Thái Nguyên: Chuyển mình mạnh mẽ sau 5 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia
Sau gần 5 năm triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025, tỉnh Thái Nguyên (theo địa giới hành chính cũ) đã đạt được nhiều kết quả toàn diện, góp phần quan trọng vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, phát triển bền vững và thu hẹp khoảng cách vùng miền.

Mô hình chăn nuôi bò đã giúp nhiều hộ nghèo tỉnh Thái Nguyên thoát nghèo bền vững. Ảnh: Hà Linh
Với quyết tâm chính trị cao và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, Thái Nguyên đã tập trung nguồn lực, phân cấp mạnh cho cơ sở, gắn với cơ chế trách nhiệm rõ ràng, giúp địa phương chủ động lựa chọn mô hình sinh kế, dự án hạ tầng phù hợp với nhu cầu thực tế của cộng đồng.
Từ năm 2022 đến nay, hơn 1.100 hộ dân được hỗ trợ xây mới nhà ở, gần 4.700 hộ được sử dụng nước sinh hoạt từ 57 công trình tập trung, hơn 2.300 hộ có bể chứa, téc nước. Trên 300 dự án phát triển sản xuất được triển khai, hỗ trợ hàng trăm hộ chuyển đổi nghề, đầu tư máy móc, công cụ sản xuất; nhiều mô hình liên kết theo chuỗi giá trị hình thành, giúp đồng bào thay đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi.
Cơ sở hạ tầng vùng đồng bào dân tộc thiểu số được cải thiện rõ rệt, với 1.031 công trình hạ tầng hoàn thành, trong đó hơn 90% thực hiện theo cơ chế đặc thù phát huy tính chủ động của cộng đồng. Đặc biệt, 553 tuyến đường giao thông nông thôn và 239 công trình thủy lợi đi vào sử dụng đã giúp người dân thuận lợi giao thương, phát triển sản xuất.

Tạo việc làm bền vững từ mô hình sinh kế do phụ nữ làm chủ ở Thái Nguyên. Ảnh: Hà Linh
Song song với đầu tư hạ tầng, Thái Nguyên chú trọng phát triển văn hóa, giáo dục, y tế và nâng cao sinh kế cho phụ nữ. Toàn tỉnh đã kiểm kê, sưu tầm 340 di sản văn hóa, xây dựng 36 thiết chế văn hóa - thể thao, triển khai 11 mô hình sinh kế do phụ nữ làm chủ, góp phần nâng cao nhận thức về bình đẳng giới và tạo thêm việc làm cho người dân.
Lĩnh vực giáo dục và đào tạo nghề có nhiều tiến bộ, với 350 lớp đào tạo nghề cho hơn 15.000 học viên, 25 công trình trường học được đầu tư, cùng 90 trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú được nâng cấp, trang bị phục vụ chuyển đổi số trong giáo dục.
Tổng kinh phí thực hiện chương trình giai đoạn 2022-2025 đạt hơn 1.786 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư chiếm hơn 844 tỷ đồng. Đến 31/8/2025, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư đạt 48,5%, vốn sự nghiệp đạt 10,9%.
Theo đại diện Kiểm toán nhà nước (KTNN) chuyên ngành V, để thúc đẩy tỷ lệ giải ngân vốn Chương trình MTQG, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 111/2024/QH15 ngày 18/01/2024 cho phép thực hiện cơ chế, chính sách đặc thù cho các chương trình mục tiêu quốc gia, từ việc phân bổ vốn từ Trung ương cho các địa phương, phân cấp, phân quyền cho các địa phương và những công trình quy mô nhỏ, kỹ thuật không phức tạp thì áp dụng cơ chế đặc thù. Chính phủ cũng đã sửa đổi một số văn bản, chính sách cho phù hợp…
Tuy nhiên, sau sáp nhập, địa bàn tỉnh Thái Nguyên trở nên rộng lớnvà phức tạp hơn, việc xác định hướng đi phù hợp cho giai đoạn 2026-2030 của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trở thành yêu cầu cấp thiết.
Tại cuộc họp đánh giá tiến độ triển khai chương trình ngày 11/9/2025, do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nông Quang Nhất chủ trì, nhiều nguyên nhân dẫn đến tiến độ chậm, tỷ lệ giải ngân thấp, nhất là nguồn vốn sự nghiệp, đã được chỉ ra. Ông Nông Quang Nhất yêu cầu các đơn vị, địa phương quyết liệt đẩy nhanh giải ngân, tăng cường phối hợp, gắn trách nhiệm người đứng đầu, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc tiến độ thực hiện và yêu cầu các chủ đầu tư cam kết hoàn thành đúng tiến độ.
Việc triển khai đồng bộ các chính sách, dự án đã tạo nền tảng vững chắc để Thái Nguyên phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số theo hướng bền vững, giúp người dân “thoát nghèo bền vững, vươn lên làm giàu chính đáng”./.




























