Tháo gỡ điểm nghẽn, thúc đẩy chuỗi cung ứng công nghiệp hỗ trợ

Những điểm nghẽn với công nghiệp hỗ trợ

Bên lề Hội thảo “Chuỗi cung ứng nội địa: Tăng tốc kết nối - Đón vận hội mới”, trong khuôn khổ Triển lãm Công nghiệp hỗ trợ Hà Nội năm 2025 (Triển lãm FBC ASEAN 2025), nhiều diễn giả đã chỉ ra "bức tranh" kinh tế 5 năm vừa qua với nhiều thách thức còn tồn tại trong chuỗi cung ứng công nghiệp hỗ trợ.

Tham gia Triển lãm Công nghiệp hỗ trợ Hà Nội năm 2025 là cơ hội để doanh nghiệp giới thiệu, quảng bá, kết nối giao thương. Ảnh: Hải Sơn

Ông Nguyễn Mạnh Linh, Phó Trưởng phòng Nghiên cứu Công nghiệp, Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (Bộ Công Thương) cho rằng, thị trường, công nghệ và sự kết nối chính là ba điểm nghẽn lớn nhất. Sau “cú sốc” đại dịch Covid-19, kinh tế toàn cầu suy thoái. Cùng với căng thẳng thương mại quốc tế, các doanh nghiệp Việt vốn nhỏ bé càng gặp khó trong việc duy trì và mở rộng thị trường.

Về khoa học, công nghệ, thế giới đang chứng kiến bước nhảy vọt của trí tuệ nhân tạo và tự động hóa, trong khi phần lớn doanh nghiệp trong nước quy mô nhỏ, khả năng tiếp cận hạn chế. Sự chậm trễ này khiến doanh nghiệp khó theo kịp chuẩn mực mới từ các tập đoàn đa quốc gia.

Ngoài ra, kết nối và hợp tác giữa khu vực chính sách công với cộng đồng doanh nghiệp vẫn rời rạc. Thiếu sự gắn kết giữa hiệp hội ngành hàng, tổ chức hỗ trợ và doanh nghiệp khiến sức mạnh tập thể chưa được phát huy.

Bà Trần Thanh Hòa, Trưởng ban Kết nối giao thương, Liên minh Hỗ trợ Công nghiệp Việt Nam (Visa). Ảnh: Hải Sơn

Bà Trần Thanh Hòa, Trưởng ban Kết nối giao thương, Liên minh Hỗ trợ Công nghiệp Việt Nam (Visa), bổ sung thêm 3 rào cản là khoảng cách tiêu chuẩn chất lượng, áp lực cạnh tranh về giá với thị trường Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) và thiếu cơ sở dữ liệu ngành hàng công nghiệp hỗ trợ.

“Chỉ khi doanh nghiệp liên kết để giảm chi phí, xây dựng dữ liệu ngành minh bạch, khả năng kết nối với doanh nghiệp FDI mới thuận lợi hơn”, bà Trần Thanh Hòa nhấn mạnh.

Từ góc độ chuyển đổi số, ông Nguyễn Hoàng Dũng, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Phần mềm Digiwin Việt Nam, nhận định, doanh nghiệp Việt mới chỉ manh nha số hóa 5 - 6 năm gần đây, trong khi doanh nghiệp một số quốc gia đã làm điều này từ 20 năm trước. Sự "chậm chân" khiến doanh nghiệp trong nước khó cạnh tranh, nếu không nhanh chóng “đi tắt, đón đầu” bằng công nghệ hiện đại.

Chính sách mới mở ra vận hội cho doanh nghiệp

Trong bối cảnh khó khăn, Chính phủ đã ban hành Nghị định 205/2025/NĐ-CP (sửa đổi) về phát triển công nghiệp hỗ trợ, được kỳ vọng là cú hích mạnh mẽ. Ông Nguyễn Mạnh Linh cho biết, nghị định mở rộng ưu đãi về tài chính, đất đai, tín dụng, khoa học, công nghệ và đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Đặc biệt, Nghị định 205 đã đơn giản hóa thủ tục hành chính, giúp doanh nghiệp tiếp cận hỗ trợ nhanh hơn. Các doanh nghiệp tham gia sản xuất sản phẩm ưu tiên còn được hỗ trợ trực tiếp, từ đó nâng cao năng lực để trở thành nhà cung ứng trong chuỗi sản xuất toàn cầu.

Ông Nguyễn Mạnh Linh, Phó Trưởng phòng Nghiên cứu Công nghiệp, Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (Bộ Công Thương). Ảnh: Hải Sơn

Nghị định cũng thúc đẩy các chương trình hợp tác giữa tổ chức, tập đoàn đa quốc gia và doanh nghiệp trong nước, đi kèm hoạt động xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại và kết nối giao thương. Đây là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam vừa nâng cao năng lực nội tại, vừa quảng bá hình ảnh, sản phẩm ra quốc tế.

“Cùng với quyết tâm đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế và phát triển khu vực tư nhân, Chính phủ đang kiến tạo môi trường thuận lợi để công nghiệp hỗ trợ bứt phá. Tuy nhiên, chính sách chỉ thực sự hiệu quả nếu doanh nghiệp tích cực tham gia, đóng góp ý kiến và phản biện nhằm hoàn thiện khung pháp lý”, ông Nguyễn Mạnh Linh nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, để tận dụng vận hội từ chính sách mới, doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc cập nhật cơ chế, tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời đầu tư vào công nghệ, số hóa quy trình sản xuất. Việc tham gia các hiệp hội ngành hàng, tổ chức hỗ trợ không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận chính sách nhanh chóng mà còn tạo kênh kết nối hiệu quả với doanh nghiệp FDI.

Ông Nguyễn Hoàng Dũng, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Phần mềm Digiwin Việt Nam. Ảnh: Hải Sơn

Ông Nguyễn Hoàng Dũng, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Phần mềm Digiwin Việt Nam cho rằng, muốn vượt rào cản, doanh nghiệp phải xác định chiến lược dài hạn, kiên trì đầu tư vào chất lượng, công nghệ và dữ liệu. Khi doanh nghiệp trong nước đủ sức đáp ứng yêu cầu khắt khe từ FDI, khoảng cách về tiêu chuẩn sẽ được rút ngắn, tạo điều kiện cho sản phẩm Việt tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị.

Còn theo bà Trần Thanh Hòa, tham gia triển lãm, hội chợ công nghiệp hỗ trợ như FBC ASEAN 2025 cũng là cơ hội vàng để doanh nghiệp giới thiệu sản phẩm, tìm kiếm đối tác và học hỏi mô hình thành công từ các doanh nghiệp quốc tế. Đây là bước đi quan trọng để nâng cao vị thế doanh nghiệp Việt trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Hải Sơn