Tăng cường đạo đức số và hành lang pháp lý cho không gian mạng

Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau Nguyễn Quốc Hận chủ trì phiên thảo luận tại Tổ 8

Thảo luận về dự án Luật Chuyển đổi số, ĐBQH Lê Thị Ngọc Linh (Cà Mau) cho rằng, dự án Luật hiện còn chồng chéo, trùng lặp với một luật chuyên ngành, như Luật Công nghệ thông tin, Luật Viễn thông, Luật An toàn thông tin mạng, Luật Thương mại điện tử và Luật An ninh mạng.

Theo đại biểu, việc phân tán chính sách ở nhiều điều khoản khiến việc áp dụng gặp nhiều khó khăn, khó tra cứu và giám sát. Do đó, đại biểu đề nghị cần hệ thống hóa các chính sách chuyển đổi số vào một chương riêng, tạo hành lang pháp lý thống nhất, minh bạch và dễ thực hiện.

ĐBQH Lê Thị Ngọc Linh (Cà Mau) phát biểu

Đồng thời, đề xuất bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động chuyển đổi số, đặc biệt là lợi dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo để gây chia rẽ, kỳ thị hoặc phân biệt đối xử trên không gian mạng. Theo đại biểu, quy định này giúp lấp khoảng trống pháp lý trong lĩnh vực mới, đồng thời tăng cường tính minh bạch và kỷ cương trong không gian số.

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Thị Hoa Ry (Cà Mau) nhấn mạnh, Luật nên tập trung quy định những nguyên tắc lớn, còn các vấn đề kỹ thuật và chuyên sâu nên dẫn chiếu đến các luật chuyên ngành. Cách tiếp cận này, theo đại biểu, vừa bảo đảm tính linh hoạt, vừa giúp luật dễ thích ứng với tốc độ phát triển công nghệ.

ĐBQH Trần Thị Hoa Ry (Cà Mau) phát biểu

Các đại biểu đánh giá, dự án Luật Chuyển đổi số là dự án Luật khó, mang tính chuyên ngành cao, hầu như trên thế giới chưa có quốc gia nào ban hành luật tương tự.

ĐBQH Nguyễn Thị Kim Anh (Bắc Ninh) đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, loại bỏ các khái niệm đã phổ biến như “chính phủ số”, “công dân số”, “nhân lực số” để tránh đa nghĩa, đồng thời viết lại Điều 4 về chính sách Nhà nước theo hướng mang tính quy phạm, cụ thể hóa tinh thần “Nhà nước kiến tạo và dẫn dắt”.

ĐBQH Nguyễn Thị Kim Anh (Bắc Ninh) phát biểu

Đại biểu cũng kiến nghị bổ sung khái niệm “chuyển đổi số cộng đồng”, coi đây là chìa khóa giúp người dân, tổ chức xã hội, thôn, bản, khu dân cư ứng dụng công nghệ vào sản xuất và đời sống, thu hẹp khoảng cách số, hình thành cộng đồng số an toàn và sáng tạo.

Cùng quan điểm “pháp luật phải đi vào thực tiễn”, ĐBQH Nguyễn Duy Thanh (Cà Mau) nhấn mạnh, để chuyển đổi số trở thành động lực phát triển kinh tế, Nhà nước cần có chính sách mạnh hỗ trợ doanh nghiệp truyền thống. Đại biểu đề xuất ưu đãi về thuế, tín dụng, đào tạo nhân lực số, đặc biệt cho doanh nghiệp nhỏ, vừa và vùng sâu, vùng xa.

ĐBQH Nguyễn Duy Thanh (Cà Mau) phát biểu

Các đại biểu đồng thuận cho rằng, cùng với thúc đẩy chuyển đổi số, cần chú trọng bảo đảm an toàn dữ liệu và minh bạch trong quản trị công nghệ. ĐBQH Trần Quốc Tỏ (Bắc Ninh) chỉ ra sự chồng chéo trong phân công cơ quan quản lý, khi Luật Dữ liệu quy định Bộ Công an là đầu mối, trong khi dự thảo Luật Chuyển đổi số lại giao Bộ Khoa học và Công nghệ phụ trách toàn diện.

Đại biểu kiến nghị rà soát, phân định rõ trách nhiệm giữa các bộ, tránh tình trạng “một lĩnh vực, nhiều đầu mối”, gây khó trong triển khai thực tế.

ĐBQH Trần Quốc Tỏ (Bắc Ninh) phát biểu

Ngoài ra, các đại biểu cũng lưu ý cần có nguyên tắc chặt chẽ trong quản lý và nhập dữ liệu, bảo đảm chính xác tuyệt đối và phân tầng truy cập thông tin theo cấp độ bảo mật. Đồng thời, cần bổ sung quy định về trách nhiệm khi ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong cơ quan nhà nước, trong đó phải ngăn chặn AI truy cập dữ liệu bên ngoài, đảm bảo an toàn, minh bạch và tôn trọng quyền con người...

Các đại biểu cũng bày tỏ kỳ vọng, sau khi tiếp thu và hoàn thiện, Luật Chuyển đổi số sẽ trở thành nền tảng pháp lý vững chắc, giúp Việt Nam tiến nhanh, tiến vững và tiến xa trong kỷ nguyên số.

Bách Hợp - An Nhiên