Thấy gì từ dòng vốn M&A của khối ngoại 'chảy' vào sản xuất công nghiệp và năng lượng?

Trong trung tuần tháng 11/2025, lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi đã làm việc với Công ty HD Hyundai Eco Vina thuộc Tập đoàn HD Hyundai (của Hàn Quốc) về kế hoạch chuyển nhượng dự án công nghiệp của Công ty TNHH Doosan Enerbility Việt Nam (Doosan Vina, 100% vốn Hàn Quốc) tại Khu kinh tế Dung Quất.

Từ khẩu vị của nhà đầu tư Hàn Quốc

Thông qua buổi làm việc này, ông Seung Hyun Choi, Tổng giám đốc HD Hyundai Eco Vina, cho biết công ty đang thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan đến việc tiếp nhận dự án từ Doosan Vina và dự kiến sẽ hoàn tất trong tháng 12/2025. Sau khi hoàn thành chuyển nhượng, doanh nghiệp (DN) sẽ đăng ký kinh doanh ngành nghề sản xuất các bồn chứa phục vụ vận chuyển khí LNG và khí đặc biệt.

Dòng vốn đầu tư từ khối ngoại vào sản xuất công nghiệp và năng lượng đang chiếm tỷ trọng cao trong hoạt động M&A ở Việt Nam.

Với dự án Doosan Vina (có tổng diện tích hơn 110ha tại Khu kinh tế Dung Quất) sắp về tay HD Hyundai, giới quan sát nhận định đây là thương vụ M&A chuyển giao dự án công nghiệp giữa hai “ông lớn” Hàn Quốc tại Việt Nam. Hồi tháng 8/2025, phía Tập đoàn HD Hyundai thông qua công ty con cũng đã công bố thương vụ này với trị giá khoảng 210 triệu USD.

Không chỉ với thương vụ nêu trên, dấu ấn của các nhà đầu tư Hàn Quốc thông qua các hoạt động M&A ở Việt Nam trong thời gian gần đây là điều thấy rõ, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp.

Như “điểm danh” mới đây từ Grant Thornton Việt Nam (một công ty đa quốc gia chuyên cung cấp dịch vụ kiểm toán) thì một trong những thương vụ M&A tiêu biểu hồi tháng 10/2025 trong sản xuất công nghiệp chính là OCI Holdings, tập đoàn năng lượng và hóa chất hàng đầu Hàn Quốc, thông qua OCI ONE là một công ty con thuộc OCI TerraSus, đã mua 65% cổ phần của Elite Solar Power Wafer, nhà máy sản xuất tấm wafer cho pin mặt trời đang được xây dựng tại Việt Nam.

Dự án xây dựng nhà máy sản xuất tấm wafer cho pin mặt trời nêu trên có công suất giai đoạn đầu 2,7 GW, tổng mức đầu tư là 120 triệu USD, trong đó phần vốn của OCI ONE trị giá khoảng 78 triệu USD. Nhà máy có thể được mở rộng lên 5,4 GW trong vòng sáu tháng với khoản đầu tư bổ sung 40 triệu USD, khả năng tăng hơn gấp đôi doanh thu trong thời gian tới.

Thương vụ M&A cho phép OCI cung cấp trực tiếp polysilicon từ các nhà máy của mình cho nhà máy tại Việt Nam và nhắm tới thị trường xuất khẩu trọng điểm là Mỹ, đồng thời mở rộng năng lực sản xuất và gia tăng hiện diện tại Đông Nam Á.

Giới phân tích cho rằng “khẩu vị” M&A của các nhà đầu tư Hàn Quốc là tận dụng tối đa năng lực sản xuất và chi phí nhân công tại Việt Nam. Khi các nhà đầu tư Hàn Quốc tìm kiếm một thương vụ M&A, họ muốn hướng tới việc sở hữu số lượng lớn cổ phiếu.

Không chỉ đơn thuần là hoạt động thâu tóm, đứng ở vai trò Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Hàn Quốc tại Việt Nam (Kocham), ông Kim Nyoun Ho đã chỉ rõ sự phát triển mạnh mẽ của các ngành công nghiệp, quá trình mở rộng đô thị và chuyển đổi số đã thu hút sự quan tâm ngày càng lớn từ các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Mặc dù vậy, trong lần góp ý mới đây với chính quyền Tp.HCM (là địa phương đã thu hút được 3,33 tỷ USD vốn nước ngoài thông qua hoạt động M&A trong 10 tháng đầu của năm 2025), ông Kim Nyoun Ho có lưu ý về việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

“Phía Kocham sẽ tổng hợp và phản ánh các khó khăn, vướng mắc của DN hội viên đến chính quyền Tp.HCM, đồng thời đề xuất các biện pháp đơn giản hóa thủ tục hành chính và cải thiện môi trường đầu tư, giúp các DN hoạt động thuận lợi và hiệu quả hơn”, ông Kim Nyoun Ho nói.

