Thanh Hóa không phát sinh trường hợp tàu cá mất kết nối VMS

Lực lượng chức năng xã Vạn Lộc (Thanh Hóa) kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện ra vào.

Chuyển biến rõ nét trong nhận thức của ngư dân

Xã Vạn Lộc là địa phương ven biển với nghề cá phát triển mạnh, có đội tàu đông đảo, chủ yếu là tàu công suất lớn chuyên vươn khơi xa. Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác phòng, chống IUU, UBND xã Vạn Lộc đã phối hợp với các đơn vị chức năng tiến hành rà soát toàn diện đội tàu cá và nhân lực tham gia khai thác thủy sản trên địa bàn.

Việc tuyên truyền tại Vạn Lộc cũng được triển khai quyết liệt. Lực lượng chức năng đã phối hợp tổ chức các buổi tuyên truyền trực tiếp, hướng dẫn ngư dân đăng ký, đăng kiểm, bổ sung giấy phép và duy trì hoạt động thiết bị giám sát hành trình 24/24 giờ khi ra khơi. Nhờ những biện pháp quyết liệt và đồng bộ, ngư dân xã Vạn Lộc ngày càng chủ động chấp hành pháp luật, hạn chế tối đa vi phạm IUU.

Ông Hoàng Văn Điều, chủ tàu cá TH-93388-TS, xã Vạn Lộc, tỉnh Thanh Hóa chia sẻ: "Sau quá trình tuyên truyền bền bỉ từ lực lượng biên phòng, chính quyền cơ sở cho đến các cơ quan truyền thông về khai thác IUU cũng như xác định đây là hành động để bảo vệ miếng cơm manh áo của mình, nên giờ chúng tôi rất nghiêm túc chấp hành. Mỗi chuyến ra khơi, chúng tôi đều cẩn thận ghi chép nhật ký khai thác thủy sản, bật VMS 24/24 giờ và tuyệt đối không xâm phạm vùng biển nước ngoài".

Ông Hà Văn Tùng, Phó trưởng Phòng Kinh tế, UBND xã Vạn Lộc cho biết, toàn xã hiện có 440 phương tiện khai thác; trong đó, có 159 tàu cá có chiều dài từ 12 - 15m. Đơn vị đã phối hợp với lực lượng chức năng hoàn thành việc thu thập dữ liệu nhân sự phục vụ quản lý tàu cá. Đây là cơ sở quan trọng để truy xuất, kiểm soát thông tin liên quan đến hoạt động khai thác thủy sản.

Không chỉ xã Vạn Lộc, thời gian qua, các địa phương ven biển khác trong tỉnh Thanh Hóa cũng nghiêm túc triển khai đồng bộ nhiều biện pháp phòng, chống khai thác IUU. Tại 4 cảng cá chỉ định cho tàu cá hoạt động vùng khơi trở ra cập cảng và đủ điều kiện xác nhận nguồn gốc khai thác thủy sản gồm Hòa Lộc, Lạch Hới, Lạch Bạng và Hải Châu, lực lượng Biên phòng phối hợp với lực lượng kiểm ngư, công an và chính quyền địa phương túc trực 24/24h, kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện ra vào cảng cá, bến cá.

Đồng hành cùng với ngư dân vươn khơi, bám biển, bên cạnh sự quan tâm, hỗ trợ của Trung ương, tỉnh Thanh Hóa đã ban hành nhiều đề án, chính sách nhằm thúc đẩy hoạt động khai thác thủy sản phát triển theo hướng hiệu quả, bền vững như: Đề án phát triển thủy sản nhanh và bền vững gắn với bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia trên biển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; chính sách hỗ trợ mua thiết bị giám sát hành trình và phí thuê bao dịch vụ thiết bị giám sát hành trình cho chủ tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên; chính sách hỗ trợ tàu cá khai thác vùng biển xa...

Mới đây, ngày 9/12/2025, Hội đồng nhân dân tỉnh Thanh Hóa ban hành 2 nghị quyết gồm Nghị quyết 51/2025/NQ-HĐND hỗ trợ ngư dân nâng cấp, thay thế thiết bị giám sát hành trình tàu cá trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa và Nghị quyết 49/2025/NQ-HĐND quy định quy trình, điều kiện và mức hỗ trợ ngư dân khắc phục rủi ro do thiên tai trên biển. Đây cũng là điểm tựa vững vàng, góp phần cổ vũ, động viên ngư dân tiếp tục gắn bó với nghề, yên tâm hơn trong mỗi chuyến vươn khơi bám biển.

Khẩn trương giải quyết dứt điểm tồn tại, hạn chế

Các địa phương ven biển ở Thanh Hóa nghiêm túc theo dõi, kiểm soát, giám sát hoạt động của các tàu cá không đủ điều kiện hoạt động khai thác thủy sản.

