Thể chế được tháo gỡ, nguồn lực được khai thông: Động lực mới cho các dự án bất động sản phía nam

Chủ tịch Horea Lê Hoàng Châu

Xung quanh vấn đề này, phóng viên Báo Điện tử Chính phủ đã có cuộc trao đổi với ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TPHCM (HOREA).

Ông đánh giá thế nào về quá trình và kết quả tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với thị trường bất động sản và các dự án bất động sản ở các tỉnh, thành phía nam?

Chủ tịch HOREA Lê Hoàng Châu: Tháo gỡ lớn nhất với thị trường bất động sản (BĐS) đó là tháo gỡ về thể chế. Thể chế pháp luật là một rào cản, nhưng tháo gỡ được thể chế pháp luật thì nó sẽ trở thành động lực phát triển, nguồn lực phát triển và trở thành lợi thế cạnh tranh của quốc gia, đối với thị trường BĐS cũng như vậy.

Thời gian gần đây, Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều quyết sách, để thể chế pháp luật trở thành động lực phát triển của đất nước, trong đó có lĩnh vực bất động sản.

Bộ Chính trị đã ban hành 4 nghị quyết lớn, đó là các nghị quyết số 57, 59, 66 và 68. Trong đó, Nghị quyết 66 -NQ/TW để định hướng tháo gỡ các vướng mắc về thể chế pháp luật, nhằm xây dựng thể chế pháp luật của đất nước tiệm cận với quốc tế. Đồng thời việc xây dựng thể chế pháp luật phải phù hợp với đặc thù phát triển của đất nước, để phục vụ cho thực tiễn phát triển của Việt Nam, qua đó, tháo gỡ các vướng mắc của thực tiễn, thúc đẩy phát triển kinh tế. Trong khi đó, Nghị quyết 68 -NQ/TW là Nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân, xác định kinh tế tư nhân trở thành một động lực lớn nhất để phát triển đất nước.

Để tháo gỡ cho các dự án tồn đọng và vướng mắc, Quốc hội ban hành những nghị quyết rất đặc biệt. Theo đó, tại Nghị quyết 170/2024/QH15, lần đầu tiên Quốc hội đưa ra một danh sách 64 dự án vướng mắc và Quốc hội trực tiếp cho cơ chế giải quyết, bao gồm 49 dự án tại TP. Đà Nẵng, 11 dự án tại Khánh Hòa và 4 dự án tại TPHCM.

Chưa bao giờ Quốc hội ban hành một Nghị quyết chuyên đề và cụ thể luôn cơ chế như vậy. Hiệp hội BĐS TPHCM hiện đang kiến nghị Quốc hội tiếp tục áp dụng cơ chế đó với một số dự án khác tương tự khác.

Cùng với đó, Quốc hội cũng ban hành Nghị quyết 171/2024/ QH15 (Nghị quyết 71) cho phép thực hiện dự án thí điểm nhà thương mại đối với DN mà được thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất đối với đất ở và đất khác hoặc nhận quyền sử dụng đất đối với đất khác không phải là đất ở để làm nhà ở thương mại hoặc là đang có quyền sử dụng đất khác không phải là đất ở để làm dự án nhà thương mại.

Từ chủ trương của Quốc hội khi ban hành Nghị quyết 171, Chính phủ ban hành Nghị định 75/2025/NĐ-CP để hướng dẫn thi hành Nghị quyết 171 của Quốc hội về vấn đề thí điểm này.

Từ chủ trương của Quốc hội và hướng dẫn thi hành của Chính phủ, một số địa phương đã tiên phong, áp dụng cơ chế này. Theo thống kê, trước khi hợp nhất với TPHCM thì ngày 25/6/2025, HĐND tỉnh Bình Dương (cũ) họp thông qua Nghị quyết cho phép 201 khu đất với hơn 983 ha được thực hiện thí điểm theo Nghị quyết 171.

Đến tháng 9/2025, HĐND TPHCM (mới) thông qua đợt 1 với tổng số có 54 khu đất, có diện tích hơn 6 triệu m2, trong đó diện tích đất trồng lúa dự kiến chuyển mục đích gần 213.000m2, thực hiện thí điểm theo Nghị quyết 171.

Hiệp hội BĐS TPHCM cho rằng, trong điều kiện 3 khu vực giống nhau, TPHCM cần tiếp tục mạnh dạn đẩy mạnh tháo gỡ khó khăn cho những dự án tiếp theo thực hiện thí điểm theo Nghị quyết 171 để sớm giải phóng các nguồn lực, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố.

Hiện nay, sau khi Horea phản ánh thì Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM tiếp tục đề xuất trình đợt 2 đối với các khu đất được thí điểm theo Nghị quyết 171 trên 2 khu vực là TPHCM (cũ) và khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu.

Về tháo gỡ để phát triển nhà ở xã hội (NOXH) với mục tiêu 1 triệu căn vào năm 2030. Theo đánh giá của Horea, việc hoàn thành là có cơ sở để thực hiện.

