Thanh Hóa quyết tâm không để gián đoạn Chương trình nông thôn mới

Sau khi thực hiện việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ, tỉnh Thanh Hóa là một trong những địa phương có số lượng đơn vị hành chính cấp xã được hợp nhất tương đối lớn. Việc này đã góp phần tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, tuy nhiên cũng đặt ra không ít thách thức trong triển khai các chương trình, chính sách, trong đó có Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM).

Thực tế cho thấy, sau khi hợp nhất, nhiều xã mới hình thành có xuất phát điểm không đồng đều, dẫn đến việc rà soát, điều chỉnh và thực hiện các tiêu chí NTM gặp khó khăn. Một số địa phương sau khi hợp nhất từ xã đạt chuẩn và chưa đạt chuẩn, phải xây dựng lại lộ trình phù hợp. Nhiều công trình hạ tầng xuống cấp, hệ thống chính trị cơ sở cần thời gian củng cố, nguồn lực đầu tư bị giãn ra, nguy cơ làm gián đoạn tiến độ chương trình xây dựng nông thôn mới là điều hoàn toàn có thể xảy ra nếu không có giải pháp quyết liệt, đồng bộ. Tuy nhiên, với tinh thần chủ động, quyết tâm chính trị cao, tỉnh Thanh Hóa đã xác định rõ, việc hợp nhất không làm chậm tiến độ, không làm giảm chất lượng nông thôn mới.

Thanh Hóa đã xác định rõ, việc hợp nhất không làm chậm tiến độ, không làm giảm chất lượng nông thôn mới.

Những con số biết nói

Từ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân cùng những cách làm cụ thể, linh hoạt, sáng tạo, Thanh Hóa đã “ghi tên” vào danh sách những địa phương dẫn đầu cả nước về số xã, đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, và là tỉnh có 4 huyện NTM nâng cao đầu tiên của Khu vực Bắc Trung Bộ.

Giai đoạn 2021-2025, toàn tỉnh có 8 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; 64 xã và 261 thôn, bản đạt chuẩn NTM; 4 huyện và 103 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 31 xã, 598 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.

Lũy kế đến nay, tỉnh Thanh Hóa đã có 15 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; 374/449 xã, 831 thôn, bản đạt chuẩn NTM (đã “xóa trắng” xã NTM trên địa bàn huyện Mường Lát); 4 huyện, 125 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 33 xã, 629 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; có 645 sản phẩm OCOP đã được công nhận.

Thanh Hóa có hơn 600 sản phẩm OCOP đã được công nhận.

Trong giai đoạn 2021-2024 đã hiến khoảng hơn 1,9 triệu m2 đất. Các hộ dân đã dời, phá dỡ khoảng 700 nhà ở dân cư trị giá 60 tỉ đồng; phá dỡ hơn 2.400 công trình gồm tường rào, cổng nhà, sân, nhà vệ sinh... trị giá hơn 90 tỉ đồng; Nhân dân đóng góp tiền mặt hơn 900 tỉ đồng và hơn 870 nghìn ngày công lao động, trị giá khoảng 320 tỉ đồng.

Cùng với đó, các chương trình chuyên đề hỗ trợ thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM cũng được triển khai hiệu quả như: Chương trình OCOP; Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng NTM, hướng tới NTM thông minh; Chương trình tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn; Chương trình phát triển du lịch nông thôn; Chương trình khoa học và công nghệ phục vụ xây dựng NTM; Chương trình nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện tiêu chí an ninh - trật tự trong xây dựng NTM. Riêng Chương trình OCOP giai đoạn 2021-2025 toàn tỉnh có 582 sản phẩm OCOP được công nhận. Trong đó có 2 sản phẩm 5 sao…

Quyết tâm không để gián đoạn

Sau hợp nhất, tỉnh Thanh Hóa xác định chương trình xây dựng NTM không chỉ là bài toán về hoàn thiện hạ tầng hay tăng số xã đạt chuẩn, mà là cả một quá trình nâng cao chất lượng sống toàn diện cho người dân nông thôn không bị dừng lại hay gián đoạn.

Trung tâm Phục vụ hành chính công xã cách mạng Thiệu Toán.

Trên quê hương cách mạng Thiệu Toán, ông Trịnh Đức Hùng, Chủ tịch UBND xã cho biết: Địa phương được thành lập trên cơ sở sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thị trấn Hậu Hiền và các xã Thiệu Chính, Thiệu Hòa, Thiệu Toán (huyện Thiệu Hóa trước đây). Trước khi hợp nhất, Hậu Hiền đã đạt tiêu chí thị trấn đô thị văn minh, 2 xã Thiệu Chính và Thiệu Toán đạt NTM nâng cao, còn theo lộ trình xã Thiệu Hòa sẽ đạt NTM nâng cao vào năm 2025. Được biết, Chính phủ sẽ có bộ tiêu chí mới về xây dựng NTM. Tuy nhiên, với tinh thần không để gián đoạn trong việc xây dựng nông thôn mới, hiện địa phương vẫn đang xây dựng NTM nâng cao theo bộ tiêu chí cũ, đây cũng là mục tiêu được chúng tôi đưa vào báo cáo chính trị Đại hội nhiệm kỳ này.

