Thanh Hóa: Dấu ấn nổi bật từ Chương trình khuyến công quốc gia giai đoạn 2021-2025

Đa dạng đề án, hiệu quả lan tỏa

Thực hiện Quyết định số 1881/QĐ-TTg ngày 20/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình khuyến công quốc gia giai đoạn 2021-2025, Thanh Hóa đã chủ động ban hành các văn bản chỉ đạo, đồng thời xây dựng nhiều cơ chế, chính sách riêng. UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 05/2021/QĐ-UBND về quy chế quản lý kinh phí khuyến công, Quyết định số 2553/QĐ-UBND ngày 14/7/2021 phê duyệt Chương trình khuyến công địa phương giai đoạn 2022-2025 và nhiều văn bản chỉ đạo khác.

Trong giai đoạn 2021-2025, toàn tỉnh đã triển khai 85 đề án khuyến công, trong đó: 37 đề án thuộc Chương trình khuyến công quốc gia (KCQG), tổng kinh phí hỗ trợ 17,010 triệu đồng; 48 đề án thuộc Chương trình khuyến công địa phương (KCĐP), tổng kinh phí hỗ trợ 12,615 triệu đồng. Các đề án tập trung vào nhiều nội dung quan trọng, nổi bật là: 04 mô hình trình diễn kỹ thuật từ nguồn KCQG, kinh phí 4 tỷ đồng; 58 đề án hỗ trợ ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến, tổng kinh phí 17,150 triệu đồng (trong đó KCQG 8,850 triệu đồng, KCĐP 8,300 triệu đồng); 02 đề án hỗ trợ tham gia hội chợ trong nước, kinh phí 3,550 triệu đồng; 01 đề án quy hoạch chi tiết cụm công nghiệp Thiệu Vũ (Thiệu Hóa), kinh phí 380 triệu đồng.

Điểm nhấn của giai đoạn này chính là Đề án khuyến công quốc gia điểm triển khai từ năm 2023: “Hỗ trợ các cơ sở công nghiệp nông thôn phát triển sản xuất chế biến lâm sản giai đoạn 2023-2025”. Đề án đã tận dụng lợi thế nguồn gỗ rừng trồng dồi dào, hỗ trợ doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư công nghệ mới, mở rộng sản xuất và hướng tới thị trường xuất khẩu.

Nhờ đó, tổng kinh phí huy động cho Chương trình khuyến công toàn tỉnh đạt 115.820 triệu đồng, trong đó nguồn hỗ trợ từ Nhà nước chiếm 25,6% và vốn đối ứng từ các cơ sở công nghiệp nông thôn chiếm 74,4%.

Thúc đẩy công nghiệp nông thôn, nâng cao giá trị xuất khẩu

Theo đánh giá của UBND tỉnh, Thanh Hóa là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về hoạt động khuyến công giai đoạn 2021-2025. Nhiều mô hình, đề án đã khẳng định hiệu quả, đặc biệt trong lĩnh vực chế biến lâm sản. Cụ thể, toàn tỉnh đã hình thành 04 mô hình trình diễn kỹ thuật và hơn 20 đề án ứng dụng dây chuyền thiết bị đồng bộ phục vụ sản xuất gỗ ván ép, gỗ ghép thanh, nội thất… hướng đến xuất khẩu.

Hỗ trợ xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật trong chế biến lâm sản tại Công ty TNHH Lâm sản Đại Phát

Các doanh nghiệp tiêu biểu được hưởng lợi từ chương trình gồm: Công ty TNHH Lâm sản Đại Phát với sản phẩm gỗ ván ép phủ phim; Công ty TNHH SX TM Đồng Tâm với gỗ ván ép xuất khẩu; Công ty TNHH Hải Oanh và Công ty TNHH Xuyên Bình với gỗ ván ghép thanh phục vụ trang trí nội thất và xuất khẩu.

Không chỉ dừng ở những con số, nhiều doanh nghiệp đã ghi nhận hiệu quả thiết thực từ các đề án khuyến công.

Ông Vũ Đăng Bắc - Giám đốc Công ty TNHH Lâm sản Đại Phát, cho biết: “Nhờ được hỗ trợ ứng dụng dây chuyền sản xuất gỗ ván ép phủ phim, công ty đã tăng năng suất lên hơn 30%, tiết kiệm được chi phí nhân công và nhiên liệu. Sản phẩm đạt chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường xuất khẩu sang Hoa Kỳ, EU... Đặc biệt, sản phẩm ván ép phủ phim là sản phẩm lần đầu sản xuất thành công tại Thanh Hóa, phù hợp với nhu cầu thị trường xây dựng hiện nay tại một số nước Châu Á”.

