Tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm

Dự án Đầu tư xây dựng Trường Liên cấp Tiểu học - Trung học cơ sở xã Si Pa Phìn đang được nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công.

Năm 2025, tổng kế hoạch vốn đầu tư ngân sách Nhà nước được Thủ tướng Chính phủ giao là 3.355,888 tỷ đồng. Đến ngày 30/9/2025, tỉnh đã giao và phân bổ chi tiết 3.273,39 tỷ đồng, đạt 97,54% kế hoạch giao. Lũy kế giải ngân kế hoạch vốn đầu tư đến hết 30/9 đạt 1.519,25 tỷ đồng, tương đương 45,27% kế hoạch. Trong đó vốn ngân sách địa phương giải ngân được 419,68/988 tỷ đồng (đạt 42,48%); vốn ngân sách Trung ương giải ngân 607,74/1.285,2 tỷ đồng (đạt 47,29%); vốn các Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giải ngân 491,83/1.082,68 tỷ đồng (đạt 45,43%).

Theo đánh giá của UBND tỉnh, công tác giải ngân vốn đầu tư công 9 tháng đầu năm vẫn còn nhiều hạn chế. Mặc dù tỷ lệ giải ngân cao hơn so với cùng kỳ năm 2024, song vẫn chưa đạt mục tiêu 60 - 80% theo Chỉ thị số 735/CT-UBND ngày 27/2/2025 của UBND tỉnh. Chất lượng công tác chuẩn bị đầu tư và lập kế hoạch còn hạn chế; một số dự án chưa hoàn thiện thủ tục, chưa đủ điều kiện phân bổ chi tiết theo yêu cầu. Đến thời điểm 30/9, vẫn còn 67,17 tỷ đồng thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chưa được phân bổ chi tiết. Bên cạnh đó, nguồn thu từ sử dụng đất không đạt dự toán, dẫn tới tình trạng có kế hoạch vốn nhưng không có nguồn bố trí kịp thời, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các dự án đã giao. Công tác giải phóng mặt bằng, nhất là các dự án trọng điểm vẫn còn vướng mắc. Tiến độ thực hiện 3 Chương trình MTQG cũng chậm hơn so với kế hoạch, đặc biệt là nguồn vốn sự nghiệp.

Quá trình triển khai kế hoạch đầu tư công năm 2025 chịu ảnh hưởng từ sự thay đổi của các quy định pháp luật, nhất là việc sửa đổi Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn thi hành. Nhiều nội dung liên quan đến thẩm quyền phê duyệt, phân cấp đầu tư thay đổi khiến các chủ đầu tư phải rà soát, điều chỉnh hồ sơ, làm chậm tiến độ.

Ở cấp cơ sở, công tác chỉ đạo, điều hành còn thiếu sâu sát, chưa quyết liệt; năng lực lập kế hoạch, tổ chức triển khai còn hạn chế. Sự phối hợp giữa chủ đầu tư với các cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương trong việc hoàn thiện hồ sơ, giải phóng mặt bằng, đôn đốc tiến độ thi công có nơi chưa nhịp nhàng. Đặc biệt, sau khi sắp xếp đơn vị hành chính 2 cấp, khối lượng công việc tăng lên, trong khi quá trình bàn giao nhiệm vụ chủ đầu tư giữa các đơn vị còn chậm. Một số ban quản lý dự án thay đổi nhân sự khiến tiến độ triển khai bị gián đoạn.

Ở cấp xã, đội ngũ công chức còn mỏng, năng lực chuyên môn về đất đai, bồi thường giải phóng mặt bằng còn hạn chế. Khối lượng công việc lớn trong khi thời gian gấp rút đã tạo áp lực lớn, ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân.

Trước áp lực lớn về giải ngân trong những tháng cuối năm, tỉnh Điện Biên đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, trong đó yêu cầu các cấp, ngành tăng tốc, tập trung cao độ để đảm bảo hoàn thành 100% kế hoạch vốn trong năm 2025.

