Tháo điểm nghẽn để dự án đường Hồ Chí Minh, đoạn qua An Giang về đích đúng hạn

Ban quản lý dự án đường Hồ Chí Minh kiểm tra công trình cầu Cái Lớn. (Ảnh: Văn Sĩ/TTXVN)

Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Rạch Sỏi-Bến Nhất, Gò Quao-Vĩnh Thuận dài hơn 51 km, kết nối An Giang-Kiên Giang-Cà Mau, được kỳ vọng tạo trục động lực thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội cho vùng Tây Nam Bộ.

Tuy nhiên, sau hơn bảy tháng thi công, tiến độ dự án mới đạt hơn 51%, đang chịu áp lực lớn từ vướng mắc giải phóng mặt bằng, thiếu nguồn vật liệu và khó khăn trong tổ chức thi công, đòi hỏi các địa phương phải tập trung tháo gỡ để bảo đảm mục tiêu hoàn thành cuối năm 2025.

Điểm nghẽn mặt bằng

Dự án đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh, đoạn Rạch Sỏi-Bến Nhất, Gò Quao-Vĩnh Thuận trên địa bàn 2 tỉnh An Giang và Cà Mau đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 255/QĐ-TTg ngày 17/3/2023.

Dự án Rạch Sỏi-Bến Nhất, Gò Quao -Vĩnh Thuận (gọi tắt dự án) là một trong 4 đoạn tuyến cuối cùng đang được triển khai thi công để cơ bản nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh theo Nghị quyết số 63/2022/QH15 ngày 16/6/2022 của Quốc hội.

Đoạn tuyến này tiêu chuẩn đường cấp III đồng bằng dài 51,94 km; trong đó, chiều dài qua địa bàn tỉnh An Giang 45,27 km và tỉnh Cà Mau 6,67 km, trên tuyến xây dựng 25 cầu, với tổng mức đầu tư hơn 3.900 tỷ đồng.

Dự án kỳ vọng khi xây dựng hoàn thành góp phần phát triển mạng lưới giao thông vận tải, nâng cao năng lực khai thác, giảm thiểu tai nạn giao thông, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh khu vực của tỉnh An Giang và Cà Mau.

Đặc biệt, dự án góp phần thực hiện thành công Nghị quyết 13-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, là vùng phát triển hiện đại, sinh thái, văn minh, có chất lượng sống cao, là trung tâm kinh tế nông nghiệp bền vững, ứng dụng công nghệ cao của quốc gia và khu vực.

Khởi công tháng 3/2024, dự án dự kiến hoàn thành tháng 12/2025 nhưng mục tiêu này khó đạt được vì đến cuối tháng 10, dự án chỉ hoàn thành hơn 51% khối lượng công việc và đang gặp nhiều trở ngại, ảnh hưởng đến tiến độ.

Ông Võ Duy Hưng, Trưởng Phòng điều hành dự án 2 - Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh cho biết, nguyên nhân chậm tiến độ do trong quá trình triển khai dự án có sự thay đổi về Luật Đấu thầu và Luật Đất đai.

Dự án khởi công đầu tháng 3/2024 nhưng đến tháng 5/2024 mới bắt đầu bàn giao mặt bằng và diễn ra không liên tục nên việc thi công của nhà thầu không được đồng bộ và tập trung tổng lực.

Mặc dù công tác giải phóng mặt bằng toàn tuyến đến nay đạt gần 97%, nhưng dự án còn vướng khoảng 1,69 km tại các xã Châu Thành, Gò Quao, Vĩnh Tuy và Vĩnh Phong và 1 cầu Cạnh Đền thuộc địa bàn tỉnh An Giang.

Ủy ban Nhân dân tỉnh An Giang đã chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị liên quan và địa phương quyết liệt tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đẩy nhanh tiến độ để bàn giao toàn bộ mặt bằng trong tháng 10/2025.

Tuy nhiên, dự kiến trong tháng 11/2025 mới bàn giao 100% mặt bằng toàn tuyến cho nhà thầu thi công, nguy cơ tiếp tục chậm tiến độ, ảnh hưởng đến kế hoạch hoàn thành dự án.

Thực tế trên công trường, các nhà thầu mới tiếp cận để thi công được 22 cầu và phần đường được bàn giao mặt bằng, các vị trí còn lại chưa thi công. Nguyên nhân do phần cầu chưa được bàn giao mặt bằng và chưa có đường tiếp cận thi công 3 vị trí cầu; phần đường còn lại 1,69 km chưa được bàn giao mặt bằng nên chưa triển khai thi công; chưa di dời công trình hạ tầng kỹ thuật 6 vị trí giao cắt với đường Hồ Chí Minh thuộc địa bàn các xã Gò Quao, Vĩnh Tuy và Vĩnh Phong.

Tiếp đến, mặc dù dự án được áp dụng cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 106/2023/QH15 ngày 28/11/2023 của Quốc hội nhưng do triển khai sau so với các dự án cao tốc trục dọc và trục ngang khoảng 1 năm nên tại thời điểm triển khai, các mỏ cát đã được các địa phương cấp mỏ theo cơ chế đặc thù cho các dự án này nên hầu hết không còn mỏ cát để cấp cho dự án thi công.

Cạnh đó, việc triển khai đồng loạt các dự án nên nguồn cung cấp vật liệu cát, đá thương mại thiếu hụt làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ thi công công trình. Nhà thầu đã nỗ lực huy động vật liệu từ các nguồn thương mại, nhập khẩu để đưa về công trường nhưng cũng không thể đáp ứng được tiến độ.

