Tháo gỡ khó khăn, bảo đảm xuất khẩu sầu riêng thông suốt

Xuất khẩu sầu riêng đã trở lại bình thường. (Ảnh: minh họa, nhandan.vn)

Bảo đảm năng lực kiểm nghiệm, thông quan ổn định

Thời gian vừa qua, xuất hiện một số thông tin liên quan đến tình trạng ùn tắc xuất khẩu sầu riêng tại một số địa phương Tây Nguyên, trong đó có Đắk Lắk, vùng trồng lớn nhất cả nước.

Nguyên nhân được cho là do một số phòng kiểm nghiệm tạm ngừng hoạt động, khiến doanh nghiệp không thể hoàn tất thủ tục phân tích các chỉ tiêu Cadimi và Vàng O - điều kiện bắt buộc để cấp chứng nhận xuất khẩu.

Tình trạng này làm chậm tiến độ thông quan, ảnh hưởng trực tiếp đến việc tiêu thụ sầu riêng, gây nguy cơ thiệt hại cho doanh nghiệp và người dân trồng sầu riêng.

Theo ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, hiện cả nước có 24 phòng kiểm nghiệm được Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) công nhận, với tổng công suất khoảng 3.200 mẫu/ngày, đủ phục vụ nhu cầu thực tế. Từ trung tuần tháng 10, một số phòng tạm ngừng hoạt động do bảo trì, hỏng thiết bị hoặc chờ đánh giá lại.

Ngay sau khi nắm bắt tình hình, ngày 24/10, Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung đã chủ trì cuộc họp khẩn với các đơn vị liên quan, yêu cầu rà soát toàn bộ năng lực kiểm nghiệm, bảo đảm tính thống nhất giữa kết quả trong nước và phía Trung Quốc. Thứ trưởng chỉ đạo công tác kiểm nghiệm phải nhanh, nghiêm túc, tránh sai khác dữ liệu khiến hàng bị trả về.

Sau một tuần triển khai chỉ đạo, tình hình kiểm nghiệm đã ổn định trở lại. Tại các cửa khẩu chính, hoạt động xuất khẩu diễn ra thông suốt, với lưu lượng khoảng 300-400 xe sầu riêng mỗi ngày.

Chỉ đạo quyết liệt, bảo đảm thị trường ổn định cuối vụ

Theo định hướng của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, mục tiêu là không để bất kỳ lô hàng nào bị gián đoạn do khâu kiểm nghiệm hay thủ tục kỹ thuật. Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường cùng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật được giao rà soát năng lực các phòng thí nghiệm, cử chuyên gia hỗ trợ địa phương và huy động tối đa các đơn vị đủ điều kiện để xử lý lượng mẫu tồn.

Ngành nông nghiệp đang bảo đảm thông suốt hoạt động xuất khẩu, bảo vệ sản xuất của hơn 150 nghìn ha sầu riêng, với sản lượng dự kiến trên 1,5 triệu tấn trong năm nay. Các địa phương cũng được yêu cầu chủ động lấy mẫu, kiểm soát chất lượng, tránh để ách tắc lặp lại.

Bà Đặng Thị Thủy, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đắk Lắk, cho biết toàn tỉnh hiện có gần 45 nghìn ha sầu riêng, trong đó hơn 26 nghìn ha đã cho thu hoạch, sản lượng năm 2025 ước đạt 390 nghìn tấn, tăng 30 nghìn tấn so với năm trước. Đến cuối tháng 10, vụ thu hoạch cơ bản kết thúc, lượng sầu riêng còn lại chỉ khoảng 10%, tương đương 30 đến 40 nghìn tấn.

Giá thu mua tại vườn hiện dao động 60.000 đồng/kg-70.000 đồng/kg, tuy giảm nhẹ so với năm ngoái nhưng người dân vẫn có lãi cao. Một số doanh nghiệp từng bị chậm tiến độ do vướng khâu kiểm nghiệm, song hoạt động thu mua, tiêu thụ vẫn diễn ra ổn định.

Toàn tỉnh có 269 mã số vùng trồng và 40 cơ sở đóng gói được cấp phép xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Sở Nông nghiệp và Môi trường đang phối hợp chặt chẽ với các Cục chuyên ngành và Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk để tháo gỡ vướng mắc, bảo đảm tiêu thụ hết sản lượng cuối vụ và giữ ổn định thị trường.

Ông Lê Anh Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk, cho biết, từ trung tuần tháng 10, việc kiểm nghiệm hai chỉ tiêu Cadimi và Vàng O bị ùn tắc do doanh nghiệp tập trung xét nghiệm tại hai trung tâm lớn, dẫn đến quá tải.

“Tình trạng này không phải tắc nghẽn toàn diện, nhưng khiến nhiều lô hàng bị chậm”, ông Trung nói.

Sau cuộc họp khẩn ngày 24/10 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, các phòng thử nghiệm đã hoạt động trở lại, làm việc liên tục để trả kết quả kịp thời cho doanh nghiệp. Đến nay, tồn đọng mẫu đã được giải quyết cơ bản, thị trường ổn định, doanh nghiệp yên tâm tiếp tục thu mua và xuất khẩu nốt sản lượng còn lại.

Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk đánh giá cao sự vào cuộc nhanh chóng, quyết liệt của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các đơn vị chuyên môn và chính quyền địa phương.

“Sự phản ứng kịp thời thể hiện sự thấu hiểu và chia sẻ của Chính phủ, giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn nhất của vụ sầu riêng năm nay”, ông Trung nhấn mạnh.

Ông Trung cũng cho biết thêm, thời gian tới, Hiệp hội Sầu riêng Đắk Lắk sẽ phối hợp Ủy ban nhân dân tỉnh và Sở Nông nghiệp và Môi trường xây dựng chuỗi sản xuất-tiêu thụ sầu riêng bền vững, dự kiến tổ chức hội nghị vào cuối tháng 11 để bàn giải pháp lâu dài, hướng tới củng cố uy tín và vị thế của sầu riêng Đắk Lắk trên thị trường quốc tế.

THANH TRÀ