Nếu như thời gian từ 2025 trở về trước, do gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về thể chế pháp luật nên không huy động được nguồn lực để phát triển NOXH. Bây giờ việc tháo gỡ được thể chế với nhiều quyết sách, trong đó, Nghị quyết 201/2025/QH15 (Nghị quyết 201) của Quốc hội là cơ chế chính sách đặc thù để phát triển NOXH. Căn cứ Nghị quyết 201, Chính phủ ban hành Nghị định 192 /2025/NĐ-CP. Mới đây, Chính phủ ban hành tiếp Nghị định 261/2025/NĐ-CP tiếp tục sửa đổi những vướng mắc khó khăn với người mua nhà, như nâng tiêu chuẩn thu nhập của đối tượng NOXH lên 20 triệu đồng một người, vợ chồng thì 40 triệu đồng. Còn người độc thân mà có con nhỏ dưới 18 tuổi là 30 triệu đồng. Ngoài quy định mức tiêu chuẩn, Nghị định còn có cơ chế mềm, đó là nếu tỉ lệ giữa thu nhập bình quân đầu người của địa phương so với thu nhập đầu người bình quân của cả nước, tỉ lệ đó bao nhiêu, thì được điều chỉnh tăng lên bấy nhiêu.

Horea kỳ vọng, với các chính sách được Quốc hội và Chính phủ ban hành cho người mua NOXH cùng với những cơ chế ưu đãi cho DN cũng như việc chọn các địa phương trọng tâm để phát triển NOXH sẽ tạo cú hích mới để hoàn thành mục tiêu 1 triệu căn NOXH vào năm 2030.

Ông đánh giá thế nào về kết quả giải quyết khó khăn vướng mắc đối với các dự án bất động sản trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, nhất là việc giải quyết các khó khăn vướng mắc đối với các dự án của hội viên Horea như Novaland, Hưng Thịnh hay Nam Long, DIC...và bài học cho các địa phương khác?

Chủ tịch HOREA Lê Hoàng Châu: Phải nói rằng nhờ các cơ quan Trung ương đã thực hiện thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, cũng như làm việc với tỉnh Đồng Nai để tháo gỡ vướng mắc và hỗ trợ tỉnh, trong thời gian qua, nhiều dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đã được tháo gỡ.

Tiêu biểu là dự án Aqua City của Novaland. Nhờ sự vào cuộc của các cơ quan Trung ương và sự phối hợp chặt chẽ của lãnh đạo tỉnh Đồng Nai, dự án bây giờ đã được phê duyệt đến quy hoạch chi tiết 1:500 (trước đây mới phê duyệt có 1:2000). Đó là sự tháo gỡ lớn nhất đối với dự án Aqua City. Bên cạnh đó, một dự án ở Cù Lao của công ty Sơn Tiên là Dự án Khu đô thị Sơn Tiên mà hợp tác với Hưng Thịnh cũng được các cơ quan Trung ương phối hợp với lãnh đạo tỉnh Đồng Nai tháo gỡ để vận hành trở lại. Đó là hai dự án tiêu biểu được tháo gỡ.

Còn đối với nhiều dự án BĐS khác đang đầu tư, triển khai tại tỉnh Đồng Nai, hiện nay đang nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện trong các khâu về thủ tục hành chính và đầu tư rất tốt.

Từ những bài học của những khóa trước, lãnh đạo tỉnh Đồng Nai ngày nay nỗ lực quyết tâm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư vào tỉnh, không chỉ trong lĩnh vực BĐS mà còn trên tất cả các lĩnh vực trên tinh thần thượng tôn pháp luật.

Với sân bay quốc tế Long Thành chuẩn bị đưa vào sử dụng thương mại cũng như việc chuẩn bị khởi công xây dựng các tuyến đường, cây cầu nối Đồng Nai với TPHCM, ông đánh giá thế nào về tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Đồng Nai trong thời gian tới?

Chủ tịch HOREA Lê Hoàng Châu: Đồng Nai là một địa phương đang phát triển rất mạnh mẽ. Khu vực Đồng Nai cũ được đánh giá là một tỉnh công nghiệp hóa hàng đầu của khu vực Đông Nam Bộ. Trong khi đó, Bình Phước (trước đây) trong 10 năm qua đã phát triển công nghiệp hóa với tốc độ rất nhanh. Cho nên khi sáp nhập Bình Phước vào Đồng Nai để trở thành tỉnh Đồng Nai mới sẽ giúp tỉnh có thêm nhiều tiềm năng và dư địa hơn để phát triển công nghiệp.

Đặc biệt, Cảng hàng không quốc tế Long Thành, chuẩn bị đưa vào sử dụng thương mại, được kỳ vọng là "đầu tàu" để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Đồng Nai.

Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ đóng vai trò kết nối giao thương, trong đó có giao thương hàng hóa giữa Việt Nam với quốc tế và ngược lại. Điều này sẽ tạo ra động lực rất lớn cho ngành logistics của vùng phát triển mạnh hơn. Ngoài ra, các hạng mục khác ở khu vực lân cận Cảng hàng không quốc tế Long Thành có đủ diện tích cần thiết để phát triển một trung tâm hàng không hiện đại, các dịch vụ hàng không, phi hàng không một cách đa dạng. Từ đó tạo nên mô hình thành phố sân bay, lấy dịch vụ vận chuyển hàng hóa hàng không làm trọng tâm để đẩy mạnh các trung tâm công nghiệp, dịch vụ thương mại, logistics, hội nghị, văn phòng, nhà hàng, khách sạn,…

Việc tăng cường kết nối Đồng Nai và TPHCM nhất là việc chuẩn bị khởi công xây dựng nhiều cây cầu nối Đồng Nai với TPHCM sẽ tạo ra lợi thế phát triển lớn bằng cách hình thành không gian phát triển kinh tế - đô thị liền mạch, thúc đẩy tăng trưởng công nghiệp, logistics, dịch vụ, giảm ùn tắc giao thông và tạo động lực phát triển bền vững cho cả hai địa phương cũng như cả khu vực Đông Nam Bộ.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Lê Anh (thực hiện)