'Tấm khiên' phòng tránh thiên tai của bản Sắt

Bản Sắt hiện có 36 hộ, 160 nhân khẩu, hầu hết đều là người Bru-Vân Kiều. Bản có địa hình lòng chảo, nằm khuất sâu giữa đại ngàn Trường Sơn nhưng đây là bản văn hóa "kiểu mẫu" ở phía Tây của tỉnh Quảng Trị suốt nhiều năm liền

Già làng Nguyễn Văn Linh được nhiều người biết đến nhờ có công đưa mô hình lúa nước từ miền xuôi lên gây dựng thành công ở bản Sắt từ năm 1986, cho biết: "Bản Sắt định cư lâu năm ở khu vực lòng chảo, cứ hễ năm nào có mưa lớn thì nước lũ ngập lút hết cả đồng ruộng phía trước mặt, ngập vào tận sân vườn nhà dân.

Riêng đợt lũ lịch sử năm 2020, nước lũ ngập lên 2/3 các nhà sàn trong bản, nước chảy xiết, tiềm ẩn nguy cơ gây nguy hiểm đến tính mạng người dân. Chưa kể, ngọn núi phía sau lưng bản bị nứt toác một rãnh dài, sâu hắm và có thể đổ ập xuống bản hàng triệu mét khối đất đá. Trước thực tế đó, chính quyền địa phương và các đơn vị hảo tâm đã khẩn trương hỗ trợ, kịp thời xây dựng cho bản Sắt một khu tái định cư khang trang và có giá trị thiết thực với đời sống của đồng bào…".

Một góc bản Sắt, xã Trường Sơn hôm nay - Ảnh: V.M

Ông Hồ Văn Tuấn, Bí thư Chi bộ bản Sắt chia sẻ: "Trước đây, bà con bản Sắt, xã Trường Sơn làm lụng vất vả, tích cóp gần cả đời người mới cất nổi một ngôi nhà sàn tạm bợ. Nay được hỗ trợ nhiều tỉ đồng xây dựng khu tái định cư, bản Sắt giờ đã có "tấm khiên" phòng tránh thiên tai rất giá trị. Điều mà trước đây hầu hết bà con người Bru-Vân Kiều ở bản Sắt cả "trong mơ" cũng chưa từng dám nghĩ tới".

Công trình xây dựng khu tái định cư bản Sắt đã được khởi công và khánh thành đưa vào sử dụng từ tháng 9/2021. Khu tái định cư mới nằm cách địa điểm bản cũ khoảng 500m, có diện tích quy hoạch khoảng 3ha, với 34 ngôi nhà sàn (trị giá mỗi căn nhà từ 90 triệu đồng trở lên) và một số công trình thiết yếu khác, như: 1 điểm trường học 2 tầng, 1 nhà văn hóa cộng đồng, đường bê tông dẫn vào bản, hệ thống cấp nước sinh hoạt và công trình vệ sinh do Chính phủ Ấn Độ trao tặng, tuyến đường điện năng lượng mặt trời do Đồn Biên phòng làng Mô trao tặng...

"Để đợi có khu tái định cư này, người dân bản Sắt từng phải tá túc trong những căn lều bạt chật chội, không điện, không nhà vệ sinh, nguồn nước sinh hoạt thiếu trầm trọng… suốt gần 1 năm ròng. Bây giờ có nơi ở ổn định, bảo đảm an toàn, bà con bản Sắt rất phấn khởi, an tâm bám bản, bám vùng biên cương để xây dựng cuộc sống mới ngày càng khang trang, giàu đẹp hơn", Nguyễn Tài, người Bru-Vân Kiều ở bản Sắt bày tỏ.

Hệ thống điểm trường và lớp học ở bản Sắt được xây dựng rất kiên cố, khang trang - Ảnh:V.M

Ông Hoàng Mạnh Hà, Chủ tịch UBND xã Trường Sơn cho biết: "Đi cùng với việc hỗ trợ bàn con bản Sắt về các công trình phòng tránh thiên tai, những năm gần đây, chính quyền địa phương còn tích cực vận động, kêu gọi hỗ trợ bản Sắt về cây, con giống nhằm khôi phục phát triển sản xuất do ảnh hưởng của lũ lụt, sạt lở núi phải di dời.

Đến nay, bà con bản Sắt đang duy trì canh tác gần 8ha lúa nước; phát triển chăn nuôi đàn trâu, bò hơn 120 con; tham gia bảo vệ 400ha rừng cộng đồng. Ngoài ra, đồng bào Bru-Vân Kiều ở bản Sắt còn nhận giao khoán khoanh nuôi bảo vệ rừng khoảng 2-3 ha/hộ; tham gia làm thêm các nghề phụ như bóc vỏ keo tràm, lấy mây, lá nón, đót, mật ong rừng...

Thời gian tới, xã Trường Sơn sẽ tiếp tục đề xuất cấp trên hỗ trợ thêm kinh phí để hoàn thành đường bê tông dẫn vào bản nhằm giúp đồng bào đi lại thuận lợi hơn. Xã cũng kiến nghị các ngành chức năng sớm triển khai kéo điện lưới quốc gia vào bản; khảo sát nguồn nước tưới để xây dựng công trình thủy lợi giúp bản Sắt duy trì sản xuất lúa nước ổn định 2 vụ/năm".

Văn Minh