Thắp sáng tri thức nơi vùng cao Tràng Xá
Đều đặn mỗi tối trong căn phòng nhỏ ở xóm Chòi Hồng xã Tràng Xá, Thái Nguyên lại rộn ràng tiếng đánh vần, tiếng đọc ê a của bà con dân tộc Mông.

Đại diện UBND xã Tràng Xá, tỉnh Thái Nguyên động viên các học viên lớp xóa mù chữ tại xóm Chòi Hồng.
Thắp lên niềm tin
Lớp học đặc biệt ấy không chỉ là nơi dạy chữ, dạy số, mà còn là ngọn lửa của tri thức, của niềm tin và khát vọng đổi thay nơi vùng cao còn nhiều khó khăn.
Tràng Xá là xã vùng cao của tỉnh Thái Nguyên, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trong đó người Mông chiếm tỉ lệ lớn. Do điều kiện kinh tế – xã hội còn nhiều hạn chế, trình độ dân trí chưa đồng đều, nên vẫn còn một bộ phận người dân chưa biết đọc, biết viết.
Trước thực tế đó, chính quyền địa phương, nhà trường cùng các đoàn thể đã phối hợp tổ chức lớp học xóa mù chữ, nhằm mang ánh sáng tri thức đến với đồng bào nơi đây.
Lớp học được mở tại xóm Chòi Hồng với 12 học viên, 100% là người Mông. Dù tuổi đã không còn trẻ, nhưng tất cả đều có chung một ước muốn giản dị, được biết chữ để đọc biển báo, viết tên mình, làm phép tính đơn giản phục vụ sinh hoạt hằng ngày.
Chị Lý Thị Sáu, sinh năm 1973, người dân tộc Mông, sống ở xóm Chòi Hồng chia sẻ: Cả cuộc đời tôi gắn bó với nương rẫy, quanh năm chân lấm tay bùn. Ngày trước vì gia đình nghèo, đông anh em, tôi không được đến trường như bao người khác. Lớn lên, việc không biết chữ khiến tôi gặp nhiều khó khăn, từ việc đi lại, giao tiếp, đến việc đọc giấy tờ, hay thậm chí là ký tên cũng không được.
Khi địa phương phát động lớp xóa mù chữ giai đoạn 2, ban đầu tôi còn e ngại vì tuổi đã cao, sợ không theo kịp, sợ người ta cười. Nhưng được cán bộ xóm, các thầy cô động viên, rồi thấy nhiều chị em cùng hoàn cảnh cũng tham gia, tôi mạnh dạn đăng ký đi học.
Những ngày đầu còn bỡ ngỡ, cầm bút tay run run, nhưng nhờ các thầy cô tận tình chỉ dạy, bạn bè cùng lớp động viên, tôi dần dần viết được tên mình, đọc được những dòng chữ đơn giản.
Tham gia lớp học không chỉ giúp tôi biết chữ, mà còn giúp tôi thấy mình được tôn trọng, được hòa nhập với cộng đồng. Tôi cảm ơn chính quyền, cảm ơn các thầy cô giáo và những người đã không bỏ quên chúng tôi, những người tưởng như đã lỡ mất cơ hội được học hành.
"Tôi mong rằng sẽ còn nhiều lớp học như thế này, để không ai trong bản, trong xóm phải sống cảnh mù chữ như tôi ngày xưa. Dù đã lớn tuổi, nhưng tôi tin rằng học không bao giờ là muộn". Chị Sáu bộc bạch.
Bà Nông Thu Thủy, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đông Bo, xã Tràng Xá cho biết: “Lớp học xóa mù chữ thể hiện sự quan tâm, chăm lo của Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương đối với người dân vùng khó khăn. Đây là bước cụ thể trong việc xây dựng xã hội học tập, để mọi người đều có cơ hội học tập suốt đời, không ai bị bỏ lại phía sau.”

Học viên nỗ lực học tập.
Nỗ lực vượt qua khó khăn
Dạy học cho người lớn, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, chưa từng cầm bút, là một hành trình nhiều thử thách. Học viên phần lớn đã ngoài 40 tuổi, ban đầu còn rụt rè, ngại viết, ngại đọc. Sau một ngày lao động vất vả, buổi tối lại đến lớp trong ánh đèn vàng yếu ớt, nhiều người phải vượt quãng đường dài, lội suối, leo dốc để kịp giờ học.
Khó khăn không chỉ ở thời gian, mà còn ở ngôn ngữ. Phần lớn bà con chưa thành thạo tiếng phổ thông, nên việc giảng dạy, giao tiếp gặp nhiều trở ngại. Tuy vậy, với lòng kiên trì và tình yêu nghề, các giáo viên đã tìm ra cách tiếp cận phù hợp.
Theo bà Nông Thu Thủy, để giúp các học viên lớn tuổi tiếp thu được kiến thức thay vì chỉ bám vào giáo trình, các cô giáo trực tiếp đứng lớp đã linh hoạt lồng ghép kiến thức vào những tình huống quen thuộc hằng ngày, từ việc tính toán số ngô cần phơi, cách ghi tên trong sổ mua hàng, đến việc đọc các biển báo trên đường. Mỗi bài học trở nên gần gũi, dễ hiểu, khiến bà con hào hứng và mạnh dạn hơn.
Bên cạnh đó, các thầy cô luôn dành thời gian động viên, khen ngợi kịp thời để khích lệ tinh thần học viên.
Những học viên tiếp thu chậm được kèm riêng, hướng dẫn từng nét chữ, từng phép tính nhỏ. Cô trò cùng nhau kiên trì từng ngày, cùng chia sẻ niềm vui khi viết được chữ đầu tiên hay đọc được một đoạn ngắn.
Bà con chia sẻ, học chữ giúp họ “bước ra thế giới”, biết chữ, họ không còn phải nhờ người khác đọc giúp giấy tờ, biết viết để ghi chép việc làm ăn, tính toán chi tiêu gia đình. Những buổi tối học chữ cũng trở thành dịp để gặp gỡ, chia sẻ, tăng thêm tình đoàn kết trong cộng đồng.
Bà Nông Thu Thủy khẳng định, lớp học xóa mù chữ tuy nhỏ, nhưng mang ý nghĩa lớn lao. Lớp học này không chỉ góp phần nâng cao dân trí, mà còn giúp bà con dễ dàng tiếp cận thông tin, áp dụng kiến thức vào sản xuất, cải thiện đời sống. Đó chính là nền tảng quan trọng để phát triển kinh tế, xã hội bền vững ở vùng cao.
Không chỉ dừng lại ở việc dạy chữ, lớp học còn khơi dậy tinh thần học tập suốt đời trong cộng đồng. Những học viên hôm nay có thể sẽ trở thành tấm gương cho thế hệ trẻ, là minh chứng rằng “học không bao giờ là muộn”.
Từ những lớp học giản dị nơi vùng cao Tràng Xá, ngọn lửa tri thức đang lan tỏa mạnh mẽ, góp phần xây dựng xã hội học tập , nơi mọi người đều có cơ hội học hỏi, phát triển và vươn lên.