Thấy tê ở 3 vùng này coi chừng mạch máu đang tắc nghẽn

Những triệu chứng này nhìn thì chẳng đau, chẳng ngứa, không ảnh hưởng ăn uống hay làm việc. Đa số chỉ vỗ tay, lắc chân vài cái rồi bỏ qua. Một sự thật khá phũ phàng là cảm giác tê ở một số vị trí trên cơ thể, đặc biệt là tê lặp đi lặp lại, không có nguyên nhân rõ ràng nhiều khi không phải do ép dây thần kinh hay mệt mỏi mà là tín hiệu cảnh báo về tình trạng tắc nghẽn mạch máu.

Nói thẳng ra, khi mạch máu bị hẹp hoặc tắc, dòng máu lưu thông khó khăn, lượng máu – oxy cung cấp cho dây thần kinh bị thiếu hụt, từ đó gây ra tê. Vị trí tê khác nhau, nguy cơ đằng sau cũng khác nhau. Nếu chỉ để ý mỗi cảm giác tê mà không hiểu nguyên nhân gốc rễ, đó mới là điều nguy hiểm.

Rất nhiều người nghĩ bệnh mạch máu chỉ xảy ra ở người lớn tuổi, người béo phì, người bị cao huyết áp, mỡ máu cao. Nhưng thực tế ngày càng nhiều người ngoài 30 đã có dấu hiệu xơ vữa động mạch.

Nhiều người uống trà sữa thay nước lọc, thức đêm liên tục, không tập thể dục, ăn uống phụ thuộc đồ chế biến sẵn. Chưa đến 40 tuổi, mạch máu đã “đòi nghỉ hưu”. Và các cơn tê cũng theo đó kéo đến sớm hơn.

Ảnh minh họa

Tê các ngón tay

Tê tay nghe thì nhỏ nhưng không hề giản đơn. Nhiều người tưởng là do nằm đè lên tay hoặc cầm điện thoại lâu. Nhưng nếu tê thường xuyên, tê một bên nhiều hơn bên kia, hoặc lan từ ngón tay lên cánh tay, thậm chí tới vai thì không thể xem nhẹ.

Nghiên cứu cho thấy, ngoài những nguyên nhân phổ biến như thoái hóa đốt sống cổ, hội chứng ống cổ tay… nếu kèm theo cảm giác lạnh, tím tái, hoặc da đàn hồi kém khi ấn, rất có thể là dấu hiệu tuần hoàn máu kém, đặc biệt là động mạch bị hẹp.

Một dữ liệu đăng trên Tạp chí Bệnh mạch máu não Trung Quốc cho thấy khoảng 40% bệnh nhân đột quỵ đã từng có biểu hiện tê tay hoặc tê cánh tay trong 3 tháng trước khi phát bệnh nhưng bị bỏ qua. Những cơn tê này thực chất là lời nhắc nhở về tình trạng thiếu máu não.

Nếu xơ vữa động mạch đã ảnh hưởng đến nuôi dưỡng não thì tê tay chỉ là khúc dạo đầu. Một ngày nào đó bỗng tê liệt nửa người, mất khả năng nói… thì đã quá muộn.

Tê bắp chân

Những người ngồi lâu trên xe buýt, trong rạp chiếu phim đều quen cảm giác tê chân. Nhiều người đổ lỗi cho thói quen ngồi lâu, điều này đúng, nhưng không phải lúc nào cũng chỉ có vậy.

Một số trường hợp, tê chân chính là tín hiệu của huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT). Nếu bắp chân đau khi ấn, sưng, đổi màu da, tuyệt đối không được coi là tê bình thường.

Y văn chỉ ra rằng hơn 60% bệnh nhân thuyên tắc phổi khởi phát từ huyết khối tĩnh mạch ở bắp chân. Khi cục máu đông bung ra và trôi lên phổi, nó có thể gây tử vong trong vài phút. Nhiều ca đột tử trên máy bay, xe khách đường dài bắt nguồn từ việc xem nhẹ những cơn tê chân ban đầu.

Ảnh minh họa

Tê môi hoặc tê mặt

Tê môi, tê mặt cũng rất dễ bị hiểu sai. Có người nghĩ là gió lạnh, có người nghĩ là nóng trong, thậm chí tưởng thiếu canxi. Nhưng trên lâm sàng, đây thường là biểu hiện của thiếu máu não.

Não kiểm soát mọi cảm giác và vận động. Khi vùng não phụ trách khu vực mặt, môi bị thiếu máu, bạn có thể cảm thấy tê môi, tê nửa mặt, thậm chí nói không rõ. Nếu kèm theo mờ mắt, chóng mặt, méo miệng, rất có thể là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) hay còn gọi là “tiểu đột quỵ”.

Dữ liệu cho thấy hơn 30% bệnh nhân TIA sẽ bị đột quỵ thực sự trong vòng 1 năm. Tê môi là tiếng chuông báo trước.

Tóm lại, cảm giác “tê” chính là tiếng kêu cứu của dây thần kinh và mạch máu. Nguyên nhân sâu xa nhiều khi nằm ở tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, đái tháo đường, nhưng những bệnh này lại tiến triển âm thầm, không gây đau đớn rõ rệt.

Theo Báo cáo Sức khỏe Tim mạch Trung Quốc, tỷ lệ xơ vữa động mạch ở người trưởng thành đã lên đến 33%. Không ít người mới 30 tuổi đã xuất hiện mảng xơ vữa ở động mạch cảnh.

Ngay cả những người trẻ, dân văn phòng, bề ngoài khỏe mạnh cũng có thể mang trong mình nguy cơ. Cholesterol cao, triglyceride cao, homocysteine cao… đều là “hung thủ” làm hẹp mạch.

Có trường hợp một nhân viên quảng cáo 35 tuổi, không hút thuốc, không rượu, nhưng ăn uống thất thường, ngồi nhiều, thường xuyên thấy tê sau gáy, tê tay. Khi đi kiểm tra mới biết động mạch cảnh đã xơ vữa.

Những triệu chứng nhỏ thực ra là cảnh báo lớn. Cơ thể chưa gục ngã là vì nó đang cố chống đỡ, “tê” chính là cách nó lên tiếng. Đừng bao giờ xem nhẹ.

Từ góc độ y khoa, việc xác định tê có phải dấu hiệu bệnh mạch máu hay không cần phải dựa vào xét nghiệm: đo điện cơ, MRI, siêu âm mạch cảnh, đo lưu lượng máu não… Chờ đến khi “tê” biến thành “liệt” thì mọi thứ đã quá muộn.

Cơ thể mỗi người nhạy cảm khác nhau, nhưng tê ở tay, chân, miệng chính là sự khó chịu đồng thời của dây thần kinh và mạch máu. Nhìn ra và hiểu đúng những tín hiệu này còn quan trọng hơn trăm loại thực phẩm chức năng. Tắc mạch không phải là dấu chấm hết nhưng bỏ mặc nó chính là đang tự đào hố cho mình.

T. Linh (Theo Aboluowang)