Thanh Hóa – Cực tăng trưởng mới ở phía Bắc của Tổ quốc

Đến năm 2025, quy mô GRDP toàn tỉnh đạt 357.760 tỷ đồng, gấp 1,9 lần năm 2020, xếp thứ 8 toàn quốc. GRDP bình quân đầu người đạt 3.750 USD, tăng 1,7 lần so với năm 2020, một bước tiến mạnh mẽ, thể hiện năng lực điều hành linh hoạt, hiệu quả của chính quyền và sự năng động của cộng đồng doanh nghiệp.

Năm 2025, Thanh Hóa xếp thứ 7 cả nước về thương mại, kim ngạch xuất khẩu đạt 8 tỷ USD.

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch rõ nét theo hướng công nghiệp – dịch vụ – nông nghiệp, giảm dần phụ thuộc vào tài nguyên thiên nhiên. Tỷ trọng kinh tế số chiếm 18,7% GRDP, minh chứng cho nỗ lực không ngừng trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng sang chiều sâu, nâng cao năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) và hiệu quả đầu tư. Cùng với đó, các trung tâm kinh tế động lực như thành phố Thanh Hóa, Khu kinh tế Nghi Sơn, vùng công nghiệp phía Tây và hành lang phát triển ven biển tiếp tục được đầu tư mạnh mẽ, tạo trụ cột vững chắc cho phát triển toàn tỉnh.

Đáng chú ý, Nông nghiệp – lâm nghiệp – thủy sản phát triển toàn diện theo hướng ứng dụng công nghệ cao, hình thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với tiêu thụ và xuất khẩu. Nhiều sản phẩm nông sản mới của Thanh Hóa đã có mặt trên thị trường quốc tế, mang lại thu nhập cao cho người dân.

Trong 5 năm qua, Thanh Hóa đã nâng cấp, mở rộng và xây mới gần 710 km đường quốc lộ và tỉnh lộ, kết nối các trung tâm kinh tế, khu công nghiệp, vùng sản xuất và du lịch.

Chăn nuôi phát triển theo hướng trang trại, an toàn dịch bệnh, thân thiện môi trường; đàn gia súc, gia cầm tăng nhanh, nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước. Lâm nghiệp phát triển bền vững, thủy sản mở rộng cả về nuôi trồng và khai thác, dịch vụ hậu cần nghề cá ngày càng hiệu quả. Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) trở thành phong trào mạnh mẽ với 531 sản phẩm được công nhận, đưa Thanh Hóa đứng thứ 3 cả nước về số lượng sản phẩm OCOP, minh chứng cho sức sáng tạo và bản sắc văn hóa địa phương được “chuyển hóa” thành giá trị kinh tế.

Ở lĩnh vực công nghiệp – xây dựng, Thanh Hóa tiếp tục bứt phá. Hàng loạt dự án lớn được đưa vào hoạt động hiệu quả, đóng góp quan trọng cho ngân sách và tạo việc làm ổn định. Công nghiệp chế biến, chế tạo, năng lượng và vật liệu xây dựng tiếp tục giữ vai trò chủ lực. Lĩnh vực xây dựng tăng trưởng bình quân 7,34%/năm, hạ tầng đô thị và khu công nghiệp được đầu tư đồng bộ, tạo diện mạo hiện đại cho các trung tâm kinh tế.

Năm 2024, Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn đóng góp hơn 24.700 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước, từ các loại thuế nhập khẩu dầu thô và các thuế khác.

Khu kinh tế Nghi Sơn, “trái tim công nghiệp” của Thanh Hóa tiếp tục khẳng định vị thế là cực tăng trưởng quan trọng của vùng Bắc Trung Bộ. Hàng loạt nhà máy, dự án quy mô lớn như Lọc hóa dầu Nghi Sơn, Nhiệt điện Nghi Sơn, Xi măng Nghi Sơn... đã và đang đóng góp hàng chục nghìn tỷ đồng vào ngân sách mỗi năm.

Ở lĩnh vực dịch vụ – thương mại – du lịch, Thanh Hóa đạt mức tăng trưởng bình quân 8,01%/năm. Quy mô thị trường mở rộng, năm 2025 xếp thứ 7 cả nước về thương mại, kim ngạch xuất khẩu đạt 8 tỷ USD.

Du lịch có bước phát triển vượt bậc: năm 2024, Thanh Hóa xếp thứ 4 cả nước về lượng khách du lịch và thứ 5 về tổng thu du lịch. Các khu, điểm, sản phẩm du lịch mới liên tục được khai thác như Sầm Sơn, Hải Tiến, Pù Luông, Thành Nhà Hồ… góp phần nâng cao hình ảnh “xứ Thanh thân thiện, điểm đến hấp dẫn”.

Thanh Hóa kiên trì phương châm “chính quyền đồng hành cùng doanh nghiệp”, đẩy mạnh cải cách hành chính, hoàn thiện cơ chế chính sách, đơn giản hóa thủ tục và chuyển đổi mạnh sang môi trường làm việc điện tử. Đến nay, tỉnh có khoảng 22 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động, đạt 5,8 doanh nghiệp/1.000 dân, tăng đáng kể so với năm 2020. Nhiều doanh nghiệp tư nhân lớn đã chọn Thanh Hóa làm nơi đầu tư chiến lược, như Sun Group, Vingroup, Flamingo, T&T Group, FLC...

