Thắt chặt quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp Việt Nam-Phần Lan

Nhận lời mời của Tổng thống Cộng hòa Phần Lan Alexander Stubb, Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Cộng hòa Phần Lan từ ngày 20 đến 22/10/2025.

Đây là chuyến thăm đầu tiên của Tổng Bí thư nước ta đến Phần Lan kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1973, thể hiện sự coi trọng quan hệ đối tác hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt của Việt Nam với Phần Lan; đồng thời mở ra không gian hợp tác chiến lược mới giữa hai nước.

Hơn 5 thập kỷ quan hệ hữu nghị phát triển tốt đẹp

Phần Lan là đối tác, bạn bè hữu nghị lâu năm của Việt Nam. Hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 25/1/1973. Hơn nửa thế kỷ qua, Phần Lan luôn là người bạn tin cậy, tích cực ủng hộ Việt Nam trong công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước trước đây, cũng như hỗ trợ Việt Nam trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước ngày nay. Quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác giữa Việt Nam và Phần Lan luôn được duy trì và phát triển tích cực trên nhiều lĩnh vực, nhất là về chính trị-ngoại giao, thương mại, hợp tác phát triển, giáo dục và đào tạo. Phần Lan xác định Việt Nam là đối tác ưu tiên tại khu vực nhằm triển khai thực chất các mục tiêu đã được nêu trong Kế hoạch hành động cho khu vực Đông Nam Á 2015.

Hai bên tích cực duy trì trao đổi đoàn và tiếp xúc song phương ở các cấp.

Về phía Việt Nam có chuyến thăm Phần Lan của: Thủ tướng Võ Văn Kiệt (tháng 6/1995); Thủ tướng Phan Văn Khải (tháng 9/1999); Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (tháng 9/2006); Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (tháng 5/2010); Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gặp Thủ tướng Phần Lan Alexander Stubb bên lề Hội nghị ASEM 10 tại Milan (Italy) (tháng 10/2014); Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân gặp Chủ tịch Quốc hội Phần Lan Maria Lohela bên lề Hội nghị Thượng đỉnh các nữ Chủ tịch Quốc hội thế giới lần thứ 11 tại UAE (tháng 12/2016); Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tiếp xúc Bộ trưởng Ngoại giao Phần Lan Elina Valtonen bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-EU lần thứ 24 (AEMM-24) và Diễn đàn Bộ trưởng Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương lần thứ 3 (IPMF-3) tại Brussels (Bỉ) (tháng 2/2024); Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm gặp Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb nhân dịp tham dự Hội nghị thượng đỉnh Tương lai và Phiên thảo luận chung cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 79 tại New York (Hoa Kỳ) (ngày 24/9/2024); Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà thăm làm việc tại Phần Lan (tháng 11/2024); Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng thăm làm việc tại Phần Lan (tháng 9/2025)...

Về phía Phần Lan có chuyến thăm Việt Nam của: Tổng thống Tarja Halonen (tháng 2/2008); Thủ tướng Matti Vanhanen dự Hội nghị ASEM 5 tại Việt Nam (tháng 10/2004), thăm chính thức (tháng 11/2009); Chủ tịch Quốc hội Sauli Niinistö (tháng 1/2010); Bộ trưởng Bộ Nông, Lâm nghiệp Phần Lan Antti Kurvinen (tháng 10/2022); Chủ tịch Quốc hội Jussi Halla-aho (tháng 3/2024); Bộ trưởng phụ trách việc làm thuộc Bộ Kinh tế và việc làm Phần Lan Arto Olavi Satonen thăm, làm việc (tháng 1/2025)...

Hai nước hiện duy trì cơ chế họp Tham vấn chính trị cấp Thứ trưởng và Vụ trưởng khu vực Ngoại giao (lần gần nhất tổ chức tại Hà Nội ngày 29/11/2022, cấp Vụ trưởng).

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm gặp Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, tháng 9/2024. (Ảnh: Lâm Khánh/TTXVN)

Hai bên cũng hợp tác hiệu quả và ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn khu vực và quốc tế, đặc biệt là tại Liên hợp quốc, khuôn khổ ASEAN-EU. Đối với Phần Lan, Việt Nam là một cửa ngõ để phát triển quan hệ trong khu vực Đông Nam Á. Hai bên chia sẻ quan điểm trong nhiều vấn đề quốc tế. Phần Lan ủng hộ chính sách đối ngoại của Việt Nam, góp phần vì hòa bình và ổn định, hỗ trợ thương mại tự do trong khu vực.

