Tàu ngầm hạt nhân mới nhất của Mỹ chính thức ra biển 'thử lửa'

Đây là cột mốc quan trọng trước khi con tàu chính thức được bàn giao và biên chế vào lực lượng tác chiến nhanh của hạm đội Mỹ.

Trong đợt thử nghiệm kéo dài nhiều ngày trên Đại Tây Dương, đội ngũ kỹ sư của Newport News cùng thủy thủ đoàn hải quân Mỹ đã tiến hành các bài kiểm tra về khả năng lặn, vận tốc cao và hoạt động ổn định dưới nước, nhằm đánh giá toàn diện tính năng vận hành của tàu. Theo HII, các đợt đánh giá kỹ thuật sẽ tiếp tục diễn ra trước khi Massachusetts được bàn giao chính thức.

Tàu ngầm tấn công hạt nhân USS Massachusetts (SSN-798) - Ảnh: HII

Bà Kari Wilkinson, Chủ tịch Newport News Shipbuilding cho biết: “Chúng tôi hiểu rõ tầm quan trọng của việc bàn giao năng lực mới cho hạm đội. Việc Massachusetts vượt qua đợt thử nghiệm đầu tiên chứng minh sự sẵn sàng của con tàu và cam kết của đội ngũ kỹ sư Mỹ trong việc đảm bảo ưu thế trên biển”.

Thế hệ tàu ngầm tấn công hiện đại nhất của Mỹ

USS Massachusetts là chiếc thứ 25 thuộc lớp Virginia và là chiếc thứ 12 do Newport News chế tạo. Đây cũng là một trong hai xưởng đóng tàu tại Mỹ (cùng General Dynamics Electric Boat) có khả năng đóng tàu ngầm hạt nhân. Tàu được lễ đặt tên và hạ thủy vào tháng 5.2023, dự kiến sẽ gia nhập biên chế hải quân Mỹ cuối năm 2025.

Tàu ngầm lớp Virginia được phát triển nhằm thay thế dòng Los Angeles đã phục vụ hơn bốn thập niên qua. So với thế hệ cũ, Virginia được thiết kế linh hoạt hơn, có thể đảm nhiệm nhiều loại nhiệm vụ khác nhau.

Tàu ngầm USS Massachusetts của Mỹ - Ảnh: Seaforces.org

Virginia có khả năng tác chiến chống tàu ngầm và tàu mặt nước, phóng tên lửa hành trình Tomahawk tầm xa, đồng thời thu thập tình báo và do thám điện tử trong các khu vực nhạy cảm. Ngoài ra, tàu còn có thể hỗ trợ triển khai lực lượng đặc nhiệm, cũng như vận hành các thiết bị không người lái dưới nước và tham gia tác chiến mìn, giúp mở rộng đáng kể phạm vi hoạt động và khả năng tác chiến của hải quân Mỹ.

Với hệ thống động lực hạt nhân, tàu có thể hoạt động liên tục hàng tháng mà không cần nổi lên tiếp nhiên liệu, một lợi thế vượt trội so với tàu ngầm diesel truyền thống.

Cấu trúc mô đun và công nghệ cảm biến tiên tiến

Các tàu ngầm Virginia được sản xuất theo mô đun với kiến trúc mở, cho phép nâng cấp nhanh khi có công nghệ mới. Kể từ phiên bản Block III, mũi tàu được thiết kế lại với hệ thống định vị bằng sóng âm sonar khẩu độ lớn LAB, giúp tăng khả năng phát hiện mục tiêu và giảm chi phí bảo dưỡng.

Hệ thống phóng thẳng đứng (VLS) 12 ống phóng truyền thống cũng được thay thế bằng hai ống phóng tải trọng lớn (VPT) với mỗi ống chứa 6 tên lửa hành trình Tomahawk. Đến Block V, Mỹ bổ sung mô đun tải trọng (VPM) - phần thân giữa mới với bốn ống phóng cỡ lớn, nâng tổng số tên lửa mang theo lên 28 quả, đồng thời có thể triển khai thiết bị không người lái hoặc khí tài đặc nhiệm. Tàu ngầm USS Massachusetts (SSN-798) mới nhất của hải quân Mỹ hiện được phân loại là biến thể Block IV của lớp Virginia.

Các phiên bản tương lai Block VI và VII sẽ tiếp tục được tích hợp cảm biến, hệ thống điện toán và năng lực tác chiến đa miền phù hợp với xu hướng chiến tranh thông tin và điều khiển mạng lưới.

Thông số kỹ thuật tổng quan

Mỗi tàu ngầm lớp Virginia được trang bị lò phản ứng hạt nhân một trục, giúp tàu có tầm hoạt động gần như không giới hạn mà không cần tiếp nhiên liệu trong suốt vòng đời phục vụ. Tàu có chiều dài khoảng 115 mét, trong khi các phiên bản nâng cấp với mô đun VPM có thể đạt tới 140 mét.

Kết cấu bên trong tàu ngầm lớp Virginia, biến thể Block V của hải quân Mỹ - Ảnh: Naval News

Thân tàu có đường kính 10,3 mét, với lượng giãn nước 7.800 tấn khi lặn, và tăng lên khoảng 10.200 tấn khi gắn VPM. Tàu có thể di chuyển với tốc độ hơn 25 hải lý/giờ, tương đương khoảng 46km/giờ, cho phép cơ động nhanh và êm trong mọi điều kiện biển. Biên chế tiêu chuẩn gồm 145 thành viên, trong đó có 17 sĩ quan và 128 thủy thủ, đảm nhiệm các nhiệm vụ vận hành, tác chiến và kỹ thuật trong môi trường dưới nước thời gian dài.

Nhờ thiết kế giảm tiếng ồn tối đa, hệ thống đẩy yên tĩnh và thân tàu phủ vật liệu hấp thụ âm, Virginia được đánh giá là một trong những tàu ngầm tàng hình nhất thế giới. Các mô đun điện tử “plug-and-play” cho phép thay thế nhanh chóng thiết bị cảm biến, radar hoặc vũ khí mới mà không cần đại tu toàn thân.

Ý nghĩa chiến lược

Việc USS Massachusetts hoàn tất thử nghiệm trên biển là bước tiến quan trọng trong chương trình hiện đại hóa hạm đội tàu ngầm tấn công của Mỹ.

Tàu ngầm USS Massachusetts thử nghiệm trên biển - Video: Huntington Ingalls Industries (HII)

Lớp Virginia không chỉ đóng vai trò răn đe mà còn tăng cường năng lực tấn công chính xác tầm xa, bảo vệ tuyến hàng hải chiến lược và hỗ trợ đồng minh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Theo giới phân tích quốc phòng, với tính năng tàng hình, thời gian hoạt động dài và khả năng mang nhiều loại vũ khí, lớp tàu ngầm Virginia là nền tảng chủ lực giúp hải quân Mỹ duy trì ưu thế dưới mặt biển trong nhiều thập niên tới.

Khi hoàn tất bàn giao, USS Massachusetts sẽ trở thành một phần của lực lượng tàu ngầm tấn công nhanh của hải quân Mỹ, đóng vai trò tác chiến linh hoạt, tấn công đa mục tiêu và kiểm soát không gian dưới biển sâu trong các khu vực chiến lược trên toàn cầu.

Hoàng Vũ