Tổng vốn đầu tư toàn xã hội giai đoạn 2021–2025 ước đạt 700,1 nghìn tỷ đồng, cao hơn 14% so với giai đoạn trước. Trong đó, vốn FDI chiếm tỷ trọng ngày càng lớn với 55 dự án được cấp phép mới; các nguồn vốn ODA được vận động và sử dụng hiệu quả. Đặc biệt, thu ngân sách nhà nước luôn vượt dự toán, nằm trong top 10 địa phương có số thu cao nhất cả nước, tốc độ tăng thu bình quân 10,5%/năm, vượt xa mục tiêu Đại hội đề ra. Cơ cấu chi ngân sách chuyển dịch theo hướng tăng chi đầu tư phát triển, giảm chi thường xuyên, ưu tiên cho các dự án động lực.

Trong 5 năm, Thanh Hóa đã nâng cấp, mở rộng và xây mới gần 710 km đường quốc lộ và tỉnh lộ, kết nối các trung tâm kinh tế, khu công nghiệp, vùng sản xuất và du lịch. Hệ thống hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, hạ tầng thương mại, dịch vụ, cấp điện, công nghệ thông tin… được đầu tư đồng bộ, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững. Phát triển đô thị được chú trọng; giai đoạn 2021–2025 có thêm 6 đô thị mới được công nhận, tỷ lệ đô thị hóa đạt 40%, đạt mục tiêu Nghị quyết Đại hội đề ra.

Hạ tầng đô thị được đầu tư hiện đại, văn minh, đóng vai trò trung tâm kết nối với nông thôn, cụm công nghiệp, điểm du lịch. Chương trình xây dựng nông thôn mới đạt kết quả nổi bật, Thanh Hóa nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước. Hệ thống hạ tầng nông thôn được đầu tư bằng nhiều nguồn lực; đường làng, ngõ xóm được bê tông hóa; cảnh quan sáng – xanh – sạch – đẹp; đời sống người dân không ngừng được nâng cao.

Không chỉ bứt phá về kinh tế, Thanh Hóa còn là điểm sáng về văn hóa, giáo dục, y tế và an sinh xã hội. Thanh Hóa xác định khoa học – công nghệ là động lực phát triển, tập trung đầu tư cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng đội ngũ nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất. Chuyển đổi số đạt kết quả ấn tượng trên cả ba trụ cột: chính quyền số, kinh tế số và xã hội số, giúp Thanh Hóa duy trì vị trí trong nhóm 15 tỉnh dẫn đầu cả nước về chuyển đổi số (DTI).

Các giá trị di sản, di tích, văn hóa xứ Thanh được bảo tồn, tôn tạo, gắn với phát triển du lịch. Phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, xây dựng xã, phường văn minh lan tỏa sâu rộng. Thể thao quần chúng phát triển mạnh; thể thao thành tích cao đạt 2.722 huy chương, đưa Thanh Hóa vào nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước – là niềm tự hào của thể thao Việt Nam.

Ngành giáo dục Thanh Hóa tiếp tục khẳng định vị thế “cái nôi hiếu học” của cả nước. Giáo dục mũi nhọn duy trì trong tốp đầu quốc gia; giáo dục đại trà có nhiều chuyển biến tích cực. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia 86,9%, vượt mục tiêu Đại hội. Công tác xã hội hóa giáo dục được đẩy mạnh, phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập phát triển sâu rộng, tạo môi trường học tập suốt đời cho người dân. Đến năm 2025, các chỉ tiêu về số giường bệnh, số bác sĩ/vạn dân, tỷ lệ xã đạt chuẩn y tế, tỷ lệ người tham gia BHYT đều đạt hoặc vượt kế hoạch.

Trong 5 năm qua, Thanh Hóa đã giải quyết việc làm cho 310.000 lao động, nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo và giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 1,56%/năm, vượt chỉ tiêu Đại hội. Tỉnh đặc biệt chú trọng chính sách với người có công, hộ nghèo, hộ khó khăn và đồng bào vùng sông nước. Hàng nghìn ngôi nhà tình nghĩa, nhà đại đoàn kết được xây dựng; các chương trình an sinh xã hội được triển khai đồng bộ, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng và chính quyền.

Từ một tỉnh còn nhiều khó khăn, Thanh Hóa đã vươn lên mạnh mẽ, khẳng định vị thế là cực tăng trưởng mới của phía Bắc Tổ quốc. Tốc độ tăng trưởng cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, thu hút đầu tư bứt phá, hạ tầng đồng bộ, đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao, tất cả đã tạo nên diện mạo mới cho xứ Thanh.

Đó không chỉ là thành quả của những con số, mà còn là kết tinh của ý chí, khát vọng và sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân Thanh Hóa. Từ nền tảng vững chắc ấy, Thanh Hóa đang từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành tỉnh kiểu mẫu, “nơi đáng sống, đáng đầu tư”, góp phần cùng cả nước thực hiện thắng lợi mục tiêu “Việt Nam hùng cường, thịnh vượng” vào giữa thế kỷ XXI.

Trần Thắng