Tăng cường công tác kết nối, chia sẻ dữ liệu quản lý thuế

Ảnh minh họa.

Cục Thuế cho biết, thực hiện Chỉ thị 18/CT-TTg ngày 30/05/2023 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu phục vụ phát triển thương mại điện tử, chống thất thu thuế, bảo đảm an ninh tiền tệ, việc đẩy mạnh công tác phối hợp kết nối, trao đổi thông tin với các Bộ, ngành theo nhiệm vụ được giao đóng vai trò quan trọng để thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ, thường xuyên giữa cơ quan thuế với các bộ, ngành và địa phương trong quản lý thương mại điện tử.

Trước hết, cần đẩy nhanh việc kết nối, tích hợp các cơ sở dữ liệu liên quan: kết nối cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia (Bộ Công an) để xác thực thông tin nhân thân người nộp thuế; kết nối dữ liệu đăng ký kinh doanh để nắm tình trạng pháp lý của tổ chức, cá nhân kinh doanh; chia sẻ, phản hồi dữ liệu với Bộ Công thương về các sàn thương mại điện tử đã đăng ký/thông báo; phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để nghiên cứu cơ chế giám sát giao dịch qua ngân hàng, ví điện tử của các chủ thể kinh doanh thương mại điện tử. Việc chia sẻ dữ liệu, giám sát này cần thực hiện qua phương thức điện tử, tự động, tránh tình trạng trao đổi thủ công chậm trễ như hiện nay.

Trước thực tiễn này, ngành Thuế đề xuất bổ sung cơ chế trao đổi dữ liệu liên thông tự động giữa cơ quan thuế với ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng khác trong nước và quốc tế cung cấp các giao dịch liên quan đến hoạt động kinh doanh thương mại điện tử có dấu hiệu rủi ro.

Về cấu trúc dữ liệu giao dịch thanh toán đề nghị tách nội dung giao dịch hàng hóa, dịch vụ và giao dịch thanh toán cá nhân. Đề xuất phối hợp với C06-Bộ Công an cho phép cơ quan thuế truy vấn thông tin căn cước công dân/mã định danh cá nhân của thân nhân người nộp thuế (bố/mẹ, vợ/chồng, con) để xác định dòng tiền của đối tượng kinh doanh thương mại điện tử có rủi ro cao về thuế.

Ngành còn đề xuất phối hợp với Cục quản lý xuất nhập cảnh (Bộ Công an) chia sẻ thông tin số hộ chiếu/ID của người nước ngoài tại Việt Nam để cơ quan thuế có cơ sở đăng ký thuế cho người nộp thuế, bảo đảm thông tin chính xác (hiện nay, thông tin số hộ chiếu do cá nhân nước ngoài tự khai hoặc cơ quan chi trả tự khai không bảo đảm chính xác số hộ chiếu và họ tên) và để đấu tranh, chống thất thu thuế khi cá nhân, người nước ngoài có hoạt động kinh doanh, thu nhập chịu thuế tại Việt Nam.

Ngoài ra, ngành Thuế còn đề xuất phối hợp với Bộ Công an chia sẻ thông tin thuê bao điện thoại (đã được quy định tại Luật căn cước) cho phép cơ quan thuế truy vấn từ số điện thoại để xác định căn cước công dân/mã định danh cá nhân của các cá nhân, từ đó xác định được chủ thể kinh doanh thương mại điện tử song song với phối hợp các bộ, ngành xử lý vi phạm, siết chặt quản lý trên môi trường mạng đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh thương mại điện tử nhưng không tuân thủ pháp luật về thuế và pháp luật chuyên ngành có liên quan.

Việc tiếp tục làm giàu công tác thu thập, xử lý thông tin, dữ liệu từ hệ sinh thái thương mại điện tử cũng được đẩy mạnh: bên cạnh việc tiếp tục hỗ trợ, đôn đốc, tiếp nhận, rà soát, xử lý dữ liệu do tổ chức là chủ sở hữu sàn thương mại điện tử, đơn vị vận chuyển cung cấp, trong trường hợp các đơn vị này không phối hợp cung cấp thông tin thì hướng dẫn cơ quan thuế quản lý trực tiếp lập kế hoạch, thực hiện thanh tra, kiểm tra để thu thập cơ sở dữ liệu.

