Thanh Hóa nỗ lực nâng cao chất lượng dân số bằng biện pháp 'tầm soát sớm'

Sàng lọc TS & SS đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời những bất thường của trẻ từ khi còn trong bụng mẹ và sau khi trẻ ra đời. Tại tỉnh Thanh Hóa, việc sàng lọc TS & SS đang ngày càng được nhiều bà mẹ quan tâm.

Chị Phạm Thị Phượng, xã Đồng Tiến (Thanh Hóa) cho biết: "Khác với 2 lần sinh trước, lần mang thai thứ 3 này, tôi đã chủ động tìm đến Bệnh viện Phụ sản Thanh Hóa để thực hiện sàng lọc trước sinh. Đây là những việc nên làm để cho con mình được sinh ra một cách khỏe mạnh. Sau sinh, tôi cũng sẽ đăng ký dịch vụ lấy máu gót chân để tầm soát và chữa trị kịp thời cho con nếu có phát hiện bất thường", chị Phượng chia sẻ.

Tỷ lệ SL TS & SS thời gian qua tại Thanh Hóa tăng cao rõ rệt.

Trong những năm qua, tỉnh Thanh Hóa đã triển khai có hiệu quả Chương trình mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh. Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh phối hợp với các ngành, đoàn thể, các địa phương đẩy mạnh công tác truyền thông về lợi ích khi thực hiện sàng lọc TS & SS, vận động phụ nữ chuẩn bị mang thai và đang mang thai thực hiện tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh tật trước sinh và sơ sinh.

Theo thống kê, từ đầu năm 2025 đến nay, Thanh Hóa có 3.202 trẻ em sinh ra được sàng lọc sơ sinh, 20.314 bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh, phát hiện 38 trường hợp nghi ngờ thiếu men G6PD. Chương trình cũng đã tổ chức 1 lớp tập huấn về mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh cho 80 cộng tác viên dân số, tổ chức 94 lần sinh hoạt câu lạc bộ khám sức khỏe trước hôn nhân với 4.700 người tham gia...

Thanh Hóa có 3.202 trẻ em sinh ra được sàng lọc sơ sinh, 20.314 bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh từ đầu năm 2025 đến nay.

Theo Dược sỹ CKII Bùi Hồng Thủy, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Thanh Hóa, mục đích của chương trình sàng lọc TS & SS được thực hiện nhằm giảm thiểu số trẻ sinh ra bị các bệnh, dị dạng nặng, phát hiện và can thiệp sớm hiệu quả, giúp trẻ bị các bệnh di truyền phát triển tốt, giảm tỷ lệ bệnh tật và tử vong.

Cũng theo ông Thủy, sàng lọc TS & SS là 2 quy trình tách biệt, sử dụng các biện pháp khác nhau và quãng thời gian làm xét nghiệm cũng khác nhau. Quy trình sàng lọc trước sinh được thực hiện bằng các xét nghiệm máu hoặc lấy bệnh phẩm từ thai nhi và siêu âm cho phụ nữ mang thai 3 tháng đầu, 3 tháng giữa giúp phát hiện sớm các bệnh Down, rối loạn di truyền, dị tật ống thần kinh, khuyết tật về tim...

Dược sỹ CKII Bùi Hồng Thủy, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Thanh Hóa cho biết: "Chương trình sàng lọc TS & SS được thực hiện nhằm giảm thiểu số trẻ sinh ra bị các bệnh, dị dạng nặng, phát hiện và can thiệp sớm hiệu quả, giúp trẻ bị các bệnh di truyền phát triển tốt, giảm tỷ lệ bệnh tật và tử vong".

Còn quy trình sàng lọc sơ sinh được thực hiện bằng cách lấy máu gót chân của trẻ trong vòng 24 - 72 giờ sau khi trẻ sinh ra - là một biện pháp dự phòng hiện đại, dùng kỹ thuật y khoa nhằm tìm kiếm để phát hiện ra các bệnh liên quan đến nội tiết, rối loạn chuyển hóa, di truyền ngay khi đứa trẻ vừa ra đời, cho phép phát hiện một số bệnh lý và tật, bệnh bẩm sinh như: thiểu năng trí tuệ, thiếu men G6PD, suy giáp trạng bẩm sinh, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh và tử vong sớm do tan máu bẩm sinh Thalassemia...

"Sàng lọc TS & SS không chỉ mang lại lợi ích cho mỗi cá nhân, mỗi gia đình mà còn mang ý nghĩa chiến lược đối với sự phát triển của cả cộng đồng và đất nước. Đầu tư vào sàng lọc chính là đầu tư vào sức khỏe, vào trí tuệ của thế hệ tương lai, từ đó góp phần nâng cao chất lượng dân số, tạo nền tảng vững chắc cho 1 thế hệ khỏe mạnh", ông Thủy nhấn mạnh.

Ngọc Hưng