Tạo sinh kế từ trồng cây khôi nhung

Người dân thôn Nà Mò, xã Mẫu Sơn kiểm tra sâu bệnh trên cây khôi nhung

Khôi nhung là một trong những loài cây dược liệu quý, làm nguyên liệu trong điều chế nhiều bài thuốc chữa bệnh. Trước đây loài cây này chủ yếu mọc trong tự nhiên. Nhiều năm trở lại đây, do nhu cầu của thị trường, người dân đã khai thác, thu hái nhiều dẫn tới loại dược liệu quý này ngày càng hiếm.

Ông Hoàng Văn Tài, Phó Giám đốc Ban Quản lý rừng đặc dụng và phòng hộ cho biết: Để bảo tồn, phát triển loài cây dược liệu quý, từ năm 2021 đến năm 2024, từ nguồn vốn sự nghiệp lâm nghiệp, đơn vị đã khảo sát, lựa chọn và triển khai hỗ trợ 33 hộ gia đình thuộc các thôn Pó Pằm, Lặp Pịa, Nà Mò của xã Mẫu Sơn 56.659 cây giống khôi nhung, 11.330 kg phân bón NPK và 22.650 kg phân bón hữu cơ; đồng thời, đơn vị hướng dẫn kỹ thuật cho người dân để trồng 10,3 ha cây khôi nhung dưới các tán rừng. Cây sau khi trồng tỷ lệ sống đạt 90%, cây phát triển tốt, đến nay đã bắt đầu cho thu hoạch lá.

"Từ năm 2021 đến nay, một số hộ dân trên địa bàn xã đã được hỗ trợ cây giống để phát triển trồng cây khôi nhung dưới tán rừng. Qua đó đã mang lại nhiều lợi ích, vừa chống xói mòn, bảo vệ rừng tự nhiên và góp phần phát huy thế mạnh nguồn tài nguyên rừng, vừa bảo tồn được cây dược liệu quý, tạo sinh kế bền vững, mang lại thêm thu nhập cho người dân."

Ông Dương Trồng Mình, Phó Chủ tịch UBND xã Mẫu Sơn

Được biết, cây khôi nhung phát triển tốt dưới tán rừng, cho thu hoạch lá để làm dược liệu. Mỗi năm, cây cho thu hoạch từ 4 – 5 lứa. Sau một thời gian chăm sóc, hiện nay người dân trồng cây khôi nhung đã tiến hành thu tỉa dần những lá già để bán.

Chị Lý Thị Nơi, thôn Bó Pằm, xã Mẫu Sơn cho biết: Tham gia dự án, gia đình tôi được hỗ trợ hơn 3.000 cây giống khôi nhung và hơn 700 kg phân hữu cơ, phân vi sinh… Nhờ được gia đình chăm sóc tốt nên cây phát triển tốt. Từ đầu năm 2025 đến nay, gia đình đã thu hoạch được trên 200 kg lá tươi. Cùng với cây khôi nhung dưới tán, gia đình tôi cũng tập trung chăm sóc cây hồi. Nếu điều kiện thời tiết thuận lợi, gia đình cũng thu hoạch được hơn 1 tấn hoa hồi/năm. Nhờ đó, gia đình có thêm nguồn thu nhập, góp phần nâng cao đời sống.

Cũng như gia đình bà Nơi, gia đình ông Hoàng Tiến Thắng, thôn Nà Mò, xã Mẫu Sơn được hỗ trợ hơn 1,3 tấn phân bón và trên 2.700 cây giống khôi nhung để trồng dưới tán rừng.

Ông Thắng cho biết: Được hỗ trợ cây giống khôi nhung, gia đình tôi đã tiến hành trồng dưới tán rừng hồi của gia đình. Đến nay gia đình đã thu hoạch được hơn 3 tạ lá tươi. Trong quá trình chăm sóc cây dưới tán, tôi cũng chăm sóc được rừng hồi. Nhờ đó, mỗi năm gia đình có thêm thu nhập từ cây hồi.

Hiện nay trên địa bàn xã có Hợp tác xã (HTX) Nông trang sinh thái Mẫu Sơn thu mua lá cây khôi nhung sau thu hoạch với giá dao động từ 15.000 đến 20.000 đồng/kg tươi. Ngoài ra, sản phẩm lá khôi nhung cũng được một số thương lái đặt mua từ người dân.

Anh Hoàng Phúc Thắng, Giám đốc HTX cho biết: Khôi nhung là dược liệu quý, làm nguyên liệu quan trọng trong sản xuất các sản phẩm điều trị bệnh về dạ dày. Theo phương thuốc gia truyền, thời gian qua, HTX đã thu mua nguyên liệu cây khôi nhung từ bà con để nghiên cứu, sản xuất cao chuyên dùng cho các trường hợp bị đau dạ dày. Do sản lượng thu hoạch từ người dân còn ít nên từ năm 2024 đến nay, HTX đã thu mua khoảng 300 kg lá khôi nhung tươi của người dân. Thời gian tới, HTX tiếp tục thu mua lá khôi nhung của bà con với giá theo giá thị trường để người dân có thể yên tâm trong sản xuất, phát triển loại cây này.

Trong năm 2025, Ban Quản lý rừng đặc dụng và phòng hộ tiếp tục triển khai hỗ trợ 13 hộ dân thôn Nà Mò, xã Mẫu Sơn hơn 15.000 cây giống và 4,2 tấn phân bón để trồng hơn 3,4 ha cây khôi nhung.

Nam Khánh