Tân Tổng biên tập Tạp chí Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật và khát vọng đưa tri thức Việt hội nhập quốc tế

Thưa PGS.TS Nguyễn Việt Khôi, xin ông chia sẻ cảm xúc khi được bổ nhiệm làm Tổng biên tập tạp chí Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật?

PGS.TS Nguyễn Việt Khôi: Tôi tự hào khi được bổ nhiệm làm Tổng biên tập đầu tiên của Tạp chí Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật. Tạp chí chúng tôi có định hướng học thuật liên ngành. Đây là xu thế rất cần thiết và phù hợp với bối cảnh khoa học hiện đại khi ranh giới giữa các ngành khoa học dần xóa nhòa. Việc phát triển một diễn đàn học thuật kết nối các lĩnh vực khoa học tự nhiên với khoa học xã hội, với công nghệ và với nghệ thuật là một nhiệm vụ thách thức nhưng đầy hứa hẹn. Chúng tôi đang cố gắng xây dựng một hệ sinh thái học thuật nơi các nhà khoa học, nghệ sĩ, học giả và cả các bạn trẻ có thể cùng nhau chia sẻ, phản biện, sáng tạo và truyền cảm hứng. Trong thời gian tới, tôi cùng với Ban biên tập sẽ nỗ lực hết mình để nâng cao chất lượng nội dung, mở rộng hợp tác quốc tế, chuẩn hóa các quy trình theo chuẩn mực học thuật quốc tế và quan trọng nhất là giữ được bản sắc riêng của một tạp chí mang tính liên ngành.

PGS.TS Nguyễn Việt Khôi hiện đang là Phó Hiệu trưởng Trường Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật - Đại học Quốc gia Hà Nội, đồng thời là Tổng biên tập đầu tiên của Tạp chí Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật.

Một trong những mục tiêu tôi đặc biệt quan tâm là nhiệm vụ quốc tế hóa. Tạp chí chúng tôi sẽ không chỉ dừng lại ở việc có bài viết bằng tiếng Anh hay cộng tác với các tác giả nước ngoài, mà sẽ xây dựng được quy trình xuất bản chuyên nghiệp, đạt các chuẩn mực học thuật quốc tế, từ khâu phản biện, biên tập đến cách chỉ mục, tra cứu. Tôi tin rằng nếu giữ được bản sắc riêng, kiên định với chất lượng học thuật, đồng thời mở rộng hợp tác và liên kết quốc tế, Tạp chí Khoa học liên ngành và Nghệ thuật sẽ ngày càng được biết đến nhiều hơn, không chỉ trong nước mà cả trong khu vực và thế giới.

Được biết, ông đã có quan hệ tốt đẹp với nhiều nhà báo và các tòa soạn báo trước khi đảm nhận nhiệm vụ Tổng biên tập, ông thấy nghề báo có gì đặc biệt?

PGS.TS Nguyễn Việt Khôi: Trước khi đảm nhận cương vị Tổng Biên tập, tôi đã có dịp làm việc và gắn bó với nhiều nhà báo, biên tập viên, cũng như các tòa soạn trong nhiều vai trò khác nhau. Điều khiến tôi luôn trân trọng nghề báo, đó là tính đặc thù của nghề gắn bó mật thiết với đời sống xã hội, với con người và sự thật. Mỗi nhà báo không chỉ là người đưa tin, mà còn là người chứng kiến, phản ánh và góp phần tạo nên những chuyển động tích cực trong xã hội. Đặc biệt với Tạp chí Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, nghề báo đặc biệt hơn khi mỗi bài báo mang tính học thuật cao, hướng đến cộng đồng nghiên cứu, học giả và chuyên gia, mang tính chuyên sâu, đòi hỏi người đọc có kiến thức nền tảng. Mỗi bài viết trước khi đăng trên tạp chí khoa học phải trải qua quy trình phản biện nghiêm ngặt bởi các chuyên gia trong cùng lĩnh vực với mục tiêu đảm bảo tính chính xác, khách quan và giá trị khoa học, tuân theo định dạng khoa học, chuẩn trích dẫn rõ ràng và đầy đủ, thường theo các chuẩn quốc tế (APA, MLA, Chicago...). Hơn thế nữa, tạp chí chúng tôi sử dụng cả tiếng Anh với nội dung liên ngành nên mức độ phức tạp hơn các tạp chí khác, đóng góp cho tri thức khoa học và sự phát triển học thuật.

Với tầm nhìn chiến lược, PGS.TS Nguyễn Việt Khôi đặt mục tiêu nâng tầm vị thế học thuật của Việt Nam trên trường quốc tế.

Ông đánh giá thế nào về các tạp chí trực thuộc các trường đại học ở Việt Nam hiện nay? Nó có khác gì so với tạp chí của các trường đại học trên thế giới mà ông đã từng học tập hoặc giảng dạy? Làm thế nào để tạp chí của các trường đại học ở Việt Nam được thế giới biết đến và công nhận?

