TAND Tối cao ban hành Cẩm nang các quy định mới về tổ chức và hoạt động của tòa án

Vừa qua, TAND Tối cao đã ban hành Cẩm nang giới thiệu các quy định mới của pháp luật về tổ chức và hoạt động của TAND.

Cẩm nang này giới thiệu các quy định pháp luật mới liên quan đến tổ chức và hoạt động của TAND trong một số văn bản.

Trong đó, có Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tổ chức TAND, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-7-2025.

Ảnh chụp toàn cảnh TAND TP.HCM. Ảnh: SONG MAI

Về tổ chức hệ thống TAND, mô hình tổ chức hệ thống tòa án chuyển từ mô hình 4 cấp (gồm TAND Tối cao, TAND Cấp cao, TAND cấp tỉnh, TAND cấp huyện) sang mô hình 3 cấp (gồm TAND Tối cao, TAND cấp tỉnh, TAND khu vực); kết thúc hoạt động của TAND Cấp cao, TAND cấp huyện.

Không tổ chức TAND sơ thẩm chuyên biệt về Phá sản, Sở hữu trí tuệ, Hành chính như một cấp tòa án mà tổ chức thành các tòa chuyên trách tại một số TAND khu vực tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng. Thành lập Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Như vậy, tổ chức hệ thống TAND gồm: TAND Tối cao, 34 TAND cấp tỉnh (trong đó có 11 TAND cấp tỉnh không thực hiện sắp xếp; 23 TAND cấp tỉnh được thành lập sau sắp xếp), 355 TAND khu vực trên cơ sở cơ cấu lại 693 TAND cấp huyện; Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế.

Do mô hình tổ chức hệ thống tòa án có sự thay đổi từ 4 cấp sang mô hình 3 cấp nên thẩm quyền của các TAND đã được điều chỉnh lại cho phù hợp.

Đối với TAND Tối cao

Bổ sung nhiệm vụ phúc thẩm các vụ án hình sự mà bản án, quyết định chưa có hiệu lực pháp luật của TAND cấp tỉnh bị kháng cáo, kháng nghị.

Bổ sung nhiệm vụ giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao, TAND cấp tỉnh.

Giao Thẩm phán TAND tại TAND Tối cao nhiệm vụ xét xử các vụ án, vụ việc, trả lời đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm theo phân công của Chánh án TAND Tối cao.

Đối với TAND cấp tỉnh

Bổ sung nhiệm vụ giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực.

Thực hiện nhiệm vụ phúc thẩm vụ án, vụ việc mà bản án, quyết định sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực bị kháng cáo, kháng nghị.

Thực hiện nhiệm vụ sơ thẩm vụ án hình sự có mức cao nhất của khung hình phạt từ trên 20 năm tù, tù chung thân, tử hình; vụ án hình sự nghiêm trọng, phức tạp khác.

Chuyển nhiệm vụ sơ thẩm các vụ án hình sự về các tội phạm mà mức cao nhất của khung hình phạt đến 20 năm tù; vụ án hành chính; vụ việc dân sự và các vụ việc khác cho TAND khu vực trừ vụ việc về yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, đăng ký phán quyết trọng tài vụ việc.

Giao cho TAND TP Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM thẩm quyền giải quyết đối với yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, đăng ký phán quyết trọng tài vụ việc.

Đối với TAND khu vực

Xét xử theo thủ tục sơ thẩm các vụ án hình sự về các tội phạm mà mức cao nhất của khung hình phạt đến 20 năm tù.

Xét xử theo thủ tục sơ thẩm tất cả các vụ án hành chính, vụ việc dân sự và các vụ việc khác thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án, trừ các vụ việc giải quyết đối với yêu cầu hủy phán quyết trọng tài.

Giao thẩm quyền giải quyết, xét xử theo thủ tục sơ thẩm các vụ việc phá sản, sở hữu trí tuệ cho Tòa Phá sản, Tòa Sở hữu trí tuệ tại một số TAND khu vực ở Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM.

Tăng số lượng Thẩm phán TAND Tối cao

Để phù hợp với thẩm quyền mới được điều chỉnh, cơ cấu tổ chức của các TAND cũng có sự thay đổi đáng kể.

Cụ thể, TAND Tối cao thành lập 3 Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao (đặt tại TP Hà Nội, TP Đà Nẵng, TP.HCM). Tăng số lượng Thẩm phán TAND Tối cao từ 13 đến 17 người lên thành từ 23 đến 27 người để đảm bảo đủ nguồn nhân lực giải quyết kịp thời, chất lượng đối với khối lượng công việc giám đốc thẩm, tái thẩm tăng thêm từ TAND Cấp cao chuyển về theo đúng chỉ tiêu, yêu cầu của Quốc hội.

Cơ cấu tổ chức của TAND cấp tỉnh gồm: Ủy ban Thẩm phán TAND cấp tỉnh; các Tòa chuyên trách (Tòa Hình sự, Tòa Dân sự, Tòa Hành chính, Tòa Kinh tế, Tòa Lao động, Tòa Gia đình và người chưa thành niên); bộ máy giúp việc.

Cơ cấu tổ chức của TAND khu vực gồm: Các Tòa chuyên trách (Tòa Hình sự, Tòa Dân sự, Tòa Kinh tế, Tòa Hành chính, Tòa Gia đình và người chưa thành niên; Tòa Phá sản, Tòa Sở hữu trí tuệ tại một số TAND khu vực); bộ máy giúp việc.

YẾN CHÂU