Tại sao Mỹ không muốn EU nhập khẩu khí đốt Na Uy?

Một cơ sở khí đốt ở Na Uy. Ảnh AFP

Hãng tin Bloomberg của Mỹ đã công bố một phân tích đáng kinh ngạc liên quan đến nỗ lực của gã khổng lồ năng lượng Na Uy Equinor để dồn ép thị trường khí đốt châu Âu sau quyết định mang tính chính trị hóa cao nhằm cắt giảm thị phần của Gazprom (Nga) khỏi khu vực.

Các chuyên gia năng lượng của Bloomberg, Kari Lundgren và Priscila Azevedo Rocha, nêu chi tiết làm thế nào trong hai năm qua Equinor có thể nhanh chóng mở rộng thị phần nhập khẩu khí đốt của Liên minh châu Âu từ 20% vào năm 2020 lên 30% vào năm 2024, bao gồm 2/3 nhu cầu của Đức.

Bloomberg cho rằng sự nổi bật của Equinor trên thị trường năng lượng châu Âu đã “đặt ra câu hỏi về việc liệu các nhà lãnh đạo châu Âu có một lần nữa khiến đất nước của họ gặp rủi ro khi phụ thuộc quá nhiều vào một nhà cung cấp duy nhất hay không”, chỉ ra các giai đoạn ở Na Uy, “mất điện kéo dài và các công ty đang xử lý những thách thức về bảo trì và hiệu ứng gợn sóng” và tác động của các vấn đề này đến nguồn cung và giá cả.

Trích dẫn giá khí của Na Uy cao hơn so với Nga, Bloomberg chỉ ra sự biến động ở thị trường châu Âu “sau khi xuất khẩu năng lượng của Nga sụt giảm và Na Uy hưởng lợi từ chi phí của EU”.

Hãng thông tấn của New York cũng cho biết vận may khí đốt tự nhiên của Oslo đã đặt dấu hỏi về tương lai xanh của Na Uy, với nhu cầu khí đốt tăng cao được cho là nguyên nhân nước này chuyển hướng nguồn tài chính và nguồn lực từ các giải pháp 'xanh' như xe điện “quay trở lại lĩnh vực dầu khí”. Bloomberg cho rằng khí đốt của Na Uy đang cản trở quá trình ‘chuyển đổi xanh’ trên toàn EU.

CEO nghiên cứu năng lượng châu Âu của Bank of America Christopher Kuplent bày tỏ kỳ vọng khi các dự án LNG mới từ Mỹ và Qatar đi vào hoạt động, “tầm quan trọng của khí đốt từ Equinor và Na Uy đối với châu Âu cuối cùng sẽ giảm”. Kết hợp với những khó khăn mà Oslo sẽ phải đối mặt trong việc mở rộng khai thác một cách hữu cơ, và do đó xuất khẩu mạnh hơn, sẽ “giúp người tiêu dùng khí đốt châu Âu thoải mái hơn trong việc đàm phán giảm giá”, ông nói.

Kế hoạch được sắp xếp tốt

Trên thực tế, Tiến sĩ Mamdouh Salameh, một nhà kinh tế dầu mỏ quốc tế và một chuyên gia năng lượng toàn cầu, nói với Sputnik, vấn đề thực sự ở đây là mối đe dọa của Na Uy trong việc đẩy Mỹ và LNG đắt đỏ của nước này ra khỏi châu Âu.

“Ngay cả trước khi xung đột ở Ukraine bùng nổ, Na Uy đã là nhà cung cấp khí đốt lớn thứ hai cho EU sau Nga. Gazprom là nhà cung cấp khí đốt quan trọng cho EU, đặc biệt là nền kinh tế lớn nhất EU, Đức”, Salameh giải thích. “Một thực tế lịch sử đã được thừa nhận là các nền kinh tế châu Âu, đặc biệt là của Đức, đã được xây dựng từ những năm 1970 nhờ nguồn khí đốt giá rẻ dồi dào của Nga cho đến khi Mỹ quay lưng và gây áp lực buộc EU áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga và cấm vận dầu khí của nước này”.

Nhà kinh tế năng lượng cho biết, sau khi cắt giảm thị phần của Nga ra khỏi EU để nhường chỗ cho hoạt động xuất khẩu LNG của riêng Mỹ, việc giới đầu tư Mỹ không hài lòng với việc Na Uy đến để giành lại thị phần do Moscow để lại là điều đương nhiên.

“Equinor của Na Uy đã được EU yêu cầu cung cấp thêm khí đốt cho châu Âu và công ty này đã đáp ứng tốt. Tuy nhiên, điều này không làm hài lòng Mỹ, vốn đã hy vọng từ lâu trước xung đột ở Ukraine rằng sẽ thay thế nguồn cung cấp khí đốt của Nga bằng xuất khẩu LNG, phần lớn trong số đó đã được xuất khẩu sang EU”, Tiến sĩ Salameh nói.

Ông nói thêm: “Mỹ hiện coi Na Uy là mối đe dọa đối với hoạt động xuất khẩu LNG của mình sang EU”.

“Một khi xung đột ở Ukraine cuối cùng được giải quyết, Đức và hầu hết các nước EU sẽ tiếp tục nhập khẩu khí đốt giá rẻ qua đường ống của Nga để chấm dứt tình trạng chảy máu tài chính do nhập khẩu LNG của Mỹ đã làm tê liệt nền kinh tế của họ”, Tiến sĩ Salameh tổng kết.

Trước khi căng thẳng leo thang ở Ukraine, các quan chức năng lượng Nga ước tính nguồn cung cấp LNG của Mỹ đắt hơn từ 40-50% so với Nga.

Xung đột ở Ukraine đã tạo điều kiện cho các nhà cung cấp Mỹ kiếm được bộn tiền nhờ nguồn cung cấp khan hiếm của Nga. Một đánh giá của Sputnik về dữ liệu của Eurostat vào tháng 1 đã tiết lộ các nước EU đã phải trả thêm khoảng 185 tỷ euro (200 tỷ USD) cho khí đốt tự nhiên sau khi đơn phương cắt nguồn cung của Nga – chi 304 tỷ euro (329 tỷ USD) cho nhập khẩu từ đầu năm 2022 và cuối năm 2023.

Các quan chức Nga đã cảnh báo vào mùa xuân năm 2022 rằng quyết định cắt nguồn cung năng lượng từ Nga của EU sẽ dẫn đến tổn thất không thể khắc phục được trong khả năng cạnh tranh kinh tế của khối. Khi phần lớn khu vực đồng tiền chung châu Âu đang sắp bị suy thoái và hàng trăm nhà khai thác chuyển cơ sở khai thác ra nước ngoài, những cảnh báo này đã trở thành hiện thực.

Nh.Thạch

AFP