Tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm toán các dự án đầu tư chậm tiến độ

Quang cảnh Phiên thảo luận chiều 17/6. Ảnh: VPQH

Còn phổ biến tình trạng các dự án đầu tư chậm, dở dang kéo dài

Dành toàn bộ thời gian phát biểu thảo luận của mình tập trung vào vấn đề thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTK,CLP), tại Phiên thảo luận chiều 17/6, đại biểu Đặng Bích Ngọc (Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình) đánh giá, trong kết quả chung về phát triển kinh tế - xã hội của đất nước năm 2024, những tháng đầu năm 2025, có sự đóng góp không nhỏ của công THTK,CLP. Nội dung này được đẩy mạnh triển khai và phát huy trên nhiều lĩnh vực.

“Thời gian qua, công tác THTK, CLP được xác định là nhiệm vụ ngang hàng với phòng, chống tham nhũng. Điều này thể hiện qua việc Bộ Chính trị, Ban Bí thư mà đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư đã có những chỉ đạo rất quyết liệt thông qua việc ban hành nhiều nghị quyết, chỉ chị, kết luận để lãnh đạo cả hệ thống chính trị, toàn dân thực hiện. Nhận thức của cán bộ, công chức, người dân về THTK, CLP đã bắt đầu có những thay đổi và chuyển biến tích cực”- đại biểu nói.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, đại biểu Đặng Bích Ngọc cũng nhìn nhận tình trạng lãng phí còn rất nhức nhối. Qua giám sát cho thấy, vẫn còn phổ biến tình trạng các dự án đầu tư chậm tiến độ, thậm chí không thực hiện. Nhiều công trình dở dang kéo dài, hàng nghìn tài sản công, dự án đầu tư bị bỏ hoang, gây bức xúc cho cử tri và nhân dân.

Đại biểu Đặng Bích Ngọc phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH

Bên cạnh đó, tài sản công, trụ sở làm việc dôi dư bị bỏ hoang, thiếu sự bảo quản của các cơ quan gây hỏng hóc, xuống cấp nghiêm trọng, để không suốt thời gian dài ở các tỉnh, thành phố mà chưa được xử lý đã tạo những bất bình trong xã hội; đặc biệt là những trụ sở dôi dư ở các trung tâm thành phố lớn.

Dẫn số liệu báo cáo của Bộ Tài chính, đại biểu chỉ ra, đến cuối năm 2024, có trên 11.000 nhà, đất là tài sản công chưa được khai thác, sử dụng hợp lý, tập trung vào các trụ sở cơ quan, trường học, trạm y tế. Chưa kể, sắp tới khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, sáp nhập tỉnh thì số lượng tài sản công dôi dư lại tiếp tục tăng lên. Theo Báo cáo tổng hợp của Bộ Nội vụ sẽ có khoảng 4.226 trụ sở dôi dư.

Đại biểu Đặng Bích Ngọc cũng chỉ ra sự lãng phí trong việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Đó là tình trạng nhiều nội dung chi cho công tác tuyên truyền, tập huấn, tham quan học tập kinh nghiệm chiếm một phần kinh phí không nhỏ nhưng hiệu quả mang lại không rõ rệt, còn chung chung, không thể định lượng, khó kiểm soát và khó đánh giá.

“Điều này đòi hỏi phải có những đợt tổng kiểm tra, giám sát, nắm tình hình để có những giải pháp căn cơ, quyết liệt nhằm thực hiện có hiệu quả nguồn lực Nhà nước, nhất là trong bối cảnh hiện nay cả hệ thống chính trị đang tập trung tinh gọn bộ máy” – đại biểu Đặng Bích Ngọc nói.

Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí phải có kết quả cụ thể

Từ 01/7/2025, khi chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào hoạt động đòi hỏi việc thực hiện phòng, chống tham nhũng, lãng phí cần phải được quan tâm hơn; thực hiện đầy đủ, toàn diện hơn.

“Phải có được những kết quả cụ thể nhằm góp phần tăng thêm nguồn lực để tiếp tục thực hiện đầu tư cho phát triển, gia tăng mạnh mẽ nguồn lực chăm lo cho Nhân dân, làm giàu cho đất nước trong giai đoạn cách mạng mới”. Nhấn mạnh điều này, đại biểu Đặng Bích Ngọc đề xuất 4 nhóm giải pháp.

Một là, tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế về THTK, CLP, quy định chặt chẽ chế tài xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức và cá nhân gây lãng phí.

Hai là, đề nghị Bộ Tài chính tham mưu cho Chính phủ rà soát tổng thể, số hóa tài sản công, hoàn thiện thể chế để hướng dẫn phân loại, đấu giá, xử lý hiệu quả các tài sản dôi dư, đặc biệt là tài sản phát sinh sau sáp nhập đơn vị hành chính.

Ba là, đề nghị Quốc hội, Chính phủ và các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm toán các dự án đầu tư chậm tiến độ. "Kiên quyết xử lý, thu hồi các dự án không thực hiện hoặc thực hiện không hiệu quả để tạo nguồn đất sạch thu hút đầu tư, tạo quỹ đất cho người dân sản xuất" – đại biểu Ngọc đề nghị.

Bốn là, tiếp tục hoàn thiện thể chế quản lý, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, tăng cường giám sát để đảm bảo tối đa nguồn lực đầu tư, tránh lãng phí, thất thoát trong tổ chức thực hiện.

Đưa trụ sở dôi dư sau sắp xếp thành trường học, cơ sở y tế...

Cũng quan tâm đến việc quản lý khai thác hiệu quả các trụ sở dôi dư sau sắp xếp bộ máy, tránh tình trạng lãng phí, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cho rằng, con số hơn 11.000 cơ sở nhà, đất là tài sản công chưa được khai thác, xử lý hợp lý - là rất lớn. Do đó, Chính phủ nên chỉ đạo thu hồi và ưu tiên sử dụng các cơ sở này cho các mục tiêu an sinh xã hội, phúc lợi công, hoặc cho doanh nghiệp, hợp tác xã thuê, chuyển nhượng...

Băn khoăn về kết quả thực hiện việc sắp xếp, xử lý nhà, đất, tài sản công của các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp nhà nước chưa cao, đại biểu Nguyễn Quốc Luận (Đoàn ĐBQH tỉnh Yên Bái) đề nghị, bên cạnh những quy định hiện hành, Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục chỉ đạo quyết liệt trong việc sắp xếp, xử lý tài sản, nhà, đất công dôi dư; rà soát, chỉnh sửa, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản hướng dẫn đơn giản hóa thủ tục, phân cấp mạnh cho các địa phương, cơ quan, đơn vị trong thực hiện.

Đồng thời, tiếp tục rà soát lại tất cả các tài sản, cơ sở vật chất, nhà, đất của các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương, các Tập đoàn, Tổng công ty hiện nay không có nhu cầu sử dụng hoặc sử dụng không hiệu quả để bàn giao về cho các địa phương quản lý, sử dụng và xử lý theo quy định của pháp luật để đảm bảo vận dụng tối đa nguồn tài lực tài sản công, tránh thất thoát, lãng phí.

Đ. KHOA