Tàu vũ trụ, máy bay có tốc độ nhanh nhất thế giới đang ở đâu

Bảo tàng Hàng không và Không gian Mỹ ở thủ đô Washington D.C có hai nội dung trưng bày gồm các hiện vật tái hiện lịch sử của ngành hàng không thế giới từ khi xuất hiện giấc mơ bay vào vũ trụ cho đến thời kỳ kế cận và các loại máy bay quân sự, vũ khí chiến đấu của Không lực Hoa Kỳ.

Bảo tàng lưu giữ hàng chục máy bay của những năm đầu trong ngành hàng không, trong đó 20 chiếc được treo cao tạo cảm giác dễ xem, dễ nhìn và cảm nhận cho khách tham quan.

Chiếm nhiều diện tích nhất tầng 1 bảo tàng là chiếc North American X-15, cũng là dòng máy bay thu hút sự quan tâm hơn cả. Sau hơn 60 năm ra đời, X-15 vẫn là chiếc phi cơ nhanh nhất, bay cao nhất thế giới của Mỹ khi có vận tốc siêu âm gấp từ 4-6 lần tốc độ âm thanh, và hoạt động ở độ cao trên 30.500m.

X-15 là máy bay nghiên cứu, không phải chiến đấu cơ. Nó được phóng từ máy bay mẹ B-52, sau đó bật động cơ tên lửa. Đội ngũ phi công ưu tú được tuyển chọn để điều khiển chiếc máy bay này chỉ gồm 12 thành viên, trong đó có cả Neil Armstrong, người sau đó đã dẫn đầu phi hành đoàn đổ bộ lên mặt trăng năm 1968.

Các dữ liệu từ X-15 đã giúp Mỹ phát triển công nghệ cho tàu vũ trụ Mercury, Gemini, Apollo và sau này là Tàu con thoi (Space Shuttle).

Tính đến nay (2025), chưa có máy bay có người lái nào vượt được tốc độ và độ cao của X-15. Các kỷ lục vượt qua đều thuộc về tàu vũ trụ quỹ đạo, chứ không còn được coi là máy bay.

Chiếc máy bay tiếp theo phải kể đến là Rutan Voyager có dáng hình lạ lẫm. Ngày 23/12/1986, sau 9 ngày 4 phút bay trên bầu trời, chiếc máy bay thử nghiệm Voyager này hạ cánh xuống căn cứ không quân Edwards ở California, hoàn thành chuyến bay không dừng vòng quanh trái đất đầu tiên chỉ với một lần nạp nhiên liệu.

Khung của Rutan Voyager làm từ composite siêu nhẹ (chủ yếu sợi carbon), trọng lượng rỗng với khoảng 1.020kg nhưng chứa được gần 3.180kg nhiên liệu.

Máy bay có thiết kế hai thân đuôi song song, bay chủ yếu bằng cánh dài và động cơ tiết kiệm. Về cơ bản Voyager là một thùng nhiên liệu bay, mọi chỗ trống có thể đều được sử dụng để chứa nhiên liệu và nhiều loại công nghệ máy bay tiên tiến đã được bỏ qua nhằm giảm trọng lượng. Đây là một cột mốc lịch sử của hàng không thế giới, chứng minh khả năng bay đường dài liên tục.

Nói đến máy bay chiến đấu của Mỹ không thể không nhắc tới những sản phẩm do hãng Lockheed phát triển. Trong ảnh là Lockheed F-104 Starfighter, dòng phi cơ đánh chặn siêu âm một động cơ, một chỗ ngồi (cũng có biến thể huấn luyện 2 chỗ) được ví là "chiếc giường bay thử nghiệm và một máy bay đuổi theo".

F-104 Starfighter có tầng cánh đơn, cánh giữa, thân dài, mũi nhọn và đôi cánh rất mỏng, ngắn, sử dụng động cơ phản lực General Electric J79.

Đây cũng là một trong những máy bay sản xuất hàng loạt đầu tiên đạt tốc độ Mach 2 và lập các kỷ lục thế giới về tốc độ, độ cao.

Nó được trang bị một khẩu pháo M61 Vulcan 6 nòng 20mm, tên lửa không đối không Sidewinder, và nhiều loại bom, tên lửa khác trên giá treo.

Ngoài ra, tại bảo tàng còn có chiếc Douglas D-558-2 Skyrocket - loại phi cơ nghiên cứu siêu thanh. Máy bay này lần đầu cất cánh là năm 1948.

Ngày 20/11/1953, phi công A. Scott Crossfield đã lái nó và đạt vận tốc bay gấp hai lần vận tốc âm thanh (2M). Douglas D-558-2 Skyrocket bay cao đạt 24.000m, mở đường cho nghiên cứu khí động học ở tầng bình lưu.

Tổng cộng chỉ có 3 chiếc được chế tạo. Đây chính là “người mở đường” cho kỷ nguyên siêu âm, trước cả khi X-15 xuất hiện.

Bắt đầu từ năm 2018, bảo tàng tiến hành dự án renovation lớn, kéo dài khoảng 7 năm để làm mới tất cả các phòng trưng bày, cập nhật trưng bày, thêm không gian học tập.

Các phòng trưng bày được thiết kế hiện đại, có mô hình, video, trải nghiệm thực tế ảo, tương tác cho trẻ em và người lớn.

Trong ảnh, mô hình các sao Thổ (Saturn - hành tinh thứ 6 tính từ Mặt Trời) lớn thứ 2 sau sao Mộc; sao Thiên Vương (Uranus) được gọi là “hành tinh băng khổng lồ” vì có nhiều băng nước, amoniac và methane; sao Hải vương (Neptune), hành tinh thứ 8 và cũng là xa nhất trong hệ Mặt Trời.