Hợp tác hiệu quả trên nhiều lĩnh vực

Kinh tế, thương mại, đầu tư là những lĩnh vực ưu tiên hàng đầu của Phần Lan trong quan hệ với Việt Nam. Năm 2020, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 337,4 triệu USD; năm 2021 đạt 511,6 triệu USD; năm 2022 đạt 431,7 triệu USD; năm 2023 đạt 375,7 triệu USD; năm 2024 đạt 422 triệu USD; 7 tháng năm 2025 đạt 216 triệu USD.

Những mặt hàng chính Việt Nam xuất khẩu sang Phần Lan là sắt thép, giày dép, hàng dệt may, cao su, phương tiện vận tải, đồ gỗ, xe đạp, máy vi tính, linh kiện điện tử, phụ tùng... Những mặt hàng Việt Nam nhập khẩu từ Phần Lan gồm: thiết bị, máy móc, thiết bị phụ tùng, nguyên liệu dệt may, sắt thép các loại, gỗ và các sản phẩm gỗ, sản phẩm hóa chất, giấy...

Phần Lan hiện có 37 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đạt 50,8 triệu USD. Việt Nam hiện có 10 dự án đầu tư tại Phần Lan với tổng vốn đầu tư đạt 1,135 triệu USD. Nhiều doanh nghiệp lớn của Phần Lan như Nokia, Vaisala, Valmet, KONE... đã hoạt động hiệu quả tại Việt Nam, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển xanh và đổi mới sáng tạo.

Việt Nam ngày càng khẳng định vị thế là đối tác thương mại hàng đầu của Phần Lan tại Đông Nam Á, thể hiện qua việc là một trong 4 nước khu vực châu Á là đối tác ưu tiên của Phần Lan trong chính sách thương mại và đầu tư.

Về viện trợ, trong hơn 5 thập kỷ qua, Phần Lan luôn coi Việt Nam là một trong các đối tác ưu tiên trong việc phân bổ nguồn viện trợ không hoàn lại với tổng giá trị khoảng 340 triệu USD, tập trung vào các lĩnh vực cấp thoát nước, xóa đói giảm nghèo, biến đổi khí hậu, lâm nghiệp.

Đặc biệt, Phần Lan là nước có nền kinh tế phát triển thịnh vượng. Đất nước này chọn cho mình con đường phát triển xanh, lấy con người làm trung tâm và chú trọng công tác bảo vệ thiên nhiên, môi trường, bảo vệ, phát triển tài nguyên rừng. Việt Nam lại có lợi thế về sản xuất và xuất khẩu nông, lâm, thủy sản, là thị trường đầy tiềm năng với hơn 100 triệu dân và là cửa ngõ cho thị trường Đông Nam Á, nền kinh tế rất năng động.

Những mặt hàng chính Việt Nam xuất khẩu sang Phần Lan là sắt thép, giày dép, hàng dệt may, cao su, phương tiện vận tải, đồ gỗ... (Ảnh: TTXVN)

Tháng 10/2022, Việt Nam và Phần Lan đã ký Bản ghi nhớ hợp tác nông nghiệp, góp phần đẩy mạnh hợp tác thương mại song phương về nông nghiệp, phát huy thế mạnh về nông, lâm, thủy sản của cả hai nước.

Ngoài ra, Phần Lan từ lâu còn được biết đến là quốc gia đi đầu thế giới về giáo dục, khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo, với những thành tựu đáng tự hào trong các lĩnh vực như công nghệ số, năng lượng sạch, trí tuệ nhân tạo và bán dẫn. Đây cũng là những lĩnh vực Việt Nam đang ưu tiên phát triển mạnh mẽ để thực hiện mục tiêu chuyển đổi mô hình tăng trưởng, hướng tới nền kinh tế tri thức, xanh và bền vững.

Trong hợp tác khoa học-công nghệ, hai bên đã ký kết Hiệp định khung về Chương trình Đối tác đổi mới sáng tạo Việt Nam-Phần Lan (IPP) năm 2008, là nền tảng quan trọng cho hợp tác giữa hai nước về khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo. Nổi bật gần đây có Thỏa thuận hợp tác về công nghệ mạng 5G và cảng biển, sân bay thông minh giữa Tập đoàn VNPT và Tập đoàn Nokia của Phần Lan (tháng 8/2022).

