Tăng cường cơ chế đối thoại giữa các cơ quan thi hành án dân sự và tổ chức tín dụng, ngân hàng

Cục THADS Hải Dương đối thoại với các tổ chức tín dụng, ngân hàng trên địa bàn tỉnh. (Ảnh: Cục THADS Hải Dương)

Nhiều trường hợp không có tài sản để thi hành án

Thống kê của Tổng cục THADS cho thấy, từ đầu năm kết quả thi hành án tín dụng ngân hàng tăng cả về việc và về tiền. Cụ thể, số việc phải thi hành án tín dụng ngân hàng là 51.468 việc với hơn 220.050 tỷ đồng (chiếm gần 7% về việc và gần 42% về tiền so với tổng số việc và tiền phải thi hành của toàn hệ thống). Đã thi hành xong 2.965 việc, tương ứng hơn 16.115 tỷ đồng. So với cùng kỳ năm 2024, kết quả thi hành xong tăng 687 việc, tăng 3.313 tỷ đồng.

Tuy nhiên, việc thi hành án tín dụng, ngân hàng gặp rất nhiều khó khăn. Theo phản ánh của Cục THADS TP Hồ Chí Minh, trình tự, thủ tục xử lý tài sản (nhất là thủ tục xử lý bất động sản) còn khá phức tạp, mất nhiều thời gian, ảnh hưởng lớn đến hiệu quả giải quyết thi hành án cho các tổ chức tín dụng, ngân hàng. Bên cạnh đó, pháp luật về THADS vẫn còn một số kẽ hở, từ đó người phải thi hành án lợi dụng trốn tránh, khiếu nại, tố cáo, kéo dài thời gian thi hành án.

Trong khi đó, công tác phối hợp giữa cơ quan THADS và các cơ quan, ban ngành liên quan, trong đó có cả một số Chi nhánh Ngân hàng trong quá trình xử lý tài sản bảo đảm chưa kịp thời, có vụ việc còn chậm, thậm chí phó mặc cho cơ quan thi hành án; Công tác quản lý, chỉ đạo của một số tổ chức tín dụng, ngân hàng còn thiếu tính khoa học, buông lỏng, chưa kiểm soát chặt chẽ trong khâu thẩm định, quản lý tài sản bảo đảm; cán bộ tín dụng, ngân hàng thiếu kinh nghiệm khi tham gia hoạt động tố tụng và thi hành án.

Hiện nay, Cục THADS TP Hồ Chí Minh đang thụ lý rất nhiều loại án liên quan đến Trọng tài thương mại, chiếm tỷ lệ lớn số lượng án tín dụng ngân hàng, tuy nhiên nổi bật của loại vụ việc này liên quan đến tín chấp, không có tài sản thế chấp, bảo lãnh, cho vay mua sản phẩm tiêu dùng của các Công ty tài chính. Thực tế tính chất của các vụ việc này không phức tạp, nhưng người phải thi hành án đa số là công nhân, người lao động… nơi cư trú không ổn định, không có thu nhập, tài sản để thi hành án, hơn nữa giá trị cho vay đối với vụ việc này không nhiều, hầu như chưa đến 100 triệu/vụ việc. Việc tổ chức thi hành án đối với các loại án này thường mất nhiều thời gian, công sức đi xác minh vì địa bàn quá rộng và sau khi xác minh xong, cơ quan THADS chỉ có thể phân loại hồ sơ chưa điều kiện.

Cần lộ trình cụ thể, rõ ràng

Chung khó khăn, Cục THADS Quảng Nam cho biết, một số vụ việc tín dụng ngân hàng khó thi hành tồn tại nhiều năm (thụ lý trước năm 2018, giá trị nhỏ (dưới 100 triệu đồng) chưa có biện pháp thi hành hiệu quả). Ngược lại, một số vụ việc phức tạp có giá trị lớn chưa được giải quyết dứt điểm, đặc biệt là các vụ việc liên quan đến tín dụng, ngân hàng như vụ Soda với giá trị phải thi hành hơn 2.500 tỷ đồng, tuy nhiên tài sản thế chấp rất phức tạp, nhiều hạng mục (dây chuyền máy móc, nguyên vật liệu), liên quan đến nhiều ngân hàng, chấp hành viên đã kê biên một số tài sản, các bên đương sự còn tranh chấp về tài sản thế chấp…

Còn tại Bình Dương, do lượng án thụ lý nhiều, quá tải trong công việc nên chấp hành viên, cán bộ thi hành án còn chậm trong công tác xác minh. Hiện nay số lượng án thụ lý ngày càng tăng, giá trị thi hành lớn; tuy nhiên, biên chế tại đơn vị chưa đáp ứng yêu cầu công việc (151/156 biên chế); thủ tục về thi hành án quá nhiều, chế độ đãi ngộ chưa thật sự thu hút, đặc biệt mức lương của các ngạch kế toán, thủ kho, thủ quỹ, văn thư lưu trữ còn thấp; bên cạnh đó, công chức phải kiêm nhiệm nhiều việc nên áp lực công việc cao dẫn đến tình trạng nhiều công chức xin thôi việc theo Nghị định 178/2024/ NĐ-CP.

Nhiều vụ việc thi hành án cho các tổ chức tín dụng cho vay tín chấp, người phải thi hành án chủ yếu là lao động có thu nhập thấp, tài sản lớn hơn nghĩa vụ nên việc tổ chức thi hành án gặp nhiều khó khăn. Một số doanh nghiệp phải thi hành án không có điều kiện thi hành án, không còn hoạt động tại trụ sở, số án này không thể miễn, giảm theo quy định của Luật THADS dẫn đến tồn đọng việc thi hành án cho ngân sách nhà nước.

Để tháo gỡ các khó khăn, ngoài việc đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật liên quan, tăng cường cơ chế phối hợp giữa các ngành, trong đó có các tổ chức tín dụng; tăng cường năng lực tham mưu của chấp hành viên, cơ quan THADS… thì ở Trung ương Tổng cục THADS cũng có nhiều giải pháp thúc đẩy thi hành án tín dụng, ngân hàng.

Đáng chú ý, cuối tháng 5 vừa qua, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ về việc nâng cao kết quả thi hành án đối với các vụ việc thi hành án tín dụng ngân hàng nói chung và các vụ việc liên quan đến Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam (Vietinbank) nói riêng, Tổng cục THADS đã tổ chức đối thoại, làm việc với 24 Cục THADS tỉnh, thành phố để đôn đốc, giải quyết các vụ việc có khó khăn, vướng mắc, có giá trị phải thi hành trên 10 tỷ đồng.

Theo Tổng cục THADS, trong 3 ngày làm việc, Tổng cục THADS đã nghe báo cáo và tổ chức đối thoại gần 80 vụ việc. Trên cơ sở làm rõ những khó khăn, vướng mắc, các bên cùng thảo luận, trao đổi để đưa ra những giải pháp cụ thể và có lộ trình rõ ràng để tổ chức thi hành án tiếp theo. Đại diện Tổng cục cũng yêu cầu các địa phương tiếp tục duy trì và tăng cường cơ chế đối thoại giữa các cơ quan THADS và các tổ chức tín dụng, ngân hàng nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, qua đó giúp công tác thu hồi nợ đạt hiệu quả.

Thu Nguyễn