đạo. Ngoài ra, nhiều thanh niên khác cũng đã để lại dấu ấn lớn trong lịch sử cách mạng: Lý Tự Trọng, Võ Thị Sáu,... trở thành biểu tượng kiên cường của tuổi trẻ trong kháng chiến. Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng được nhắc đến như một tấm gương điển hình, ông trở thành Đại tướng năm 37 tuổi và chỉ huy chiến thắng trận Điện Biên Phủ lừng lẫy năm 43 tuổi.

"Những người trẻ tuổi ấy đã dấn thân, sẵn sàng hy sinh vì độc lập dân tộc, để lại di sản tinh thần cho các thế hệ sau”, PGS, TS Nguyễn Mạnh Hà nhấn mạnh.

Ông cũng gợi nhắc đến những phong trào tuổi trẻ trong kháng chiến chống Mỹ như “Ba sẵn sàng”, “Ba đảm đang”, hay hình ảnh “Chiếc gậy Trường Sơn”,… tất cả đều là minh chứng cho truyền thống cách mạng của thanh niên Việt Nam.

“Thế hệ trẻ hôm nay, dù có thể chưa hiểu hết lịch sử, nhưng luôn mang trong mình niềm tự hào dân tộc và tinh thần yêu nước, xứng đáng tiếp bước cha anh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, các diễn giả bày tỏ niềm tin tưởng.

Xúc động khi được tham dự Tọa đàm với chủ đề “Thế hệ trẻ với khát vọng độc lập, tự do của cha ông”, Á hậu 2 cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2024 Vân Nhi cho biết, việc lắng nghe những chia sẻ từ các diễn giả đã giúp cô nhận ra còn rất nhiều điều về lịch sử mà bản thân cần tìm hiểu sâu sắc hơn. Từ đó, cô đặt câu hỏi: Khát vọng độc lập, tự do của thế hệ cha ông giai đoạn 1930–1945 được hun đúc ra sao, và thế hệ trẻ hôm nay có thể học hỏi, biến tinh thần ấy thành hành động cụ thể để đóng góp cho đất nước bằng cách nào?

Trả lời câu hỏi, PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ nhấn mạnh rằng, thực tế, lòng yêu nước thì không có giới hạn tuổi tác. Làm việc lớn cũng không cần phải chờ đến khi thật trưởng thành hay có nhiều kinh nghiệm mới bắt đầu được. Ở bất cứ giai đoạn nào, nhất là tuổi trẻ, các cháu đều có thể hành động, cống hiến. Chính tuổi thanh niên - độ tuổi giàu nhiệt huyết, tri thức và khát vọng là thời điểm quan trọng để mỗi người lập thân, lập nghiệp và đóng góp cho đất nước.

NHÓM PHÓNG VIÊN