Tương tự, ông Nguyễn Thế Cường - Giám đốc Công ty TNHH SX TM Đồng Tâm, chia sẻ: “Khuyến công đã giúp chúng tôi mạnh dạn đổi mới công nghệ, từ sản xuất nhỏ lẻ chuyển sang quy mô hiện đại. Từ chỗ chỉ tiêu thụ trong nước, đến nay công ty đã có hợp đồng xuất khẩu ổn định sang Nhật Bản và EU”.

Đối với các doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ như Hải Oanh và Xuyên Bình, chương trình khuyến công còn mang ý nghĩa khích lệ tinh thần. Ông Trần Văn Hải - Giám đốc Công ty TNHH Hải Oanh, đánh giá: “Nguồn vốn hỗ trợ tuy không lớn, nhưng là động lực quan trọng để chúng tôi đầu tư thêm máy móc, cải tiến quy trình, từ đó nâng cao chất lượng gỗ ghép thanh, tăng tính cạnh tranh trên thị trường”.

Những ghi nhận này cho thấy, chương trình khuyến công không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí đầu tư ban đầu, mà còn mở ra cơ hội tiếp cận công nghệ mới, tạo bệ phóng để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị xuất khẩu.

Song song với việc hỗ trợ ứng dụng công nghệ, chương trình còn chú trọng xúc tiến thương mại. UBND tỉnh đã hỗ trợ 04 lượt cơ sở tham gia Hội chợ quốc tế hàng thủ công mỹ nghệ (Gift Show), hơn 12 lượt doanh nghiệp tham gia hội chợ trong nước. Ngoài ra, chương trình còn giúp 03 cơ sở CNNT xây dựng và đăng ký nhãn hiệu cho 10 sản phẩm có thương hiệu trên thị trường.

Tác động lan tỏa của chương trình thể hiện rõ: doanh nghiệp mạnh dạn đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và mở rộng thị trường xuất khẩu. Đồng thời, hoạt động khuyến công đã tạo thêm việc làm, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu.

Vượt khó, hướng tới giai đoạn mới

Dù đạt nhiều kết quả nổi bật, việc thực hiện Chương trình khuyến công tại Thanh Hóa vẫn đối mặt không ít khó khăn. Một số ngành nghề tiểu thủ công nghiệp phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu, dễ bị ảnh hưởng bởi biến động quốc tế. Lao động nông thôn không đồng đều về tay nghề cũng là thách thức. Ngoài ra, một số mục tiêu khuyến công địa phương chưa thực hiện được, như: xây dựng 12 mô hình trình diễn kỹ thuật, 07 đề án ứng dụng dây chuyền máy móc đồng bộ, 02 mô hình sản xuất sạch hơn, 05 hệ thống xử lý môi trường, 04 quy hoạch cụm công nghiệp.

Nguyên nhân chính là do nhu cầu từ cơ sở còn hạn chế và nguồn kinh phí chưa đủ lớn để bao phủ toàn bộ mục tiêu.

Bước sang giai đoạn 2026-2030, Thanh Hóa đặt mục tiêu tiếp tục phát huy thế mạnh công nghiệp nông thôn, tập trung vào chế biến lâm sản, thủy hải sản, đá mỹ nghệ và sản xuất sạch hơn gắn với chuyển đổi số. UBND tỉnh đề xuất hỗ trợ từ 55-60 đề án ứng dụng máy móc tiên tiến, 40-45 đề án dây chuyền thiết bị đồng bộ, đồng thời triển khai từ 8-10 mô hình trình diễn kỹ thuật mới.

Đáng chú ý, Thanh Hóa định hướng mạnh vào chuyển đổi số trong doanh nghiệp CNNT, từ số hóa dữ liệu quản lý, tự động hóa quy trình sản xuất đến áp dụng công nghệ số trong quản trị, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo đà phát triển bền vững.

Với những kết quả nổi bật trong giai đoạn 2021-2025, có thể khẳng định Chương trình khuyến công đã trở thành “đòn bẩy” quan trọng giúp công nghiệp nông thôn Thanh Hóa phát triển mạnh mẽ, tạo việc làm, tăng giá trị xuất khẩu và đóng góp vào công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Sự thành công này không chỉ đến từ nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước, mà còn nhờ sự vào cuộc của cộng đồng doanh nghiệp và nông dân. Trong giai đoạn 2026-2030, cùng với định hướng sản xuất sạch hơn và chuyển đổi số, Thanh Hóa kỳ vọng sẽ tiếp tục giữ vững vị thế là một trong những tỉnh dẫn đầu cả nước về hoạt động khuyến công.

Hoàng Dương