Tay nắm cửa điện: Từ biểu tượng công nghệ đến rủi ro an toàn

Từ biểu tượng thiết kế đến mối lo ngại an toàn

Tay nắm cửa điện, từng được xem là biểu tượng của thiết kế ô tô tương lai do Tesla khởi xướng, đang trở thành một vấn đề an toàn nghiêm trọng. Nhiều chủ xe đã báo cáo tình trạng bị kẹt bên ngoài, hoặc tệ hơn là mắc kẹt bên trong xe. Theo dữ liệu, số lượng khiếu nại gửi đến Cục Quản lý An toàn Giao thông Đường bộ Quốc gia Mỹ (NHTSA) về loại cửa này đã tăng 65% trong năm 2024 so với năm trước.

Số lượng khiếu nại về tay nắm cửa điện gửi đến NHTSA đang gia tăng nhanh.

Trong thập kỷ qua, các cơ quan quản lý liên bang Mỹ đã ghi nhận 520 khiếu nại liên quan đến tay nắm cửa và cửa điện. Các báo cáo bao gồm nhiều trường hợp trẻ em và thú cưng bị mắc kẹt bên trong xe sau khi hệ thống điện gặp sự cố. Vấn đề không chỉ giới hạn ở một thương hiệu. Một chủ xe Fisker Ocean cho biết đã bị kẹt cùng mẹ già và con nhỏ trong hai giờ. Một người dùng xe SUV Lexus đời 2024 phải bò qua khoang hành lý để thoát ra ngoài sau khi cửa không mở được.

Tesla và tâm điểm của các cuộc điều tra

Là hãng xe tiên phong trong việc phổ biến tay nắm cửa điện, Tesla nhận được nhiều khiếu nại nhất và hiện là đối tượng của một cuộc điều tra an toàn tại Mỹ. Cuộc điều tra được công bố vào tháng 9, tập trung vào hơn 174.000 xe SUV Tesla Model Y. Trong 10 năm qua, NHTSA đã nhận được 210 khiếu nại liên quan đến cửa xe Tesla.

Những hãng xe nhận nhiều khiếu nại về tay nắm cửa điện nhất ở Mỹ.

Vấn đề này càng trở nên nghiêm trọng sau các vụ tai nạn. Gia đình của hai sinh viên thiệt mạng trong một vụ va chạm xe Cybertruck 2024 đã kiện Tesla, cáo buộc "lỗi thiết kế thảm khốc" ở cửa xe khiến các nạn nhân không thể thoát ra khỏi chiếc xe đang bốc cháy.

Lối thoát hiểm bị "che giấu"

Để phòng ngừa sự cố mất điện, các nhà sản xuất ô tô đã trang bị cơ chế mở cửa thủ công dự phòng. Tuy nhiên, những bộ phận này thường được giấu ở những vị trí khó tìm như dưới thảm sàn hoặc sau các tấm ốp, khiến người dùng khó có thể tìm thấy kịp thời trong trường hợp khẩn cấp.

Cơ chế mở cửa thủ công thường bị giấu kín, gây khó khăn khi cần sử dụng trong tình huống khẩn cấp.

Bà Janette Fennell, chủ tịch tổ chức Kids and Car Safety, nhận định: “Chúng gần như bị che giấu. Chúng tôi đã chứng kiến những tình huống mọi người hoảng loạn và thực sự không biết phải làm gì. Hãy nghĩ đến một vụ cháy xe. Bạn cần biết cách thoát ra ngoài nhanh chóng.” Vấn đề càng phức tạp hơn khi nhiều hãng xe đã loại bỏ sách hướng dẫn sử dụng bằng giấy, thay bằng phiên bản kỹ thuật số trên hệ thống thông tin giải trí – vốn sẽ không hoạt động khi xe mất điện.

Ngành công nghiệp ô tô tìm kiếm giải pháp

Trước những lo ngại ngày càng tăng, các nhà sản xuất đang xem xét lại thiết kế của mình. Tesla và Rivian Automotive đang nghiên cứu cách thức hoạt động mới cho tay nắm cửa và hệ thống khởi động thủ công. Một số hãng đã đưa ra các giải pháp trực quan hơn.

Ford Mustang Mach-E, BMW iX3 và một số mẫu xe Cadillac, Lexus đã tích hợp tay nắm cửa nội thất hai trong một: hoạt động bằng điện tử với một cú kéo nhẹ, hoặc bằng cơ học với một cú giật mạnh hơn. Lucid Group cũng áp dụng thiết kế tương tự.

Cửa điện của chiếc Ford Mustang Mach-E có thêm nút mở cơ học bên trong.

Các giải pháp khác bao gồm trang bị siêu tụ điện làm nguồn dự phòng (Stellantis và Ford) hoặc cập nhật phần mềm để duy trì nguồn điện cho tay nắm cửa trong một khoảng thời gian sau khi ắc quy phụ hết điện (Ford). General Motors đã bổ sung tính năng "tiếp cận người ngoài cuộc", cho phép lực lượng cứu hộ mở khóa cửa từ bên ngoài sau va chạm.

Tương lai nào cho tay nắm cửa điện?

Các cơ quan quản lý trên toàn cầu cũng đang vào cuộc. Trung Quốc đang cân nhắc các quy định mới nhằm loại bỏ tay nắm cửa ẩn sau một loạt tai nạn chết người. Các nhà quản lý châu Âu cũng cho biết sẽ củng cố quy định để đảm bảo hành khách có thể thoát hiểm an toàn.

Jake Fisher, giám đốc cấp cao phụ trách thử nghiệm ô tô tại Consumer Reports, cho rằng đây là một cải tiến nguy hiểm và không cần thiết. Ông nhấn mạnh rằng an toàn phải được tích hợp sẵn và mọi thay đổi cần phải trực quan để ngăn chặn các thảm kịch. Theo ông, người tiêu dùng chưa bao giờ thực sự yêu cầu tay nắm cửa điện tử; thay vào đó, đây là một sự đổi mới mà ngành công nghiệp tự theo đuổi nhưng lại không làm cho chiếc xe trở nên tốt hơn.

CTVX