Thầy và trò được chủ động rèn nghề nếu trường đào tạo y có cơ sở thực hành trực thuộc

Theo Khoản 2, Điều 10 Nghị định số 111/2017/NĐ-CP ngày 05/10/2017 của Chính phủ quy định về tổ chức đào tạo thực hành trong đào tạo khối ngành sức khỏe, một trong những yêu cầu đối với cơ sở giáo dục là phải ký hợp đồng hoặc có 01 cơ sở thực hành là cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện ít nhất 50% thời lượng của chương trình thực hành và đáp ứng các yêu cầu. Trong đó, yêu cầu đối với cơ sở thực hành của cơ sở giáo dục đào tạo trình độ cao đẳng, trung cấp khối ngành sức khỏe là “bệnh viện hạng III hoặc bệnh viện được phép thực hiện kỹ thuật thuộc danh mục kỹ thuật từ tuyến III trở lên”.

Một số lãnh đạo cơ sở giáo dục đào tạo khối ngành sức khỏe cho rằng, việc có cơ sở thực hành (bệnh viện, phòng khám) trực thuộc trường không chỉ đúng về quy định pháp lý mà còn là chiến lược phát triển dài hạn nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong việc thăm khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe người dân.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, có trường cao đẳng, trung cấp đào tạo khối ngành sức khỏe ở một số địa phương đã từng có đề án xây dựng bệnh viện trực thuộc trường nhưng chỉ dừng lại “ở trên giấy” do không được phê duyệt. Thay vào đó, hầu hết các trường này thực hiện việc ký hợp đồng với đơn vị ngoài trường (là các phòng khám, nhà thuốc, bệnh viện,...) để gửi sinh viên đi thực hành, thực tập. Điều này khiến cho các cơ sở đào tạo gặp khó khăn trong việc bố trí cho sinh viên thực hành, thực tập, chưa thực sự tham gia vào phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Bệnh viện, phòng khám quá tải, sinh viên đi thực hành khó được tiếp cận thực nghề

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Trần Văn Minh - cán bộ Phòng Khảo thí và Kiểm định chất lượng, Trường Cao đẳng Y tế Bình Định cho biết, bên cạnh việc chú trọng vào đào tạo chuyên môn, những năm qua, nhà trường đã tập trung đẩy mạnh việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang bị thiết bị tiên tiến nhằm tạo môi trường, điều kiện dạy và học tốt nhất cho sinh viên, giảng viên.

Để bảo đảm yêu cầu về chất lượng đào tạo, theo từng đợt, nhà trường đều làm công văn để gửi sinh viên đến thực hành, thực tập tại một số bệnh viện trên địa bàn toàn tỉnh. Tuy nhiên, các bệnh viện cũng có giới hạn về không gian, nhân lực hướng dẫn và số lượng ca bệnh, nên khó có thể đáp ứng được đầy đủ nhu cầu thực hành của sinh viên. Hơn nữa, để tránh tình trạng nhiều trường cùng đưa sinh viên đi thực hành, thực tập tại các bệnh viện trong một khoảng thời gian, nhà trường thường sẽ chia nhỏ số lượng và sắp xếp cho sinh viên đi thực hành ở nhiều cơ sở khác nhau.

Do đó, thầy Minh cho rằng, việc có một cơ sở thực hành trực thuộc trường đào tạo khối ngành sức khỏe vừa là đúng về mặt pháp lý, vừa là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay, khi mà nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng tăng cao.

Theo đó, nếu có cơ sở thực hành trực thuộc trường, ví dụ như bệnh viện thực hành thì nhà trường sẽ chủ động về thời gian, quy mô và nội dung cho sinh viên thực hành. Đây cũng là một cách để cơ sở đào tạo khối ngành sức khỏe nâng cao chất lượng đầu ra, bảo đảm cho sinh viên tốt nghiệp có đủ năng lực hành nghề theo các quy định.

Sinh viên Trường Trung cấp Y tế Hòa Bình trong một tiết học. Ảnh: website nhà trường.

Cùng chia sẻ, cô Nguyễn Thị Nhật Huyền - Phó Hiệu trưởng Trường Trung cấp Y tế Hòa Bình cho rằng, về cơ bản sinh viên của nhà trường khi đi thực hành tại các đơn vị mà nhà trường “ký gửi” đều sẽ được hướng dẫn tận tình. Tuy nhiên, vẫn sẽ có một số sinh viên khó được tiếp xúc đầy đủ với quy trình nghề nghiệp tại nơi thực hành.

Chính vì vậy, việc cơ sở giáo dục đào tạo khối ngành sức khỏe có bệnh viện trực thuộc sẽ tạo ra nhiều thuận lợi cho cả sinh viên và giảng viên. Cụ thể, đối với sinh viên, các em sẽ có điều kiện thực hành, thực tập tốt hơn khi được cọ xát thường xuyên và liên tục với môi trường nghề nghiệp thực tiễn. Nhờ đó, sau khi tốt nghiệp ra trường, sinh viên có thể đáp ứng nhanh chóng và tốt hơn yêu cầu của công việc, thay vì chỉ dừng lại ở kiến thức lý thuyết.

Còn đối với đội ngũ giảng dạy, cơ sở thực hành trực thuộc nhà trường sẽ là nơi để thầy cô rèn luyện tay nghề một cách chủ động, không phụ thuộc vào điều kiện của các đơn vị bên ngoài trường. Thực tế hiện nay, dù các thầy cô trong nhà trường vẫn đang tham gia hướng dẫn thực tập và điều trị tại các bệnh viện, nhưng nếu có cơ sở thực hành trực thuộc trường, thì việc lồng ghép giữa việc giảng dạy và hành nghề sẽ linh hoạt và thuận tiện hơn rất nhiều.