Hợp tác giáo dục-đào tạo giữa hai nước cũng có bước phát triển tốt đẹp, qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên Việt Nam sang học tại Phần Lan. Hai bên đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục và 18 Bản ghi nhớ hợp tác giữa các cơ sở giáo dục hai nước. Việt Nam hiện có gần 20 cơ sở giáo dục đại học đang hợp tác tích cực với các đối tác Phần Lan và hơn 2.500 du học sinh Việt Nam đang học tập tại Phần Lan trong các ngành kinh tế, công nghệ thông tin du lịch...

Năm 2025, hai nước đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác dịch chuyển chuyên gia, lao động có kỹ năng nghề, lao động thời vụ đi làm việc tại Phần Lan với tiêu chuẩn và điều kiện tương đương công dân Phần Lan.

Bên cạnh đó, khoảng 16.000 người Việt đang sinh sống và làm việc tại Phần Lan cũng là cầu nối quan trọng, thắt chặt hơn nữa tình hữu nghị giữa hai nước. Cộng đồng người Việt tại Phần Lan hội nhập tốt, đóng góp tích cực vào sự phát triển cả sở tại và quan hệ hai nước, luôn nỗ lực duy trì bản sắc văn hóa dân tộc, hướng về tổ quốc.

Những điểm nhấn trong chuyến thăm Phần Lan của Tổng Bí thư Tô Lâm

Trên nền tảng quan hệ phát triển tốt đẹp, chuyến thăm chính thức Cộng hòa Phần Lan của Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam từ ngày 20 đến 22/10/2025 là một dấu mốc quan trọng, thể hiện sự coi trọng quan hệ đối tác hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt Việt Nam-Phần Lan. Chuyến thăm thể hiện chiều sâu, tính chiến lược và tính toàn diện trong quan hệ giữa hai nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm sẽ hội đàm và hội kiến các lãnh đạo cấp cao Phần Lan, trao đổi về định hướng hợp tác trong giai đoạn tới, chứng kiến lễ ký kết các văn kiện hợp tác quan trọng giữa hai bên trên những lĩnh vực là trụ cột mới thúc đẩy hợp tác thực chất, hiệu quả và bền vững.

Bên cạnh các hoạt động chính trị - đối ngoại, Tổng Bí thư sẽ gặp gỡ, trao đổi với đại diện các doanh nghiệp lớn của Phần Lan và thăm một số cơ sở kinh tế, giáo dục tiêu biểu đang có hợp tác với Việt Nam, nhằm thúc đẩy kết nối kinh tế, khoa học - công nghệ, giáo dục và đổi mới sáng tạo giữa hai nước.
Ngoài ra, chuyến thăm cũng sẽ có các hoạt động giao lưu văn hóa, gặp gỡ cộng đồng người Việt Nam và bạn bè Phần Lan, thể hiện tinh thần “ngoại giao văn hóa, ngoại giao nhân dân” - một điểm nhấn nhân văn, gần gũi và giàu ý nghĩa.

Chuyến thăm là dịp để hai nước thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực truyền thống, đồng thời tạo đột phá hợp tác trong các lĩnh vực mà Phần Lan có thế mạnh và Việt Nam đang có nhu cầu như: kinh tế tuần hoàn; phát triển, nâng cao năng lực và chuyển giao công nghệ thông tin-viễn thông, khoa học công nghệ cao; thúc đẩy hợp tác quốc phòng-an ninh, hợp tác hàng hải, khoa học-kinh tế biển, quản lý và phát triển bền vững tài nguyên...

Đại sứ Việt Nam tại Phần Lan Phạm Thị Thanh Bình nhấn mạnh, chuyến thăm được kỳ vọng sẽ mở ra một giai đoạn hợp tác mới giữa Việt Nam và Phần Lan, thực chất, hiệu quả và bền vững hơn, phù hợp với kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, cũng như tinh thần hợp tác, đổi mới và sẻ chia mà hai dân tộc cùng hướng tới./.

Các đại biểu tham quan những bức tranh vẽ về chủ đề đất nước, con người hai nước Việt Nam-Phần Lan. (Ảnh: Đức Phương/TTXVN)

(TTXVN/Vietnam+)