Ông Trịnh Đức Hùng, Chủ tịch UBND xã Thiệu Toán.

Quan điểm của lãnh đạo xã Thiệu Toán, việc xây dựng NTM, luôn lấy người dân làm trung tâm. Ngay sau khi vận hành chính quyền mới, việc vận hành bộ máy chính quyền mới diễn ra ổn định, bảo đảm phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt nhất; thủ tục liên quan đến người dân không để tồn đọng. Thời gian tới, một trong những ưu tiên hàng đầu của địa phương là phát triển hạ tầng giao thông, từng bước hoàn thiện các tuyến đường liên thôn, liên xã và kết nối với các trục giao thông chính của tỉnh. Song song với phát triển hạ tầng, địa phương cũng đang tập trung thúc đẩy phát triển công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, xem đây là hướng đi bền vững để giải quyết việc làm tại chỗ cho lao động nông thôn, đặc biệt là lao động trẻ. Theo quy hoạch, trên địa bàn xã có 3 cụm công nghiệp, sẽ giải quyết lượng lao động lớn trên địa bàn, góp phần phát triển bền vững cho Thiệu Toán.

Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, cùng sự đồng lòng của người dân, những năm gần đây, nông thôn Thanh Hóa đang chuyển mình mạnh mẽ, rõ nét, dễ nhìn thấy, rõ ràng là khang trang hơn, văn minh hơn và đáng sống hơn. Những kết quả đạt được là tiền đề quan trọng để Thanh Hóa tiếp tục khẳng định vị thế là điểm sáng của khu vực Bắc Trung Bộ trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, bền vững và hiện đại.

Thực tế, các địa phương trong tỉnh Thanh Hóa đều khẳng định: Một trong những điều chỉnh đáng chú ý là UBND các huyện, thị xã và thành phố chấm dứt hoạt động của Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia và Văn phòng Điều phối NTM cấp huyện. Toàn bộ hồ sơ, tài liệu liên quan được sắp xếp, bàn giao nguyên trạng khi có yêu cầu để bảo đảm hoạt động tiếp nối liên tục, không bị đứt quãng.

Đối với cấp xã thực hiện sắp xếp, tổ chức lại việc hưởng chế độ, chính sách theo chương trình NTM theo quy định sẽ tiếp tục duy trì như trước khi hợp nhẩ cho đến khi cấp có thẩm quyền ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc cho đến hết thời hạn thực hiện của chương trình NTM. Trường hợp xã thay đổi tên gọi, việc thực hiện chính sách sẽ sử dụng tên hành chính mới nhưng giữ nguyên quyền lợi đã được hưởng.

Ông Hà Huy Biến, Phó Bí thư Đảng ủy xã miền núi xa xôi Thiên Phủ cho rằng: Việc hợp nhất các xã, thôn, bản có quy mô dân số nhỏ đã tạo ra những đơn vị hành chính có quy mô lớn hơn, đủ điều kiện để huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong xây dựng nông thôn mới. Sau hợp nhất, như địa phương chúng tôi đã có điều kiện rà soát, điều chỉnh quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội phù hợp hơn với thực tiễn, từ đó nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM. Bộ máy hành chính được tinh gọn giúp tiết kiệm ngân sách, tạo điều kiện để tập trung nguồn lực vào đầu tư hạ tầng cơ sở: đường giao thông, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa...

Nhằm tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững, ngày 5/8/2025 Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã có yêu cầu các sở, ngành, UBND các xã, phường khẩn trương thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện các Chương trình MTQG cấp xã bảo đảm không gián đoạn công tác chỉ đạo thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM và Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025; ổn định đội ngũ cán bộ, bộ máy làm công tác xây dựng NTM và giảm nghèo bền vững theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ trong thời gian tới.

Đồng bào dân tộc thiểu số miền núi Thanh Hóa tích cực hiến đất làm đường xây dựng NTM.

Đồng thời, tiếp tục đẩy nhanh tiến độ giải ngân các nguồn vốn ngân sách nhà nước được giao, phấn đấu hoàn thành kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công và nguồn vốn sự nghiệp thực hiện 2 Chương trình trên trong năm 2025…Giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các đơn vị tiếp tục rà soát các văn bản có liên quan đến 2 Chương trình để tham mưu cho cấp có thẩm quyền kịp thời điều chỉnh, bổ sung hoặc bãi bỏ cho phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Nguyễn Doãn Anh đã ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của các cấp, các ngành, các địa phương trong tổ chức triển khai thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh. Phát huy những kết quả, thành tích đạt được trong những năm qua, với truyền thống đoàn kết, tinh thần quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy tin tưởng chắc chắn tỉnh Thanh Hóa sẽ tiếp tục thực hiện thành công Chương trình MTQG xây dựng NTM trong giai đoạn tiếp theo.

Như vậy, việc hợp nhất đơn vị hành chính cũng được tỉnh nhìn nhận là cơ hội để các địa phương điều chỉnh lại quy hoạch xây dựng nông thôn mới cho phù hợp với tình hình thực tế, tránh dàn trải, đầu tư manh mún. Đồng thời, đây cũng là thời điểm thích hợp để nâng cao chất lượng các tiêu chí, hướng tới xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, phát triển bền vững.

Đinh Huê