Ba hành tinh khí khổng lồ trong hệ Mặt Trời, quay quanh Mặt Trời cùng với Trái Đất. Ngoài ra, bên trên là hình tượng Jupiter (sao Mộc), hành tinh lớn nhất trong số 8 hành tinh.

Theo số liệu, đường kính của sao Mộc khoảng 142.984 km, to gấp 11 lần Trái Đất, còn khối lượng nặng gấp gần 318 lần Trái Đất.

Vệ tinh nhân tạo Sputnik 1 đầu tiên trên thế giới do Liên bang Xô Viết chế tạo được tên lửa R-7 phóng lên vào ngày 4/10/1957 mở đầu kỷ nguyên chinh phục vũ trụ của loài người.

Sputnik 1 dài 2,9m, đường kính 58cm, nặng 83,6kg, đạt độ cao tối đa 947km. Trong lịch sử, Sputnik 1 đã bay trên quỹ đạo trái đất 3 tháng trước khi rơi xuống và bị đốt cháy trong khí quyển.

Module Mặt Trăng Lunar Module LM-2 LM-2 do Tập đoàn Grumman ở Bethpage (Mỹ) sản xuất. Với trọng lượng 3.855kg, nó được chế tạo cho chuyến bay thử nghiệm không người lái trên quỹ đạo trái đất sau chuyến bay LM-1 hạ cánh thành công trên mặt trăng.

Năm 1970, LM-2 được trưng bày trong vài tháng tại "Expo 70" Osaka, Nhật Bản rồi trở lại Mỹ được sửa chữa để cho giống với Module Mặt Trăng Apollo 11 "Eagle".

Anten DSN New Horizons phát tín hiệu bằng ăng-ten chính dạng parabol rộng 2,1m. Đây là “đôi tai khổng lồ” giúp NASA bắt được tín hiệu từ những tàu xa như New Horizons, Voyager, Mars rovers…

Với New Horizons, đây là cách duy nhất để gửi lệnh và nhận dữ liệu khoa học từ rìa Hệ Mặt Trời. Chúng được đặt cách đều nhau tại ba vị trí trên khắp địa cầu, do đó tín hiệu luôn có thể được thu nhận khi Trái Đất quay. Phải mất 4,5 giờ để một tín hiệu truyền từ Sao Diêm Vương đến Trái Đất.

Telstar được phóng lên vũ trụ để thực hiện chức năng chuyển tiếp tín hiệu truyền hình và điện thoại lần đầu tiên vào ngày 12/7/1962. Vệ tinh này hoạt động ở quỹ đạo thấp và chỉ có thể bắt được sóng trong 20 phút hoặc ngay phía trên.

Các trạm thu phát tin đặt tại Mỹ và Pháp có ăng-ten lớn nhận sóng viba để điều khiển vệ tinh trong chu kỳ gần nửa giờ khi Telstar bay ngang qua đầu mỗi trạm.

Sự kiện năm 1962 đã mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành công nghệ viễn thông thế giới nhiều thập kỷ trước khi Internet ra đời.

Tàu vũ trụ Mecury Friendship 7 (bên phải ảnh). Ngày 20/2/1962, ông John Glenn, người Mỹ đầu tiên bay vòng quanh quỹ đạo trái đất năm 1962 với 3 vòng bằng con tàu này trong gần 5 giờ.

Đây là chuyến bay khôi phục niềm tin của người dân xứ cờ hoa trong cuộc chạy đua chinh phục không gian bởi trước đó một năm, nhà du hành Yuri Gagarin của Liên Xô đã trở thành người đầu tiên bay vào vũ trụ.

Mô hình Lunokhod - xe tự hành thám hiểm Mặt Trăng (rover) thế hệ thứ hai của Liên Xô, nặng khoảng 840 kg. Nó có thể mang theo camera truyền hình và các thiết bị để đo các tính chất vật lý và hóa học, hạ cánh xuống Mặt Trăng năm 1973. Nhờ Lunokhod, các phi hành gia đã truyền về hàng chục nghìn bức ảnh và tiến hành nhiều thí nghiệm khoa học.

Discoverer XIII - vệ tinh trinh sát quang học Corona của cơ quan tình báo không quân Mỹ với đường kính 1,8 m, cao 69cm, trọng lượng 136kg.

Đây là vệ tinh do thám quang học cuối cùng trong số 5 chuyến bay thử nghiệm của loạt vệ tinh Corona KH-1. Thiết bị được phóng vào ngày 10/8/1960 và trở về mặt đất lành lặn vào ngày 11 sau 17 quỹ đạo.

The Soviet SS-20 và Pershing II là hai trong số hơn 2.600 tên lửa hạt nhân bị cấm bởi Hiệp ước Các lực lượng Hạt nhân Tầm trung (INF) được Mỹ và Liên Xô ký năm 1987.

Chiếc SS-20 của Liên Xô mang ba đầu đạn hạt nhân từng được triển khai tại 48 căn cứ ở nước này từ năm 1976. Còn Pershing II là một tên lửa đạn đạo tầm trung, di động được quân đội Hoa Kỳ triển khai tại các căn cứ của Mỹ tại Tây Đức từ năm 1983, nhằm vào các mục tiêu ở phía Tây Liên Xô.

Mỗi chiếc Pershing II mang một đầu đạn nhiệt hạch đơn, có năng suất biến đổi với lực nổ tương đương 5-50 kiloton thuốc nổ TNT.

Tính tới năm 2025, bảo tàng đã mở lại nhiều phòng triển lãm mới và được bổ sung thêm nhiều tính năng. Các phần còn lại đang được đóng cửa để tiếp tục nâng cấp. Dự kiến toàn bộ sẽ mở lại vào năm 2026.

Hoàng Hà