Bên cạnh kết quả đạt được, chống khai thác IUU của tỉnh Thanh Hóa vẫn còn một số tồn tại. Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa, tỉnh vẫn có 11 lượt tàu có khả năng tiếp tục mất kết nối trên 6 giờ. Hiện lực lượng chức năng đang tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm trong chống khai thác IUU. Hàng ngày, Sở Nông nghiệp và Môi trường lập danh sách tàu cá mất kết nối VMS và tàu cá vượt ranh giới cho phép trên biển gửi chính quyền địa phương, lực lượng Biên phòng để làm việc với chủ tàu xác nhận vụ việc mất kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép trên biển và yêu cầu khắc phục không để xảy ra tình trạng tàu cá mất kết nối VMS, vượt ranh giới khi hoạt động trên biển.

Bên cạnh đó, việc theo dõi, kiểm soát, giám sát hoạt động của các tàu cá không đủ điều kiện hoạt động khai thác thủy sản (hết hạn Giấy phép khai thác thủy sản) được thực hiện rất rốt ráo. Qua theo dõi, nắm bắt toàn tỉnh có 24 tàu chưa cấp lại giấy phép khai thác thủy sản; trong đó có 9 tàu đang trong quá trình chờ bán nên không có nhu cầu cấp phép để hoạt động; 5 tàu đang cải hoán, sửa chữa, thực hiện thủ tục đăng kiểm để được cấp phép; 7 tàu sai nghề và 3 tàu bị ngân hàng kê biên, bán đấu giá.

Tất cả những tàu cá không đủ điều kiện đi hoạt động nói trên UBND tỉnh Thanh Hóa đều chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường bàn giao cho UBND cấp xã tổ chức quản lý. Đến thời điểm này cả 24 tàu cá đều được giữ tại khu neo đậu tập trung do cấp xã thiết lập và quản lý và giao cán bộ phụ trách báo cáo hình ảnh, vị trí neo đậu hàng ngày. UBND tỉnh chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, Biên phòng và các địa phương vận động chủ tàu thực hiện các thủ tục để đủ điều kiện hoạt động; đồng thời, có văn bản gửi đến các tỉnh đề nghị kiểm soát chặt chẽ và xử lý nghiêm các vi phạm của nhóm tàu này.

Không chỉ siết chặt từ khâu quản lý, Thanh Hóa còn phân định rõ từng khu vực neo đậu tại cảng cá, tăng cường kiểm soát tàu dài từ 15m trở lên khi cập bến, và phối hợp liên ngành để xử lý các trường hợp vi phạm thủ tục, thiết bị hay giấy tờ hành nghề. Tàu không đủ điều kiện bị yêu cầu tập kết tại khu neo đậu và gắn biển cảnh báo, buộc chủ tàu tháo dỡ ngư lưới cụ để tránh tái phạm. Trên biển, các đoàn tuần tra liên ngành thường xuyên kiểm tra, xử lý nghiêm vi phạm, đặc biệt là hành vi cố ý tắt thiết bị giám sát, khai thác sai vùng hoặc sử dụng ngư cụ cấm. Lực lượng chức năng cũng tích cực hỗ trợ ngư dân cập nhật dữ liệu tàu cá vào VnFishbase và hệ thống trực tuyến để quản lý, theo dõi minh bạch.

Việc kiểm tra, xử lý vi phạm được siết chặt, các lực lượng chức năng trong tỉnh (Kiểm ngư, Biên phòng....) đã tập trung lực lượng, thành lập các đoàn tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tàu cá trên biển, tại các cửa lạch, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các tàu cá có hành vi vi phạm lĩnh vực thủy sản nhất là các hành vi vi phạm về khai thác IUU. Từ đầu năm 2025 đến nay đã xử phạt là 337 trường hợp với số tiền xử phạt là 5,08 tỷ đồng, 100% vi phạm được cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia.

Trong phiên họp lần thứ 27 Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Cao Văn Cường đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tiếp tục phát huy cao độ tinh thần để thực hiện đồng bộ các giải pháp tháo gỡ thẻ vàng thủy sản của EC; trong đó, chú trọng đến quản lý chặt chẽ, xử lý triệt để tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, xác minh xử lý tàu cá mất kết nối VMS để có cơ sở khép hồ sơ theo quy định, cũng như thường xuyên kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra vào cảng, sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng, bến cá và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác.

Nhờ những nỗ lực không ngừng nghỉ, bức tranh nghề cá Thanh Hóa ngày càng sáng rõ với 100% tàu cá thuộc diện đăng ký (2.910 tàu cá), đã nhập dữ liệu vào Hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia Vnfishbase và dữ liệu Google Sheet do Chi cục Biển đảo và Thủy sản thiết lập, phục vụ việc chỉ đạo, điều hành. 1.002/1.002 tàu cá có chiều dài 15m trở lên đã lắp giám sát hành trình (đạt tỷ lệ 100%). Tình trạng vi phạm vùng biển nước ngoài được chấm dứt hoàn toàn, không phát sinh số tàu cá mất kết nối VMS trên 6 giờ, mất kết nối trên 10 ngày và vượt ranh giới cho phép trên biển.

Bài, ảnh: Hoa Mai (TTXVN)