Ông Bùi Mạnh Thắng, Phó Giám đốc Sở Tài chính cho biết: “Để đảm bảo giải ngân hoàn thành 100% kế hoạch, những tháng cuối năm các sở, ngành, địa phương phải thực hiện nghiêm các giải pháp theo Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và Chỉ thị 735/CT-UBND của tỉnh. Trọng tâm là công tác giải phóng mặt bằng, phân bổ kịp thời vốn cho các chương trình MTQG mới được giao, đồng thời gắn rõ trách nhiệm người đứng đầu với kết quả giải ngân”.

UBND tỉnh yêu cầu thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị, công điện của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Đồng thời tiếp tục phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, gắn trách nhiệm người đứng đầu trong từng khâu từ lập kế hoạch, triển khai đến nghiệm thu công trình theo phương châm “6 rõ”: Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ sản phẩm. Cùng với đó, công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc tiến độ được tăng cường, đặc biệt đối với các dự án trọng điểm. UBND tỉnh cũng yêu cầu các địa phương chủ động rà soát, điều chỉnh kế hoạch vốn phù hợp với tiến độ thực hiện thực tế, tránh tình trạng dồn vốn vào cuối năm gây áp lực giải ngân và lãng phí nguồn lực.

Dự án Quản lý đa thiên tai lưu vực sông Nậm Rốm nhằm bảo vệ dân sinh, thích ứng biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Điện Biên là một trong những dự án trọng điểm đang được tỉnh chỉ đạo sát sao. Dự án có tổng mức đầu tư trên 981 tỷ đồng; lũy kế vốn giao đến 31/12/2025 là 600,366 tỷ đồng, trong đó riêng năm 2025 được giao 147,26 tỷ đồng. Tính đến ngày 22/10, lũy kế giải ngân là 500,388 tỷ đồng, đạt 83,3% kế hoạch giao. Trong đó nguồn vốn năm 2025 mới giải ngân đạt 32,1% kế hoạch.

Ông Nguyễn Hữu Hiệp, Giám đốc Ban Quản lý dự án các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh cho biết: “Tỷ lệ giải ngân chưa đạt yêu cầu. Khó khăn chủ yếu là việc bàn giao mặt bằng tại một số khu vực còn chậm. Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn, Ban đang tập trung tối đa lực lượng, phối hợp chặt chẽ với các xã, phường yêu cầu nhà thầu thi công 3 ca, 4 kíp để đảm bảo tiến độ. Quyết tâm đến 31/12/2025 giải ngân đạt 100% nguồn vốn được giao”.

Cùng với các dự án trọng điểm, hiện nay tại các địa phương, nhiều công trình, dự án sử dụng nguồn vốn đầu tư công cũng đang được đẩy nhanh tiến độ thi công, tăng tỷ lệ giải ngân những tháng cuối năm.

Dự án đầu tư xây mới phòng học, khu bán trú và các hạng mục phụ trợ Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Nậm Vì có tổng mức đầu tư 14 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành trong năm 2025. Hiện nay, các hạng mục cuối cùng của dự án đang được nhà thầu gấp rút thi công.

Ông Lê Văn Hưng, Công ty TNHH Đại Phong Điện Biên, Chỉ huy trưởng công trình cho biết: “Hiện nay, công ty đã huy động tối đa nhân lực, máy móc, tăng ca thi công để đảm bảo tiến độ. Dự kiến khoảng 2 tháng nữa, công trình sẽ hoàn thành và đưa vào sử dụng”.

UBND tỉnh xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và nâng cao đời sống nhân dân. Tại các cuộc họp về đánh giá tình hình giải ngân vốn đầu tư công, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương coi kết quả giải ngân là tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu. Đồng thời kịp thời khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích và xử lý nghiêm đơn vị, cá nhân chậm trễ, thiếu trách nhiệm.

Với sự quyết tâm cao, tỉnh Điện Biên đặt mục tiêu đến hết năm 2025 sẽ hoàn thành giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công, góp phần hoàn thiện các công trình trọng điểm, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội, tạo đà thuận lợi cho giai đoạn phát triển mới.

Bài, ảnh: Phạm Trung