Tạo không gian, động lực phát triển mới

Những năm qua, tỉnh Thái Nguyên đã được định vị là trung tâm công nghiệp của vùng với các ngành chủ lực là: Luyện kim, chế biến khoáng sản, điện tử, dệt may, chế biến nông sản…

Kết nối nguồn lực, phát huy sức mạnh vùng

Trước khi sáp nhập, Thái Nguyên là một trong những địa phương sớm được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, mục tiêu tổng quát là xây dựng tỉnh trở thành một trong những địa phương phát triển ở miền Bắc; đến năm 2025 là một trong những trung tâm kinh tế công nghiệp theo hướng hiện đại, thông minh của vùng trung du miền núi phía Bắc và vùng Thủ đô Hà Nội; đến năm 2030 trở thành một trong những trung tâm sản xuất điện, điện tử, cơ khí chế tạo trình độ cao; trung tâm giáo dục - đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất…

Thực tế, trong những năm qua Thái Nguyên đã được định vị là trung tâm công nghiệp của vùng với các ngành chủ lực là: Luyện kim, chế biến khoáng sản, điện tử, dệt may, chế biến nông sản. Các khu công nghiệp lớn như: Yên Bình, Điềm Thụy, Sông Công I… có đóng góp quan trọng vào tăng trưởng công nghiệp, giải quyết việc làm và thúc đẩy xuất khẩu.

Cùng với đó, ngành nông nghiệp đa dạng với các sản phẩm chủ lực như chè, cây ăn quả, rau màu, gắn kết chặt chẽ với công nghiệp chế biến và thương mại. Hạ tầng giao thông và logistics được đầu tư đồng bộ và mang tính liên kết vùng giúp kết nối Thái Nguyên với các trung tâm kinh tế trong vùng và cả nước.

Tuyến đường liên kết, kết nối các tỉnh Thái Nguyên - Bắc Ninh - Phú Thọ (giai đoạn 1) được hoàn thành là "đòn bẩy" quan trọng giúp khai thác hiệu quả tiềm năng, thu hút đầu tư, kết nối Thái Nguyên với các địa phương khác trong vùng.

Trong khi đó, Bắc Kạn trước sáp nhập là địa phương giàu tiềm năng nông - lâm nghiệp, với diện tích rừng tự nhiên chiếm tỷ lệ lớn. Quy hoạch tỉnh được Thủ tướng Chỉnh phủ phê duyệt (tháng 11-2023) nhấn mạnh tập trung phát triển rừng, nông sản đặc sản và du lịch cộng đồng.

Theo đó, mục tiêu đến năm 2030, Bắc Kạn trở thành tỉnh phát triển trung bình khá, bền vững của vùng với hệ thống không gian phát triển hài hòa, hợp lý giữa đô thị và nông thôn, giữa khu vực phát triển kinh tế với các khu vực bảo tồn sinh thái, văn hóa. Tuy vậy, điểm hạn chế của địa phương là hạ tầng giao thông còn yếu, đô thị hóa chậm, thiếu khu công nghiệp và kết nối vùng hạn chế. Nhiều tiềm năng du lịch sinh thái và nông sản đặc trưng chưa được khai thác tương xứng.

Sự khác biệt rõ rệt về trình độ phát triển và định hướng quy hoạch giữa hai tỉnh trước sáp nhập đặt ra yêu cầu điều chỉnh toàn diện. Quy hoạch tổng thể mới cần vừa khai thác lợi thế riêng, vừa đồng bộ hóa chiến lược phát triển, đảm bảo cân bằng giữa phát triển công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ, đô thị hóa, giáo dục, y tế và bảo vệ môi trường.

Việc rà soát quy hoạch cũng nhằm giải quyết những hạn chế tồn tại trước đây là quỹ đất chưa được sử dụng hiệu quả, các ngành mũi nhọn chưa được khai thác tối đa, đô thị hóa chưa đồng đều và hạ tầng chưa kết nối toàn diện. Đây là bước chuẩn bị quan trọng thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, đảm bảo hiệu quả đầu tư và nâng cao đời sống nhân dân.

Tạo nền tảng tăng trưởng dài hạn

Quá trình rà soát, điều chỉnh quy hoạch tỉnh sẽ được kết hợp giữa nền tảng công nghiệp vững chắc và tiềm năng nông nghiệp, tài nguyên, du lịch để mở ra cơ hội đa dạng hóa cơ cấu kinh tế.

Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, một trong những nhiệm vụ ưu tiên được tỉnh Thái Nguyên tập trung thực hiện là rà soát và điều chỉnh quy hoạch toàn diện, với mục tiêu mở rộng không gian phát triển, đồng bộ hóa hạ tầng và nâng cao năng lực thu hút đầu tư.

Tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thái Nguyên ngay sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã yêu cầu thực hiện ngay việc rà soát, điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Thái Nguyên thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo quy định trên cơ sở khai thác, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của từng ngành, lĩnh vực, địa phương; mở ra không gian, động lực phát triển mới.

Phó Thủ tướng Chính phủ cũng lưu ý quá trình rà soát quy hoạch cần kết hợp giữa nền tảng công nghiệp vững chắc của Thái Nguyên và tiềm năng nông nghiệp, tài nguyên, du lịch của Bắc Kạn để mở ra cơ hội đa dạng hóa cơ cấu kinh tế. Tỉnh Thái Nguyên có thế mạnh về công nghiệp với ngành luyện kim, cơ khí, khi kết hợp với khoáng sản ở Bắc Kạn sẽ tạo chuỗi sản xuất liên hoàn.