Chi cục Thuế thương mại điện tử và các cơ quan thuế quản lý trực tiếp chủ thể kinh doanh thương mại điện tử lập kế hoạch thanh tra, kiểm tra để tìm hiểu mô hình hoạt động, sơ đồ hóa dòng tiền-hàng hóa, thu thập dữ liệu phục vụ công tác quản lý thuế thương mại điện tử.

Đối với giải pháp đẩy mạnh hiện đại hóa ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng, làm giàu cơ sở dữ liệu và quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, ngành Thuế tăng cường phân tích nghiệp vụ, phối hợp xây dựng ứng dụng tiếp nhận, sắp xếp, tổng hợp, phân tích cơ sở dữ liệu lớn về thương mại điện tử gồm các chức năng chính: chức năng tổng hợp cơ sở, chức năng hồ sơ quản lý doanh nghiệp, chức năng phân tích rủi ro, chức năng đánh giá, theo dõi kết quả phân tích, xử lý rủi ro, chức năng báo cáo để nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế thương mại điện tử.

Phối hợp đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển công cụ công nghệ thông tin chuyên biệt nhằm thu thập, phân tích dữ liệu từ các nền tảng mạng xã hội hoặc nghiên cứu thuê ngoài rà quét dữ liệu, mua dữ liệu thương mại (nơi cá nhân, tổ chức đang thực hiện nhiều hoạt động kinh doanh nhưng chưa đăng ký hoặc chưa kê khai đầy đủ doanh thu, thuế phát sinh).

Phối hợp tổ chức dữ liệu, phân tích rủi ro trong đó có sử dụng phương pháp học máy - áp dụng trí tuệ nhận tạo (AI) để xử lý dữ liệu, đưa ra các cảnh báo và triển khai các biện pháp quản lý thuế phù hợp theo từng đối tượng có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử theo nguyên tắc quản lý rủi ro.

Toàn ngành thuế đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn pháp luật thuế tới các tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử.

Bên cạnh các giải pháp nghiệp vụ, Cục Thuế chú trọng tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn pháp luật thuế tới các tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử.

Toàn ngành đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn pháp luật thuế tới các tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử thông qua nhiều hình thức như livestream, thư ngỏ, truyền hình, báo chí…., nhấn mạnh việc cơ quan thuế sở hữu cơ sở dữ liệu lớn và có thể đối chiếu đa nguồn, từ đó khuyến khích người nộp thuế tự giác kê khai, nộp thuế đầy đủ để tránh rủi ro bị truy thu, xử phạt. Đồng thời, tiếp tục thực hiện các hoạt động hợp tác quốc tế với cơ quan thuế các nước và các tổ chức quốc tế (OECD, IMF, WB, ADB, JICA, ...) trong việc nghiên cứu, chia sẻ kinh nghiệm về công tác kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu phục vụ quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT.

Việc hoàn thiện về cơ chế chính sách liên tục được cập nhật: ngành tiếp tục nghiên cứu, đề xuất, sửa đổi bổ sung quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật về thuế và pháp luật có liên quan bảo đảm quy định đồng bộ, nâng cao hiệu quả quản lý đối với hoạt động thương mại điện tử như: hoàn thiện các quy định pháp luật bảo đảm theo dõi, quản lý được dòng tiền từ các tổ chức, cá nhân Việt Nam chuyển tiền thanh toán hàng hóa, dịch vụ do tổ chức, cá nhân nước ngoài cung cấp (xuyên biên giới) trên lãnh thổ Việt Nam; tham gia ý kiến hoàn thiện Luật thương mại điện tử,...

SÔNG TRÀ