Đến củng cố tính hấp dẫn hơn nữa

Ngoài sự quan tâm của các nhà đầu tư Hàn Quốc thì dòng vốn M&A của khối ngoại tiếp tục “chảy” vào lĩnh vực sản xuất công nghiệp và năng lượng là một tín hiệu đáng mừng Như trong báo cáo về thị trường M&A Việt Nam được Grant Thornton đưa ra trong tháng 11/2025 cho thấy sản xuất công nghiệp và năng lượng cùng với bất động sản và tài chính là những lĩnh vực dẫn đầu về giá trị giao dịch.

Xét về giá trị được công bố và ước tính hồi tháng 10/2025 thì sản xuất công nghiệp vẫn duy trì trong nhóm các lĩnh vực có giá trị lớn nhất, với giá trị giao dịch công bố/ước tính đạt 109 triệu USD. Trong khi đó, lĩnh vực năng lượng có sự bứt phá cả về số lượng và giá trị trong tháng 10/2025 so với các tháng trước khi ghi nhận giá trị thương vụ lên đến khoảng 115 triệu USD.

Về số lượng thương vụ M&A hồi tháng 10/2025, có thể thấy sự đa dạng giữa các lĩnh vực hơn so với các tháng trước đó, nhưng đáng chú ý khi trong đó lĩnh vực sản xuất công nghiệp chiếm số lượng lớn nhất với 10 thương vụ, năng lượng với 7 thương vụ và các lĩnh vực còn lại trung bình khoảng 4-5 thương vụ.

Rõ ràng đây là những dấu hiệu rất tích cực cho thị trường vốn cùng với môi trường đầu tư kinh doanh ở Việt Nam và rất cần củng cố tính hấp dẫn hơn nữa. Như góp ý của ông Seck Yee Chung, Phó chủ tịch Hiệp hội DN Singapore tại Việt Nam (SingCham), thị trường vốn Việt Nam đang trên đà tăng trưởng, tuy nhiên cần tiếp tục điều chỉnh theo các chuẩn mực quốc tế để củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

Ông Seck Yee Chung tỏ ra băn khoăn luật Chứng khoán của Việt Nam chưa công nhận khái niệm chào mua công khai có điều kiện (conditional Public Tender Offers – PTOs) và cưỡng chế buộc bán cổ phần (squeeze outs).

Vì thế, vị phó chủ tịch của SingCham kiến nghị bổ sung các khái niệm này vào luật Chứng khoán và văn bản hướng dẫn thi hành. Điều này sẽ tạo ra một khuôn khổ pháp lý toàn diện và thuận lợi hơn cho các nhà đầu tư tại Việt Nam, đồng thời phù hợp với thông lệ quốc tế.

Trong khi đó, dành sự quan tâm của các nhà đầu tư ngoại vào lĩnh vực năng lượng ở Việt Nam, ông Kenneth Atkinson, Đại diện Hiệp hội DN Anh Quốc (BritCham), nói rằng Việt Nam cần nguồn vốn đầu tư chưa từng có - hơn 136 tỷ USD cho sản xuất và truyền tải điện giai đoạn 2026–2030, vượt xa khả năng ngân sách công. Khu vực tư nhân do đó đóng vai trò then chốt, đã và đang triển khai các giải pháp như cho vay xanh, trái phiếu bền vững, tài chính kết hợp. Và Quan hệ Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP) cũng mở ra cơ hội huy động vốn quy mô lớn.

Tuy nhiên, theo ông Kenneth Atkinson, vẫn còn những thách thức trong thiếu khung phân loại xanh quốc gia, yêu cầu báo cáo ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) còn hạn chế, chính sách ưu đãi cho tín dụng xanh chưa đủ mạnh.

Do đó, vị đại diện của BritCham khuyến nghị cần ban hành khung quy định và phân loại tài chính xanh quốc gia rõ ràng. Tăng cường yêu cầu công bố ESG theo chuẩn quốc tế, có cơ chế thẩm định độc lập. Thành lập quỹ bảo lãnh tín dụng hoặc hỗ trợ giảm thiểu rủi ro cho tín dụng xanh. Mở rộng ưu đãi cho tín dụng xanh và các dự án kinh tế tuần hoàn.

Thế Vinh