Ngoài việc mang đến những thuận lợi cho nhà trường trong công tác đào tạo thực hành, cô Huyền cho rằng sẽ tạo được hiệu ứng tích cực trong xã hội khi có cơ sở thực hành trực thuộc trường. Bởi, nếu trường có bệnh viện, hoặc phòng khám thực hành trực thuộc thì hoàn toàn có thể đăng ký để được khám bảo hiểm y tế ban đầu cho người dân tại cơ sở. Từ đó góp phần làm giảm tải cho các cơ sở khám, điều trị bệnh ở tuyến trên, đồng thời tăng cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế cho người dân.

Đồng tình với những chia sẻ trên, thầy Nguyễn Trọng Hiếu – Trưởng khoa Khoa Dược, Trường Cao đẳng Y tế Đồng Nai bày tỏ: “Có được bệnh viện thực hành trực thuộc trường đào tạo y tế là quá tốt. Nhưng để vận hành được hiệu quả thì phải giải quyết được những vấn đề liên quan đến đầu tư máy móc, thiết bị, con người, trong đó khó khăn nhất vẫn là đầu tư cơ sở vật chất cho một bệnh viện thực hành”.

Được biết, nhiều năm nay, Trường Cao đẳng Y tế Đồng Nai có phòng khám đa khoa, nhà thuốc trực thuộc hoạt động khá hiệu quả, chủ yếu thăm khám theo hình thức bảo hiểm y tế và chuyển tuyến cho người dân khu vực lân cận, nhưng quy mô nhỏ nên chưa đáp ứng được hết nhu cầu thực hành cho toàn bộ sinh viên.

Có cơ sở thực hành trực thuộc trường sẽ giúp sinh viên thực hành hiệu quả

Theo thầy Hiếu, việc có bệnh viện thực hành trực thuộc trường sẽ đáp ứng được kỳ vọng nâng cao chất lượng thực hành cho sinh viên. Nhưng để có cơ sở khám, chữa bệnh thực hiện ít nhất 50% thời lượng của chương trình thực hành là điều không dễ thực hiện nếu thiếu sự đầu tư đồng bộ. Muốn xây dựng được bệnh viện trực thuộc trường đào tạo khối ngành sức khỏe, nhất thiết phải có cơ sở vật chất đạt chuẩn, hệ thống trang thiết bị y tế phù hợp, cùng với đội ngũ nhân lực có chuyên môn sâu ở các khoa, phòng. Tất cả những yếu tố này đều đòi hỏi một quá trình đầu tư dài hạn và nghiêm túc.

Trước đề xuất tận dụng các cơ sở y tế dôi dư sau quá trình sáp nhập để cải tạo thành cơ sở thực hành trực thuộc trường được thầy Hiếu đánh giá là một hướng đi hợp lý, giải pháp tốt cho phía cơ sở đào tạo và người học, giảng viên trong đào tạo thực hành khối ngành sức khỏe.

Còn theo cô Huyền, hiện nay không phải cơ sở đào tạo khối ngành sức khỏe nào cũng có đủ tiềm lực để sở hữu bệnh viện hay phòng khám trực thuộc. Phần lớn các trường vẫn duy trì mô hình liên kết với các đơn vị y tế cho sinh viên có nơi thực hành, thực tập.

Nghị định 111 đã xác lập rõ yêu cầu pháp lý đối với các cơ sở đào tạo nhân lực y tế, tuy nhiên để thực hiện hóa điều đó, cơ sở đào tạo không thể tự mình quyết định mà còn phụ thuộc vào hàng loạt các yếu tố khác, đặc biệt là cơ chế tại địa phương.

Việc xin thủ tục, phê duyệt đề án, đảm bảo kinh phí và nhân lực đều là những thách thức không nhỏ, trong đó mấu chốt vẫn là kinh phí để đầu tư xây dựng. Do đó, một trong những giải pháp có khả thi là tận dụng các cơ sở sau quá trình sáp nhập đơn vị công lập để ưu tiên cho giáo dục và y tế, như chuyển đổi các đơn vị này thành phòng khám, bệnh viện thực hành cho các trường đào tạo y tế thì sẽ vừa tiết kiệm được chi phí, vừa tránh lãng phí hạ tầng công. Tất nhiên việc này cũng cần có thời gian và đầu tư xứng tầm để nâng cấp và vận hành.

Trong khi đó, thầy Minh cho biết, trước đây nhà trường từng có đề án xây dựng cơ sở thực hành trực thuộc trường. Có giai đoạn, nhà trường sửa sang, cải tạo cơ sở vật chất 2-3 lần, thiết kế các phòng khám cho bệnh nhân theo chuẩn để phục vụ mục tiêu xây dựng cơ sở thực hành trực thuộc. Tuy nhiên, do không được phê duyệt, nên có các hạng mục dù đã cơ bản hoàn thiện nhưng không thể đưa vào vận hành.

Do đó, theo thầy Minh, cần tháo gỡ cơ chế đặc biệt là tạo điều kiện để có sự tham gia của khối tư nhân vào quá trình đầu tư xây dựng bệnh viện thực hành thì sẽ mở ra hướng đi thuận lợi hơn cho các trường. Tuy nhiên, cũng cần có chính sách cụ thể cho mô hình hợp tác công - tư trong xây dựng bệnh viện thực hành trực thuộc trường đào tạo khối ngành sức khỏe để tạo đòn bẩy cho các trường có được bệnh viện thực hành và chủ động hơn trong đào tạo thực hành cho sinh viên.

Ngọc Mai