Thực hiện chỉ đạo của Trung ương và trên tinh thần chủ động, tích cực, tỉnh Thái Nguyên sớm thành lập Ban Chỉ đạo điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Thái Nguyên; ban hành kế hoạch triển khai thực hiện công tác lập, thẩm định và trình phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Thái Nguyên thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành sớm rà soát, đánh giá toàn diện các quy hoạch ngành và lĩnh vực. Đồng thời, tăng cường phối hợp với các bộ, ngành Trung ương, đơn vị tư vấn chuyên môn và các địa phương trong vùng để hoàn thiện các quy hoạch theo hướng vừa đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, vừa nâng cao năng lực cạnh tranh, thích ứng với xu thế chuyển đổi số và định hướng phát triển công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao.

"Trong dự thảo điều chỉnh phương án phát triển cụm công nghiệp, ngành Công Thương đề xuất đưa 16 cụm công nghiệp với tổng diện tích 437ha ra khỏi quy hoạch và bổ sung mới 8 cụm công nghiệp với tổng diện tích 518ha. Cùng với đó, dự thảo cũng bổ sung 1 trạm biến áp 220 kV và lưới điện 110 kV nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất và sinh hoạt trên địa bàn" - đồng chí Phạm Văn Thọ, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Công Thương

"Theo Quyết định 222/QĐ-TTg, mục tiêu tỷ lệ đô thị hóa của Thái Nguyên đến năm 2030 là trên 60%. Tuy nhiên, sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, ngành Xây dựng đề xuất điều chỉnh tỷ lệ này ở mức trên 45%. Dự kiến tỉnh sẽ xây dựng, phát triển và thành lập thêm 5 phường, nâng tổng số phường trong toàn tỉnh từ 15 lên 20" - đồng chí Phạm Quang Anh, Giám đốc Sở Xây dựng

Theo đó, điều chỉnh Quy hoạch tỉnh Thái Nguyên thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được căn cứ trên cơ sở đánh giá kết quả thực hiện từ khi Quy hoạch tỉnh Thái Nguyên (cũ) và Quy hoạch tỉnh Bắc Kạn (cũ) được Thủ tướng phê duyệt đến nay.

Đồng thời, đánh giá sự phù hợp của quy hoạch tỉnh với các quy hoạch cao hơn; bổ sung nội dung phương án sắp xếp đơn vị hành chính.

Việc triển khai các bước điều chỉnh quy hoạch được thực hiện trên cơ sở dữ liệu, thông tin thực tiễn và tham vấn rộng rãi các nhà quản lý, chuyên gia, nhằm bảo đảm các quyết định có tính khoa học, khả thi và phù hợp với chiến lược phát triển của tỉnh trong trung và dài hạn.

Tại các cuộc họp gần đây, lãnh đạo UBND tỉnh yêu cầu các ngành, địa phương tập trung rà soát và đề xuất điều chỉnh quy hoạch, nhất là đối với các khu, cụm công nghiệp, hạ tầng điện, giao thông, đô thị.

Tại các cuộc họp gần đây, lãnh đạo UBND tỉnh yêu cầu các ngành, địa phương tập trung rà soát và đề xuất điều chỉnh quy hoạch, nhất là đối với các khu, cụm công nghiệp, hạ tầng điện, giao thông, đô thị. Một trong những nội dung được đặc biệt quan tâm là phương án điều chỉnh định hướng sử dụng đất và các chỉ tiêu sử dụng đất đến năm 2030.

Song song với đó là việc điều chỉnh phương án phát triển hạ tầng thủy lợi, phòng, chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu; bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học; thẩm định các quy hoạch, trong đó có quy hoạch mỏ khoáng sản để tránh vi phạm phạm vi rừng phòng hộ, rừng đặc dụng.

Để đảm bảo tiến độ, lãnh đạo UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành khẩn trương hoàn thiện phương án điều chỉnh quy hoạch theo lĩnh vực được giao; đồng thời, chủ động tham gia ý kiến, thẩm định kỹ lưỡng các nội dung nhằm ngăn ngừa vi phạm ở các khu vực cấm như rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, khu vực an ninh - quốc phòng hoặc nơi có di tích...

Từ các định hướng và giải pháp đã triển khai có thể thấy, việc điều chỉnh quy hoạch sau sáp nhập là bước đi chiến lược, định hình không gian phát triển và mở ra tầm nhìn mới cho Thái Nguyên. Đây là nền tảng để phân bổ nguồn lực hợp lý, thu hút đầu tư, phát triển hạ tầng và khai thác hiệu quả tiềm năng của từng địa phương.

Quy hoạch mới còn tạo điều kiện hình thành các cực tăng trưởng, thúc đẩy liên kết ngành và xây dựng nền kinh tế có sức cạnh tranh cao trong vùng và cả nước. Khi được triển khai khoa học và đồng bộ, quy hoạch sẽ trở thành động lực then chốt, giúp Thái Nguyên khẳng định vai trò trung tâm vùng và tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững...

Hồng Tâm