PGS.TS Nguyễn Việt Khôi: Tạp chí khoa học thuộc các trường đại học ở Việt Nam có bước tiến đáng ghi nhận, đặc biệt trong việc cải thiện nền tảng (platform), chất lượng nội dung, quy trình phản biện. Nhiều tạp chí hội nhập quốc tế tốt, được xếp vào trong các chỉ mục uy tín. Tuy vậy, phần lớn vẫn đang trong giai đoạn chuyển đổi và hoàn thiện, chưa theo kịp mặt bằng chung của các tạp chí đại học uy tín trên thế giới. Sự khác biệt lớn nhất nằm ở hệ thống vận hành và định chuẩn học thuật. Các tạp chí quốc tế có quy trình phản biện chặt chẽ, cơ sở dữ liệu tác giả và phản biện rộng khắp, đồng thời xuất bản đều đặn bằng tiếng Anh, giúp tạp chí nâng cao độ tin cậy, khả năng trích dẫn và lan tỏa học thuật. Do đó, để tạp chí khoa học của Việt Nam được thế giới công nhận thì chúng ta cần chuẩn hóa quy trình biên tập và phản biện theo thông lệ quốc tế, đảm bảo tính minh bạch và học thuật, chuyển dần sang xuất bản bằng tiếng Anh hoặc ít nhất có phiên bản song ngữ để mở rộng độc giả quốc tế, đầu tư vào hệ thống xuất bản điện tử hiện đại như Open Journal Systems (OJS), giúp tăng khả năng truy cập, tìm kiếm và tích hợp với các chỉ mục quốc tế, tích cực mời các nhà khoa học quốc tế tham gia phản biện, cộng tác và đồng biên tập để nâng cao uy tín và độ phủ của tạp chí. Quan trọng hơn nữa là xây dựng chiến lược chỉ mục vào các cơ sở dữ liệu quốc tế như DOAJ, Scopus, Web of Science… Tôi tin rằng với sự đầu tư nghiêm túc và chiến lược lâu dài, các tạp chí đại học của Việt Nam hoàn toàn có thể được công nhận và góp phần nâng cao vị thế học thuật của quốc gia trên trường quốc tế.

Hướng đi sắp tới của tạp chí Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật sẽ như thế nào, thưa ông?

PGS.TS Nguyễn Việt Khôi: Trong thời gian tới, tạp chí Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật sẽ tập trung theo đuổi ba định hướng chiến lược rõ ràng: chuyên sâu học thuật liên ngành quanh trục công nghiệp văn hóa, mở rộng liên ngành trong nghệ thuật, hội nhập quốc tế.

PGS. TS Nguyễn Việt Khôi bày tỏ mong muốn tạp chí có thể tạo ra một hệ sinh thái học thuật đa chiều, sáng tạo và có giá trị.

Trước hết, chúng tôi sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng học thuật thông qua việc hoàn thiện quy trình phản biện độc lập, minh bạch và khắt khe hơn, đảm bảo mỗi bài viết được công bố đều có giá trị thực tiễn và đóng góp về mặt lý luận. Chúng tôi sẽ đẩy mạnh khai thác các vấn đề giao thoa giữa khoa học – công nghệ – xã hội và nghệ thuật. Những chủ đề như đô thị sáng tạo, văn hóa số, nghệ thuật và trí tuệ nhân tạo, hay giáo dục khai phóng trong thời đại mới sẽ được khuyến khích. Chúng tôi mong muốn trở thành không gian học thuật kết nối giữa các nhà nghiên cứu ở nhiều lĩnh vực tưởng chừng khác biệt nhưng lại có thể tạo ra đối thoại sâu sắc khi được đặt cạnh nhau. Cuối cùng, hội nhập quốc tế là hướng đi tất yếu. Chúng tôi đang triển khai các bước để xuất bản song ngữ, tăng tỷ lệ bài viết bằng tiếng Anh, kết nối với các học giả và hội đồng phản biện quốc tế. Đồng thời, mục tiêu xa hơn là đạt được chỉ mục trên các cơ sở dữ liệu học thuật như DOAJ, Scopus… nhằm lan tỏa tri thức Việt Nam đến cộng đồng học thuật toàn cầu.

Chúng tôi mong tạp chí không chỉ đơn thuần là nơi công bố nghiên cứu, mà còn hướng tới vai trò kết nối tri thức liên ngành, tạo ra một hệ sinh thái học thuật đa chiều, sáng tạo và có giá trị.

Nhân 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, ông muốn chia sẻ thêm điều gì?

PGS.TS Nguyễn Việt Khôi: Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc đến các thế hệ nhà báo đã cống hiến cho sự nghiệp báo chí và truyền thông nước nhà. Báo chí không chỉ là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, mà còn là một lực lượng quan trọng trong việc lan tỏa tri thức, phản biện xã hội và thúc đẩy tiến bộ. Với riêng lĩnh vực báo chí khoa hoặc học thuật, tôi mong rằng chúng ta sẽ tiếp tục giữ vững tinh thần độc lập, khách quan, trung thực – để báo chí không chỉ phản ánh cuộc sống, mà còn góp phần nâng tầm tri thức và khơi dậy khát vọng phát triển trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trân trọng cảm ơn ông!

Hiếu Nguyễn (Thực hiện)