Tháng Bảy về trong nỗi nhớ khôn nguôi

Lịch sử khắc ghi những anh hùng lấy thân mình đổi đất nước bình yên

Trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, nhiều đồng bào, chiến sĩ đã hy sinh, cống hiến xương máu, sức lực trên các chiến trường. Thấm nhuần đạo lý truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” của dân tộc và thấu hiểu sâu sắc giá trị của sự hy sinh, cống hiến to lớn của các anh hùng liệt sĩ, thương binh đối với đất nước, Đảng, Chính phủ, Bác Hồ và nhân dân ta đã dành tất cả tình thương yêu cho các chiến sĩ và đồng bào vì độc lập, tự do của Tổ quốc mà bị thương, hy sinh.

Đầu năm 1946, Hội giúp binh sĩ bị nạn ra đời ở Thuận Hóa (Bình Trị Thiên), rồi đến Hà Nội và một số địa phương khác, sau đó ít lâu được đổi thành Hội giúp binh sĩ bị thương. Ở Trung ương có Tổng Hội và Chủ tịch Hồ Chí Minh được bầu là Chủ tịch danh dự của Hội. Chiều ngày 28/5/1946, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Tổng Hội giúp binh sĩ bị nạn tổ chức một cuộc nói chuyện quan trọng để kêu gọi đồng bào gia nhập Hội và hăng hái giúp đỡ các chiến sĩ bị thương tùy theo điều kiện của gia đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đến dự. Sau đó, nhiều chương trình quyên góp, ủng hộ bộ đội được phát động, đáng chú ý nhất là cuộc vận động “Mùa đông binh sĩ”. Theo sáng kiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ủy ban vận động đã họp, phát động phong trào may áo trấn thủ cho chiến sĩ. Chiều ngày 17/11/1946, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Hội Liên hiệp Quốc dân Việt Nam tổ chức lễ xung phong “Mùa đông binh sỹ”, mở đầu cuộc vận động “Mùa đông binh sỹ” trong cả nước để giúp chiến sỹ trong mùa đông giá rét với sự có mặt của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thành viên Chính phủ. Ngay tại buổi lễ, Người đã cởi chiếc áo len đang mặc để tặng lại các binh sĩ.

Khi cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ, ngày 19/12/1946, theo Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân cả nước đã nhất tề đứng dậy kháng chiến với tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, số người bị thương và hy sinh trong chiến đấu tăng lên, đời sống của chiến sĩ, nhất là những chiến sĩ bị thương gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn. Trước tình hình trên, Đảng và Nhà nước ta đã đưa ra những chính sách quan trọng về công tác thương binh, liệt sĩ, góp phần ổn định đời sống vật chất và tinh thần cho thương binh, gia đình liệt sĩ.

Ngày 16/2/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chính thức ký Sắc lệnh số 20/SL “Quy định chế độ hưu bổng, thương tật và tiền tuất tử sĩ”. Đây là văn bản pháp quy đầu tiên khẳng định vị trí quan trọng của công tác thương binh, liệt sĩ và sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đến thương binh, bệnh binh và gia đình liệt sĩ. Từ tháng 7/1955, Đảng và Nhà nước ta quyết định đổi “Ngày Thương binh toàn quốc” thành “Ngày Thương binh - Liệt sĩ” để ghi nhận những hy sinh lớn lao của đồng bào, chiến sĩ cả nước cho chiến thắng vẻ vang của toàn dân tộc.

Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, theo Chỉ thị số 223/CT-TW ngày 8/7/1975 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, từ năm 1975, ngày 27/7 hằng năm chính thức trở thành “Ngày Thương binh - Liệt sĩ” của cả nước.

Ngày 27/7 đã đi vào lịch sử đất nước như một dấu ấn nhắc nhở mọi người về truyền thống "Uống nước nhớ nguồn", "Ăn quả nhớ người trồng cây" của dân tộc Việt Nam.

Còn nhiều liệt sỹ người Cao Bằng vẫn chưa "trở về" quê hương.

