Thành phố Hồ Chí Minh: Từ Nghị quyết 57 đến Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc tế

Khu công nghệ cao thành phố Hồ Chí Minh được xác định là một trong 4 trụ cột xây dựng Trung tâm ĐMST và Khởi nghiệp quốc tế. Ảnh: SHTP.

Mục tiêu lớn

Theo Sở khoa học và Công nghệ (KHCN) thành phố Hồ Chí Minh, thành phố xác định nhiệm vụ xây dựng Đề án phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo (ĐMST) và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế, thực chất là quá trình phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của thành phố ngang tầm khu vực. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 lọt vào Top 100 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu và Top 3 khu vực Đông Nam Á.

Thành phố Hồ Chí Minh đã tham khảo các mô hình tương tự thành công trên thế giới như Silicon Valley (Mỹ), Zhongguancun (Trung Quốc), High Tech Campus Eindhoven (Hà Lan), Station F (Pháp) và Block 71 (Singapore). Bốn nhóm giải pháp chính cũng được xác định gồm: Thể chế - Chính sách, đầu tư - Tài chính, phát triển nhân lực và Hợp tác quốc tế.

Thành phố Hồ Chí Minh hội tụ đủ điều kiện trở thành Trung tâm ĐMST và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế. Ảnh: Lam Vân

Đặc biệt, cơ chế Sandbox (thử nghiệm có kiểm soát) và PPP (hợp tác công tư) được nhấn mạnh là đòn bẩy trọng tâm để thúc đẩy thử nghiệm công nghệ mới. Thành phố cũng đã xác định 3 phần việc chính để triển khai đề án, gồm: Hoàn thiện khung chính sách; phát triển hạ tầng đổi mới sáng tạo và xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao.

Nói rõ hơn về vấn đề này, ông Nguyễn Minh Huấn, Trưởng phòng Quản lý công nghệ (Sở KHCN) thông tin, các tiêu chí của một Trung tâm ĐMST quốc tế phải có tư cách pháp nhân, quy mô hạ tầng trên 5.000m², đội ngũ ít nhất 20 chuyên gia quốc tế, kết nối chính thức với ít nhất 5 Trung tâm ĐMST toàn cầu, ươm tạo 100 dự án khởi nghiệp/năm; thành lập 30 doanh nghiệp sáng tạo/năm; thu hút tối thiểu 5 triệu USD đầu tư quốc tế/năm.

Về phần mình, thành phố Hồ Chí Minh cũng đã xác định tạo một hệ sinh thái ĐMST bao gồm 4 mô hình lõi tại Đại học Quốc gia, Khu Công nghệ cao, Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo thành phố Hồ Chí Minh (SIHUB) và tại các doanh nghiệp lớn (khu vực tư nhân). Mục tiêu là tạo ra các cơ chế, chính sách vượt trội để bảo đảm tính khả thi và khả năng phối hợp hiệu quả giữa các nhóm mô hình trên.

Tòa nhà Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo thành phố Hồ Chí Minh (SIHUB) mới đi vào hoạt động. Ảnh: SIHUP

Ông Trần Trọng Tuyên, Phó Giám đốc Sở KHCN cho biết, việc xây dựng Trung tâm ĐMST và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế tại thành phố Hồ Chí Minh là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được thành phố giao cho Sở chủ trì, phát huy những cơ chế chính sách vượt trội mà Đảng và Nhà nước mới ban hành, áp dụng tại thành phố Hồ Chí Minh và cả nước trong kỷ nguyên mới.

Tận dụng nền tảng sẵn có

Khu công nghệ cao thành phố Hồ Chí Minh (SHTP) đang nổi lên với vai trò hạt nhân xây dựng mô hình Trung tâm ĐMST và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế tại thành phố. Ông Nguyễn Nghĩa Hiệp, Phó Trưởng ban Quản lý SHTP cho biết, sau hơn 20 năm hình thành và phát triển, SHTP đã thu hút hơn 163 dự án công nghệ cao, tổng vốn đầu tư 12,5 tỷ USD, với sự tham gia của các tập đoàn công nghệ lớn như Intel, Samsung, Nidec…

Nhà máy của Samsung tại Khu công nghệ cao thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: SHTP

“SHTP là nơi triển khai các công nghệ chủ lực như AI, bán dẫn, công nghệ sinh học, công nghệ số, đồng thời, vận dụng cơ chế Sandbox và PPP nghiên cứu, thử nghiệm và thương mại hóa công nghệ cao… sẵn sàng trở thành một trung tâm đổi mới sáng tạo quốc tế”, ông Nguyễn Nghĩa Hiệp khẳng định.

Tại thành phố Hồ Chí Minh còn có Tổ hợp Không gian sáng tạo CMC (CMC Creative Space - CCS) của Tập đoàn CMC, đặt tại Khu chế xuất Tân Thuận, điển hình cho hình thức hợp tác công tư trong phát triển công nghệ. Đây là công trình đầu tiên tại Việt Nam đạt chuẩn quốc tế Uptime Tier III ở cả ba hạng mục: Thiết kế - Xây dựng - Vận hành.

CMC cũng đang triển khai Dự án CMC Hyperscale Data Center tại Khu công nghệ cao, dự kiến khởi công trong quý I-2026. Đây sẽ là trung tâm dữ liệu quy mô lớn, cung cấp hạ tầng lưu trữ và năng lực tính toán đạt chuẩn quốc tế, phục vụ cho các nền tảng trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây (Cloud) và chuyển đổi số của thành phố Hồ Chí Minh.

Ông Đinh Tuấn Trung, Phó Tổng Giám đốc CMC Telecom, thông tin thêm: CMC còn phối hợp với Trung tâm Cách mạng công nghiệp 4.0 (C4IR) xây dựng Khung chuyển đổi AI cho thành phố Hồ Chí Minh. Đây là bộ khung chiến lược AI cấp địa phương đầu tiên tại Việt Nam, tạo nền tảng quan trọng để hình thành hệ sinh thái ĐMST, thúc đẩy kinh tế số...

Mô hình Tổ hợp Không gian sáng tạo CMC (CMC Creative Space - CCS) tại thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: CMC

Theo Phó Giám đốc Sở KHCN thành phố Hồ Chí Minh Lê Thanh Minh, từ những nền tảng đang có, thành phố sẽ triển khai xây dựng Trung tâm ĐMST và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế theo 4 mô hình định hướng, gồm: Trung tâm ĐMST tại Đại học Quốc gia thành phố, phát triển đào tạo, nghiên cứu chuyên sâu, thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Trung tâm ĐMST tại SHTP chuyên nghiên cứu và phát triển công nghệ cao, kết hợp với các tập đoàn công nghệ lớn. Mô hình SIHUB sẽ được nâng cấp trở thành đầu mối triển khai chính sách hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Các mô hình Trung tâm ĐMST do doanh nghiệp, tập đoàn lớn thành lập và vận hành, có sự bảo trợ và điều phối của Nhà nước...

“Sự kết hợp các mô hình phát triển trung tâm ĐMST và khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế này góp phần tạo nên sự đa dạng, bảo đảm sự cân bằng giữa khu vực công và tư, giữa nghiên cứu - ứng dụng - thương mại hóa, đồng thời, phù hợp với định hướng phát triển thành phố Hồ Chí Minh trở thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc tế của khu vực Đông Nam Á, theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TƯ và Nghị quyết 98/2023/QH15”, ông Lê Thanh Minh nhấn mạnh.

Nam Trung