Ngoài ra, dự án chủ yếu xây dựng tuyến mới qua vùng nuôi trồng thủy sản, trồng lúa, các đường giao thông giao cắt hầu hết là đường đất, đường bê tông phục vụ dân sinh; đồng thời, nhiều kênh rạch nhỏ, khổ thông thuyền bé với nhiều cầu dân sinh dẫn đến khó khăn trong việc huy động máy móc, thiết bị đến công trường, thời gian kéo dài.

Thời gian thi công thực tế bị rút ngắn, đặc biệt trong điều kiện nhiều đoạn phải có thời gian chờ lún cố kết nền đường kéo dài từ 10 - 12 tháng, nhằm đảm bảo chất lượng dự án công trình.

Cầu Cái Lớn thuộc dự án đường Hồ Chí Minh đang vướng mặt bằng 2 bên móng cầu, ảnh hưởng tiến độ thi công. (Ảnh: Văn Sĩ/TTXVN)

Nỗ lực nối thông

Ông Võ Duy Hưng, Trưởng Phòng điều hành dự án 2 - Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh cho biết, Bộ Xây dựng đề nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh An Giang chỉ đạo các sở, ban ngành, đơn vị liên quan và địa phương thực hiện hoàn thành giải phóng mặt bằng dự án bàn giao trong tháng 11/2025.

Trên cơ sở đó, Ban Quản lý dự án yêu cầu các nhà thầu huy động máy móc, thiết bị, nhân lực, vật lực để tập trung thi công ngay sau khi được bàn giao phần mặt bằng còn lại.

Mặt khác, Ban Quản lý dự án chỉ đạo tư vấn thiết kế nghiên cứu giải pháp rút ngắn thời gian xử lý kỹ thuật để các đoạn bàn giao mặt bằng chậm có thể về đích cùng với những đoạn đã bàn giao thi công trước đó, để tiến độ hoàn thành theo yêu cầu.

Tiếp đến, giải quyết tình trạng khan hiếm vật liệu, tỉnh Vĩnh Long đã thống nhất với Bộ Xây dựng điều chuyển 400.000 m³ cát từ hai mỏ trên sông Tiền sang phục vụ thi công dự án Rạch Sỏi-Bến Nhất, Gò Quao-Vĩnh Thuận theo cơ chế đặc thù, tháo gỡ khó khăn về nguồn cung vật liệu cho dự án.

Đồng thời, các nhà thầu tích cực tìm thêm nguồn cung, hợp đồng với chủ mỏ khai thác kết hợp với nhập khẩu cát phục vụ thi công dự án.

Cùng với đó, Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh tổ chức nghiên cứu các giải pháp kỹ thuật để khắc phục thời gian chậm trễ. Cụ thể là điều chỉnh các giải pháp xử lý nền đất yếu để rút ngắn thời gian chờ lún; phân loại và ưu tiên các đoạn cần đắp gia tải trước trong điều kiện công suất huy động cát đắp về công trường còn thấp; yêu cầu nhà thầu huy động tối đa thiết bị, nhân lực để thi công ngay khi mặt bằng được bàn giao.

Ông Hoàng Văn Quý, Công ty tập đoàn Thành Huy, Chỉ huy trưởng thi công của Nhà thầu Thành Huy đoạn Km30+400 đến Km 37+300 tại công trình đường Hồ Chí Minh đoạn Bến Nhứt-Gò Quao-Vĩnh Thuận chia sẻ, dự án đang bước vào giai đoạn then chốt, nhà thầu tập trung toàn bộ máy móc và nhân lực để thi công đắp gia tải, đảm bảo hoàn thành đỉnh gia tải trong tháng 11 tại những vị trí mà mặt bằng đã được bàn giao.

Trước tình hình nguồn vật tư vật liệu khan hiếm và khó khăn, nhà thầu đã chủ động tìm kiếm các giải pháp thay thế, huy động thêm nguồn đá, bổ sung vào gói dự án này 200.000 m³ đá để tăng cường nguồn vật liệu đắp gia tải.

Công trường duy trì hoạt động ba ca và bốn mũi thi công, bố trí đầy đủ máy móc, trang thiết bị, nỗ lực khắc phục những khó khăn từ điều kiện khách quan để bù đắp lại tiến độ bị chậm của dự án.

Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh cùng tỉnh An Giang đang nỗ lực thi công dự án hoàn thành trong thời gian sớm nhất, mặc dù vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức phía trước.

Đây là tuyến giao thông quan trọng kết nối các tỉnh miền Tây Nam bộ, tạo thành trục giao thông huyết mạch giúp lưu thông hàng hóa, nông sản, thủy sản thuận lợi, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

Mặt khác, việc hoàn thiện tuyến đường góp phần khai thác tiềm năng du lịch sinh thái, văn hóa và biển đảo của khu vực; giảm chi phí logistics, tăng khả năng cạnh tranh cho sản phẩm địa phương; tạo động lực phát triển đô thị, khu-cụm công nghiệp, dịch vụ hậu cần và thu hút đầu tư.

Dự án hoàn thành đưa vào khai thác là một phần trong chiến lược hoàn thiện mạng lưới đường Hồ Chí Minh trên toàn quốc, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long./.

(TTXVN/Vietnam+)