Tri ân quá khứ và dựng xây tương lai

Tháng 7 về trong niềm rưng rưng, xúc động. Từ khắp các nghĩa trang đến đài tưởng niệm liệt sĩ, từ các trại điều dưỡng thương binh đến mỗi gia đình, đâu đâu cũng đón những cuộc trở về, những hành động tri ân đầy ý nghĩa. Những tình cảm của nhân dân trên mọi miền đất nước đang làm ấm lòng các thương binh, liệt sĩ, động viên thân nhân, gia đình chính sách để họ vơi bớt đau thương, mất mát. Những hoạt động “Uống nước, nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” đang diễn ra như một lời tri ân tháng Bảy…

Tại tỉnh Cao Bằng - cội nguồn của quê hương cách mạng, trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, đã có 80.165 thanh niên Cao Bằng lên đường nhập ngũ, trong đó, có 3.471 thương binh và 8.326 người đã anh dũng hy sinh cho Tổ quốc nở hoa độc lập, kết trái tự do. Những chàng trai, cô gái miền non nước ra đi khi tuổi mới đôi mươi đã gửi lại nơi chiến hào, nay đã hóa thân vào đá, vào đất, vào những tán rừng. Những người nằm lại nơi đại ngàn kia vẫn hiện diện đâu đó trong tiếng gió, mùi khói nhang, trong từng giấc mơ thao thức của người ở lại.

Toàn tỉnh hiện đang quản lý, chăm sóc, phụng dưỡng và thực hiện chính sách cho 48.636 người có công với cách mạng, trong đó, 415 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng hiện còn sống 7 mẹ; 6.886 liệt sĩ; 1.476 cán bộ Lão thành cách mạng; 572 cán bộ tiền khởi nghĩa; 959 bệnh binh; 1.123 người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con đẻ của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học; 1.285 người có công giúp đỡ cách mạng; 93 người hoạt động kháng chiến bị bắt tù đày; 32.433 người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc được tặng huân, huy chương.

Đồng chí Quản Minh Cường, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh thăm Mẹ Việt Nam Anh hùng Nguyễn Thị Gia, xóm Tân Cường, xã Nam Tuấn. Ảnh: Thành Luân.

Việc thực hiện chế độ chính sách đối với người có công với cách mạng trên địa bàn tỉnh thời gian qua luôn được cấp ủy, chính quyền các cấp đặc biệt quan tâm, bằng những việc làm thiết thực, từ đó, phần nào xoa dịu nỗi đau chiến tranh, giúp các gia đình chính sách, người có công với cách mạng vươn lên trong cuộc sống. Bên cạnh đó, hơn 50 năm kể từ ngày đất nước thống nhất, các cơ quan chức năng tỉnh vẫn tiếp tục miệt mài các cuộc hành trình tìm kiếm hài cốt liệt sỹ của những người con Cao Bằng trên khắp các chiến trường Bắc - Nam.

Luôn xác định công tác chăm sóc gia đình thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng là trách nhiệm, tình cảm và vinh dự để thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã có công lao trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc; cấp ủy đảng, chính quyền các cấp tỉnh đã tích cực triển khai và thực hiện có hiệu quả các phong trào “Đền ơn, đáp nghĩa”, chăm sóc thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và người có công với cách mạng, với bằng nhiều hoạt động, việc làm cụ thể, thiết thực đầy trách nhiệm và nghĩa tình.

Đất nước đã hòa bình, nhưng chiến tranh chưa hẳn đã lùi xa, hằng ngày hàng giờ các thế lực thù địch, phản động lưu vong vẫn nhăm nhe chia cắt đất nước, những loại tội phạm nguy hiểm vẫn chực chờ cơ hội, thiên tai lũ lụt vẫn hoành hành. Thế hệ trẻ hôm nay càng phải thấu hiểu rằng hòa bình không phải là điều tự nhiên mà có. Đó là kết quả bao máu xương, mồ hôi, nước mắt và trí tuệ của hàng triệu người đi trước. Vì vậy, thế hệ trẻ không được phép thờ ơ hay vô cảm, cần sống có lý tưởng, hoài bão, trách nhiệm; phụng sự Tổ quốc từ những hành động nhỏ nhất: Học tập tốt, lao động hăng say, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, xây dựng bản thân và góp phần phát triển cộng đồng. Đó chính là cách thiết thực nhất để tri ân quá khứ và dựng xây tương lai.

Xuân Lam