Thay đổi nhận thức của người dân, thanh thiếu niên DTTS về nạn tảo hôn, sức khỏe sinh sản

Xưa nay, bà con đồng bào dân tộc thiểu số ở những vùng miền núi khó khăn luôn duy trì tập tục lập gia đình ở khi qua tuổi "trăng tròn". Những thiếu niên vừa bước qua ngưỡng cửa bậc trung học cơ sở đã vội lập gia đình. Hệ lụy của việc kết hôn sớm là sinh con đông, bố mẹ chưa có kiến thức về cuộc sống gia đình, phát triển kinh tế. Từ đó, cái nghèo luôn bủa vây, nối tiếp các thế hệ.

Trước thực trạng này, Chi cục Dân số và kế hoạch hóa gia đình cùng Sở Y tế phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ngãi đã tổ chức sinh hoạt ngoại khóa, nói chuyện chuyên đề về chăm sóc sức khỏe sinh sản cho học sinh THCS, THPT, Phổ thông dân tộc nội trú. Tại đây, cơ quan chức năng còn cung cấp nhiều kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, tình trạng quan hệ tình dục trước hôn nhân, có thai ngoài ý muốn, tình trạng phá thai không an toàn, tảo hôn, các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS...

Cấp phát tờ rơi tuyên truyền về sức khỏe, giới tính cho học sinh THCS, THPT. Ảnh: Trọng Triển

Đồng thời, cơ quan chức năng tỉnh phối hợp với người có uy tín trong làng để thành lập các điểm dịch vụ tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân; tầm soát chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh. Đến nay, trên địa bàn toàn tỉnh đã thành lập nhiều điểm dịch vụ tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân; tầm soát chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh, thành viên của mô hình là VTN,TN, phụ huynh có con em trong độ tuổi vị thành niên, thanh niên.

Tại thôn Đăl Plò, xã Đăk Tờ Kan, thôn trưởng đánh một hồi kẻng ở nhà Rông thì tất cả bà con đã có mặt đông đủ để nghe cán bộ chi cục dân số tỉnh về tuyên truyền kế hoạch hóa gia đình và tư vấn sức khỏe cho vị thành niên, thanh niên nhằm hạn chế tình trạng sinh con thứ 3 trở lên và tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống…

Bà Y Dung, thôn Đăl Plò, xã Đăk Tờ Kan cho biết: "Khi nghe cán bộ nói, bà con trong làng đã dần thay đổi những tập quán lạc hậu trong hôn nhân. Từ đó, chúng tôi cũng nắm kỹ nội dung về dân số, kế hoạch hóa gia đình, nhất là tác hại của tảo hôn. Từ đây, gia đình sẽ định hướng những đứa con chăm lo học tập và có việc làm ổn định rồi mới được kết hôn".

Chị Phạm Thị Nhàn, Cán bộ dân số, Phòng khám Đa khoa khu vực Đăk Tờ Kan, là một trong những người xông xáo, đi đầu trong các hoạt động tuyên truyền. Chị cũng là "địa chỉ vàng" cho những thanh, thiếu niên trong xã tìm đến để tư vấn về kiến thức về sinh sản, kết hôn.

Tuyên truyền, vận động người dân hạn chế sinh đông con và không để con em tảo hôn. Ảnh: Trọng Triển

Chị Nhàn bộc bạch: "Chúng tôi không chỉ tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân mà còn thường xuyên xuống từng thôn, từng nhà tuyên truyền, vận động để giúp phụ huynh và các em hiểu rõ về tầm quan trọng của việc được tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân. Chúng tôi cũng chỉ rõ những tác hại và dẫn chứng để bà con thấy rõ khi em đã đủ tuổi mà đã kết hôn. Đồng thời giúp các em dừng lại và chỉ được kết hôn khi đủ tuổi theo quy định của pháp luật".

Công tác truyền thông vận động, truyền thông lồng ghép về dân số, sức khỏe sinh sản cho thanh niên; tư vấn trước hôn nhân và các biện pháp tình dục an toàn được các cấp ngành quan tâm phối hợp triển khai thực hiện thường xuyên và liên tục từ năm 2014 đến nay. Trong đó, nhiều địa phương đã xây dựng các nội dung, hình thức phong phú, đa dạng phù hợp với đặc điểm tâm lý và thu hút sự tham gia của vị thành niên, thanh niên, cha mẹ có con em trong độ tuổi vị thành niên, thanh niên.

Thông qua mô hình các Câu lạc bộ và Điểm dịch vụ tư vấn sức khỏe đã tạo điều kiện cho người dân, đặc biệt là đồng bào DTTS ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn tiếp cận một cách thuận lợi nhất các dịch vụ về chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình.

Cung cấp kiến thức, kỹ năng cần thiết cho các nhóm đối tượng là vị thành niên, thanh niên có nhận thức đúng đắn về các vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình để biết tự bảo vệ, chăm sóc bản thân, được kiểm tra sức khỏe... góp phần nâng cao nhận thức của thế hệ trẻ đối với việc chăm sóc sức khỏe bản thân, đặc biệt là hạn chế được tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, từng bước nâng cao chất lượng dân số.

Long Vũ